Open brief van academici: "Laat het model van economische groei los"

Morgen en overmorgen vindt in Brussel de Post-Growth Conference 2018 plaats, georganiseerd door Europese Parlementsleden van verschillende groeperingen, vakbonden en ngo's. Doelstelling: de mogelijkheden van een zogenoemde post-growth economy aftoetsen, een economisch model waarin economische groei niet langer centraal staat.

Aan de vooravond verschijnt vandaag in verschillende Europese kranten een open brief, ondertekend door 238 Europese academici. Zij houden een pleidooi voor het loslaten van economische groei. "We kunnen de levenskwaliteit verhogen, onze natuurlijke omgeving herstellen, ongelijkheden terugdringen en betekenisvolle jobs creëren, en dat alles zonder een behoefte aan economische groei", is de boodschap. In ons land verschijnt de open brief in De Morgen.

De voorbije zeventig jaar was economische groei de belangrijkste doelstelling van Europa, schrijven de ondertekenaars. "Maar dat leidde ook tot milieudegradatie en de uitputting van natuurlijke hulpbronnen. Het is duidelijk dat economische activiteiten onvoldoende losgekoppeld kunnen worden van grondstoffengebruik of vervuiling."

"Vandaag proberen we economische groei weer aan te zwengelen door meer schulden te maken, onze milieuwetgeving te versoepelen, de werkweek te verlengen en te snoeien in de sociale bescherming. Dat agressieve nastreven van economische groei verdeelt onze maatschappij, creëert economische instabiliteit en ondermijnt onze democratieën."

Een boodschap die de voorbije jaren steeds luider is gaan klinken. Post-growth-bewegingen krijgen steeds meer aanhangen en formuleren zelf alternatieve beleidsvoorstellen. Ze willen dat politici een beleid voeren dat de afhankelijkheid van de groei inperkt. Enkele concrete voorstellen die de ondertekenaars vermelden:

• beperkingen op grondstoffenverbruik
• een meer progressief belastingstelsel
• een graduele afbouw van het aantal werkuren per week
• een basisinkomen en een maximuminkomen invoeren
• technologische vooruitgang inzetten om werktijden te reduceren en levenskwaliteit te verhogen
  

"Het zou onverantwoord zijn dat onze politici en beleidsmakers niet nadenken over een post-growth-toekomst", schrijven de ondertekenaars. Ze schuiven vier prioriteiten naar voren voor het Europees Parlement:

1. De oprichting van een post growth futures-commissie in het parlement, die actief het debat voert over de toekomst van economische groei
2. De invoering van alternatieve indicatoren voor economische welvaart (impact op welzijn, grondstoffengebruik...), het bruto binnenlands product alleen is te eng
3. De omvorming van het Stabiliteits- en Groeipact (regels die overheidstekorten en -schulden tracht in te perken) naar een Stabiliteits- en Welzijnspact
   
4. De oprichting van een ministerie van Economische Transitie in elke lidstaat

Post-Growth Open Letter to EU institutions signed by over 200 scientists: “Europe, It’s Time to End the Growth Dependency”