Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Economie

Draghi heeft de piketpalen al geslagen

Verdeeld bestuur Donderdag vergadert de ECB over uitbreiding van de omstreden opkoop van leningen. Klaas Knot mag dit keer niet stemmen.

Foto Reuters

Wie wil weten wat de Europese Centrale Bank (ECB) gaat doen, hoeft niet helemaal te wachten tot ECB-voorman Mario Draghi zijn persconferentie geeft. Draghi en zijn collega’s binnen de ECB-directie wekken in de aanloop naar vergaderingen vaak bewust verwachtingen.

Die zijn bedoeld voor beleggers én voor het ECB-bestuur zelf. Beleggers moeten weten waar ze aan toe zijn, dissidenten binnen het 25-koppige ECB-bestuur worden vooraf al een beetje in toom gehouden.

De ECB-vergadering van donderdag is een belangrijke. Er staat veel op het spel, voor Draghi zelf, voor de rest van het ECB-bestuur en voor de financiële markten. Uit publieke uitlatingen van Draghi en de zijnen valt op te maken dat de ECB zal besluiten de omstreden opkoop van staats- en bedrijfsleningen na maart te verlengen.

Met de opkopen – nu 80 miljard euro per maand – wil de ECB de zeer lage inflatie (0,6 procent) aanjagen richting het gewenste niveau van vlak onder de 2 procent. Het geld dat de ECB voor de leningen betaalt, moet in de economie komen. Dit moet leiden tot inflatie.

Lees ook: Is er wel genoeg staatsschuld over om op te kopen?

Tegenstanders van dit instrument, onder wie de baas van De Nederlandsche Bank, Klaas Knot, menen dat het programma niet effectief is en dat het bijwerkingen heeft, zoals de creatie van zeepbellen op de financiële markten. Knots Duitse collega Jens Weidmann pleit er publiekelijk voor het programma af te bouwen.

Maar zij zijn binnen het bestuur in de minderheid. Draghi en de zijnen hebben de piketpalen al geslagen. Tegenover de Spaanse krant El País herhaalde Draghi vorige week nog eens dat het „in stand houden” van de huidige hoeveelheid monetaire stimulering nodig is om het inflatiedoel te bereiken. Peter Praet, de ECB-hoofdeconoom die de vergaderingen voorbereidt, zei het laatst net even anders: de inflatie loopt weliswaar op (een jaar geleden was deze nog 0,1 procent), maar dit komt vooral door duurdere energie. De „onderliggende inflatie” blijft achter, aldus Praet.

Tekst gaat verder onder de infographic:
071216ECO_draghi_2

Signaal aan de haviken

Wat zal de ECB precies besluiten? Dát weten we nog niet. Veel analisten gaan ervan uit dat de ECB nog een half jaar leningen blijft kopen op het huidige tempo. In de grafiek bij dit artikel is dat scenario A. De ECB kan het opkooptempo ook verlagen, naar bijvoorbeeld 60 miljard euro per maand (scenario B), maar wel wat langer blijven doorkopen om ongeveer hetzelfde bedrag te halen als in scenario A.

Een keus voor het laatste zou een signaal zijn aan ‘haviken’ als Weidmann en Knot dat de opkopen over hun hoogtepunt heen zijn. Helemaal negeren kan Draghi met name Duitsland, het grootste euroland, zeker niet. Een mogelijk compromis is dat de opkopen nú worden verlengd, maar dat Draghi ook alvast zinspeelt op het afbouwen ervan na de verlenging.

Voor Knot wordt dit een bijzondere vergadering. Hoewel er een belangrijk punt op de agenda staat waarover hij een duidelijke opvatting over heeft, mag Knot niet stemmen. Door de uitbreiding van de eurozone geldt sinds 2015 een roulatiesysteem, waarin per vergadering vier bestuursleden geen stemrecht hebben. Knot mag wel gewoon meepraten en formeel gestemd wordt er eigenlijk nooit in het bestuur. Maar Knots positie wordt er donderdag niet sterker op. Niet uit te sluiten valt dat de formele regels een rol spelen in het uiteindelijke besluit.