Honderden edelherten Oostvaardersplassen worden afgeschoten

Dat er te veel grote grazers rondlopen in het gebied met rietvlaktes, ruige graslanden en waterplassen, was al eerder vastgesteld. In juli van dit jaar besloten de Provinciale Staten dat het aantal dieren praktisch moest worden gehalveerd. Nu is bekendgemaakt hoe dat moet gaan gebeuren.

Hoeveel edelherten er precies afgeschoten worden, is nog niet bekend. Er mogen er in totaal 490 overblijven, conform een eerder advies van een commissie onder voorzitterschap van oud-staatssecretaris Pieter van Geel. Dit voorjaar liepen er 1470 edelherten in het gebied rond. In oktober volgt een nieuwe telling. Naar verwachting zijn er de afgelopen maanden alleen maar edelherten bijgekomen.

Bij het nu genomen besluit zijn Gedeputeerde Staten van Gelderland zeker niet over één nacht ijs gegaan, zegt woordvoerder Anne de Vries van de provincie Flevoland. De provincie is sinds 2016 verantwoordelijk voor het beheer van het natuurgebied. „Er is géén andere mogelijkheid. Er zijn wel plaatsen waar de dieren naartoe zouden kunnen, maar het transport levert te veel stress op. Dan wacht veel dieren een nare dood. Bovendien is het dan nog onzeker hoe de dieren aarden op de nieuwe locatie. Het was een moeilijk besluit, waarbij uiteindelijk is gekozen voor de meest diervriendelijke optie - hoe gek dat ook klinkt. Hierbij is ook om advies gevraagd aan de Raad voor Dierenaangelegenheden."

Niet alleen honderden edelherten verdwijnen. Ook een groot aantal konikpaarden verlaat het gebied. Dat zou nodig zijn om het vogelreservaat, wat de Oostvaardersplassen van oorsprong is, te herstellen. Uit een verkenning door de Wageningen Universiteit zou zijn gebleken dat alle paarden een nieuw onderkomen kunnen krijgen, zegt De Vries. Merries en veulens blijven volgens hem bij elkaar. „Waar de dieren naartoe gaan, is nog niet bekend. Dat is aan Staatsbosbeheer. Er zijn verschillende opties. Onder andere in Spanje en Bulgarije. Binnenkort wordt hierover meer duidelijk."

De heckrunderen blijven gespaard - zij mogen blijven. De populatie runderen is eerder te klein dan te groot, dus daar is ingrijpen niet aan de orde. In totaal blijven er 1100 grote grazers over in de Oostvaardersplassen.

Lees verder onder de foto...

Met het afschieten van de edelherten wordt na de bronsttijd begonnen, volgens de provincie is dat op zijn vroegst eind oktober. Het betekent het einde van een decennia lange politiek om de natuur op zijn beloop te laten in de Oostvaardersplassen - een beheersexperiment waarbij dieren zoveel mogelijk een 'volledig natuurlijk leven' leiden, en dus bijvoorbeeld ook kadavers van dode dieren blijven liggen en bij voedseltekorten niet wordt bijgevoerd.

Aanleiding voor het besluit is het toenemende aantal dieren dat 's winters moet worden afgeschoten, omdat ze ernstig zijn verzwakt door voedseltekort, een gevolg van overpopulatie. Vorig najaar waren er meer dan vijfduizend edelherten, heckrunderen en konikpaarden in de Oostvaardersplassen, waarvan er ruim drieduizend het einde van de winter niet haalden. Dat leidde tot maatschappelijke ophef.

Over de status van het wild in het gebied lopen al twee procedures. Tegen het nieuwe besluit over het lot van de dieren kan ook nog bezwaar worden gemaakt, zegt provinciewoordvoerder Anne de Vries. „Dat kan bij het verlenen van de vergunning voor het afschieten van de dieren."

Onbegrijpelijk, onnodig, maar zeker niet onverwacht. Dat zegt woordvoerder Karin Schulting van het comité KALF (Klub Animal Life Flevoland) over het besluit om honderden edelherten af te schieten.

Schulting groeide eerder uit tot een van de gezichten van de demonstraties bij het natuurgebied, toen actie werd gevoerd tegen het voerbeleid. Zij zegt dat gekozen is voor 'de slechtst denkbare oplossing'. „Waarom zouden de edelherten niet overgebracht kunnen worden naar een andere locatie? Te veel stress, zegt de provincie. Maar de dieren zijn hier ook ooit gekomen. Vanuit Schotland nota bene."

Schulting zegt dat er genoeg alternatieve oplossingen denkbaar zijn voor de te grote populatie grote grazers. Die populatie - het gaat om heckrunderen, konikpaarden en edelherten - werd de afgelopen jaren zo groot dat er te weinig voedsel was voor het aantal dieren dat er leefde. Met als gevolg dat steeds meer dieren stierven, met name in de winter. „Je kunt de bokken bijvoorbeeld apart zetten, dan voorkom je dat er nakomelingen komen. Een verdovingspijl kost net zoveel moeite als een kogel. Het is louter een kwestie van willen. Als je écht wil - en het welzijn van de dieren op de eerste plaats zet - dan kun je ze elders een beter leven bezorgen, dat weet ik zeker. Er zijn genoeg transporteurs die dit kunnen regelen."