Moeten kinderen nog dagelijks melk drinken? Zo niet, welke plantaardige dranken zijn dan een waardige vervanger? Voedingswetenschapper Hella Van Laer zocht het voor ons uit en de kinderjury proeft en keurt.
Kristel MauriënLaatste update:17-09-18, 10:07
‘Melk is goed voor elk!’ Met die boodschap zijn de meesten grootgebracht en de slogan is voor heel wat mensen een waarheid als een koe. Maar steeds meer wetenschappers en voedingsexperts trekken de witte motor in twijfel: melk zou toch niet zo gezond zijn als we denken en kinderen zouden het niet nodig hebben om goed te kunnen groeien.
Of koemelk een must is voor kinderen, is dan ook een eerste belangrijke vraag. De Belgische voedingswetenschapper Hella Van Laer: ,,Iedereen is het erover eens dat mensen — en opgroeiende kinderen nog meer — calcium nodig hebben, onder meer omdat het stevigheid geeft aan het skelet en gebit. Dit mineraal vind je inderdaad in koemelk en andere zuivelproducten terug. Maar of koemelk het beste voedingsmiddel is om ons lichaam ervan te voorzien, dáár zijn experts het eigenlijk niet over eens.''
Of je kind al dan niet dagelijks één of twee glazen melk nodig heeft, hangt dus af van hoe gevarieerd je kind eet
Patrick Mullie van Melkmoetniet.be
Zo wijst professor Patrick Mullie in een videoboodschap op www.melkmoetniet.be (tegenhanger van www.melkjekanzonder.nl) op tal van nadelen. ,,Het hoge aantal calorieën en hoge percentage verzadigde vetten in koemelk zijn er twee van, maar ook het feit dat het drinken ervan niet zou beschermen tegen osteoporose'', aldus Van Laer. ,,Het percentage calcium in zuivel is ook niet zo hoog als we aannemen. Er zijn heel wat andere voedingsmiddelen die calcium bevatten en zelfs meer dan melk. Kinderen die geregeld peulvruchten, groene groenten, sesamzaadjes, tofu of (amandel-)noten eten, krijgen ook de nodige calcium binnen. Bovendien zou er geen relatie zijn tussen het drinken van melk en botbreuken. Voldoende vitamine D (uit voeding of door zonlicht) binnenkrijgen en beweging zouden zelfs een betere bescherming bieden dan extra calcium innemen.''
Een andere reden waarom melk zo aangeprezen wordt, is vitamine B12. ,,Het lichaam heeft dat nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en een goede werking van het zenuwstelsel. Die vitamine vind je alleen in dierlijke producten, maar wordt wel aan alle plantaardige dranken toegevoegd. Kinderen die geregeld een eitje of kip eten, nemen ook vitamine B12 op'', vervolgt van Laer. ,,Of je kind al dan niet dagelijks één of twee glazen melk nodig heeft, hangt dus af van hoe gevarieerd je kind eet. Een algemene richtlijn van hoeveel melk een kind per dag zou moeten drinken, is dan ook zeer moeilijk te bepalen. De opname van diverse voedingsstoffen in ons lichaam hangt af van meerdere factoren.''
Of plantaardige dranken op basis van soja, noten of andere voedingsmiddelen — in de volksmond nog steeds plantaardige melk genoemd — een goed alternatief zijn voor koemelk, is ook nog niet helemaal duidelijk. ,,Net zoals bij andere voedingsmiddelen is variatie ook bij melk en plantaardige dranken belangrijk'', geeft Van Laer aan.
Haver- en rijstdrank bevatten veel koolhydraten en weinig voedingsstoffen. Ze zijn het minst geschikt om aan kinderen te geven.
Voedingsexpert Hella Van Laer
,,En binnen het enorme aanbod aan plantaardige dranken zijn er grote verschillen in voedingswaarden. Zo is het percentage noten of graanproducten in plantaardige alternatieven vaak laag. Amandelmelk bevat soms amper 2 procent amandelen, de rest is water en suiker! Je betaalt dus veel geld voor verrijkt of wit water. Wie plantaardige dranken als alternatief voor koemelk kiest, gaat dan ook het best voor ongesuikerde versies. Bij plantaardige dranken op basis van noten, zijn die met ongebrande of ongeroosterde noten het meest aangewezen. En let er ook op dat er calcium en vitamine B12 toegevoegd zijn, zeker als je het aan je kind wil geven.''
Soja-eiwitten
Het beste plantaardige alternatief voor koemelk? ,,Ongetwijfeld ongezoete sojadrank, verrijkt met calcium en vitamine B2 en B12'', zegt Van Laer. ,,Die benadert het meest de ‘klassieke’ melk en kan als alternatief aan kinderen gegeven worden. Sojadranken bevatten eiwitten, net als koemelk, en in de ongezoete versies zit weinig suiker. Haver-, spelt- en rijstdranken bevatten relatief veel suikers en notendranken bevatten doorgaans weinig voedingsstoffen. Die dranken zijn minder geschikt voor kinderen, al kan je uiteraard wel eens een glaasje amandelmelk geven of er een ongezoete, plantaardige milkshake mee maken als gezond tussendoortje.''
• Flore Claes (12) (T-shirt Oui) • Orlane Van den Borg (10) (ruitjes) • Renee Claes (8) (gestreepte blouse) • Cleo De Weerdt (8) (wit T-shirt met roze)
Verse halfvolle melk
Wat is het? Koemelk bevat eiwitten, vetten en koolhydraten en is een bron van vitamines B2, B12 en calcium. Daarnaast bevat het de mineralen fosfor, kalium, magnesium en zink. Het vetgehalte voor halfvolle melk bedraagt 1,5 tot 1,8 procent, wat neerkomt op 4 gram vet per glas halfvolle melk, waarvan ongeveer 2,4 gram verzadigd is.
Wat zegt de voedingswetenschapper? Hella Van Laer: ,,Bij een 100 procent natuurproduct als halfvolle melk zijn er geen verschillen in voedingswaarde tussen de diverse soorten of merken. Dit is een product zonder toevoegingen, al kan de smaak wel verschillen. Halfvolle melk is een betere keuze dan volle, omdat er iets minder verzadigde vetzuren inzitten. Melk is een goede natuurlijke bron van calcium en vitamine B12 voor kinderen en bevat aminozuren die essentieel zijn om groei- en ontwikkelingsstoornissen te vermijden. Deze hoogwaardige eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen voor het lichaam en vind je alleen in dierlijke melk. Met mate melk drinken past zeker in een gevarieerd, gezond voedingspatroon.''
Hoe smaakt het? Flore: ,,Smaakt zoals melk zou moeten smaken en ziet er ook zo uit.''
Sojadrank
Wat is het? Wordt gemaakt van sojabonen. Deze peulvrucht is rijk aan eiwitten, onverzadigde vetten en bevat ijzer en vitamine B1. Sojadrank met toegevoegde calcium en vitamine B12 kan als alternatief voor koemelk gedronken worden.
Wat zegt de voedingswetenschapper? Hella Van Laer: ,,Ongezoete sojamelk met toegevoegde calcium en vitamine B 12 is het beste alternatief voor koemelk. Net zoals in koemelk zitten er eiwitten in die onder meer een verzadigend effect hebben. Toegevoegde suikers zorgen er wel voor dat je er meer van wilt drinken, al valt 2,5 gram suiker op 100 gram op zich nog mee. Qua samenstelling en voedingswaarden zijn de verschillen tussen deze drie dranken miniem. Sojadrank kan dagelijks op het menu, mits hij ongezoet maar verrijkt is.''
Hoe smaakt het?
Alle kinderen: ,,Sojadranken zijn lekker, maar niet bijzonder.'' Orlane: ,,Dit lust ik wel. Dit wil ik wel bij mijn granola ’s ochtends eten.''
Rijstdrank
Wat is het? Bestaat uit rijst en water. Deze drank is van nature arm aan verzadigde vetten, maar bevat wel van nature aanwezige suikers.
Wat zegt de voedingswetenschapper? Hella Van Laer: ,,Rijstdrank bevat in vergelijking met andere plantaardige dranken de meeste koolhydraten en suikers. In gewone witte rijst zitten ook al weinig goede voedingsstoffen, logisch dus dat rijstdrank niet meer te bieden heeft. Opvallend is dat er aan de rijstdrank van Boni geen vitamine B12 toegevoegd is: deze zou ik zeker niet aan kinderen geven. Door de toevoeging van calcium en vitamine B12 zijn de overige rijstdranken een iets betere keuze, maar allemaal bevatten ze vrij veel suikers.''
Hoe smaakt het?
Alle kinderen: ,,Deze drankjes zijn waterig en hebben weinig smaak.'' Flore: ,,Lijkt wel iets chemisch. Raar en het smaakt naar water met een vies smaakje.''
Kokosdrank
Wat is het? Een 100% plantaardige drank gemaakt van kokosnootmelk en water. De meeste kokosdranken zijn verrijkt met calcium, vitamine D en B12. Van nature lactosevrij en laag in calorieën.
Wat zegt de voedingswetenschapper? Hella Van Laer: ,,Bij kokosdranken is het belangrijk om het percentage suikers te checken. Goed is wel dat veel van deze dranken verrijkt zijn met calcium en vitamines D2 en B12, maar het is zeker geen volwaardig alternatief voor koemelk. Dit geef je beter maar af en toe aan je kind.''
Hoe smaakt het?
Orlane: ,,Het smaakt naar kokosnoot verdund met water.'' Flore: ,,Het is eigenlijk water met een kokossmaakje.''
Amandeldrank
Wat is het? Een 100% plantaardige drank op basis van water en amandelen, die al dan niet geroosterd zijn. Van nature vetarm en lactosevrij. De meeste amandeldranken zijn verrijkt met calcium, vitamine D en B12.
Wat zegt de voedingswetenschapper? Hella Van Laer: ,,Dit is niet meer dan water op smaak gebracht met amandelen en verrijkt met vitaminen en calcium. Het kan geen kwaad om het je kind heel af en toe eens te geven, maar qua gezondheidsvoordelen eet het beter een handvol amandelnoten. Ook het gezondheidsvoordeel door het roosteren is verwaarloosbaar, want deze dranken bevatten gemiddeld maar 2 procent amandelen. Let ook op de suikers. Het huismerk van Delhaize bevat zelfs meer suiker dan amandelen. Kan je dan nog van amandeldrank spreken?''
Hoe smaakt het? Renee en Cleo: ,,Deze drankjes zijn niet te drinken.''
Wat is het? Wordt gemaakt door haver te laten weken in water en vervolgens te mixen en te filteren. 100% plantaardig product, dat arm is aan verzadigde vetten.
Wat zegt de voedingswetenschapper? Hella Van Laer: ,,Haverdrank is vergelijkbaar met rijstdrank: veel koolhydraten en weinig noodzakelijke voedingsstoffen. Een misleidend product ook, want de vezels van de haverkorrels zitten er niet in, waardoor dit geen alternatief is voor havermout of havervlokken. Net zoals rijstdrank vind ik deze drank het minst geschikt om aan kinderen te geven als plantaardig alternatief voor koemelk.''
Hoe smaakt het?
Alle kinderen: ,,Hoe vies is dit? Het ruikt raar en smaakt vies.''
Onze excuses
Helaas kunnen wij deze social post, liveblog of anders niet tonen omdat het één of meerdere social media-elementen bevat. Aanvaard de social media-cookies om deze inhoud alsnog te tonen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
