'Rijk wist al in 2016 van noodzaak meningokokkenvaccins'

Het Rijk wist al in de herfst van 2016 dat er vaccins moesten worden aangeschaft tegen meningokokken, maar wachtte met een beslissing tot september 2017. Dat schrijft de Volkskrant, die een e-mail in handen heeft van medicijnfabrikant GlaxoSmithKline (GSK).

GSK stuurde de mail naar het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De fabrikant wees op de sterke toename van het aantal ziektegevallen door meningokokken type W en noemde het risico op een uitbraak in Nederland "reëel aanwezig".

Ook schreef GSK dat de overheid alvast moest nadenken "over situaties waarbij er op korte termijn relatief veel vaccins nodig zijn". Een besmetting met meningokokken kan hersenvliesontsteking en bloedvergiftiging veroorzaken.

Misverstand

Programma-manager Van Vliet van het Rijksvaccinatieprogramma zegt dat er niet sneller gereageerd had kunnen worden dan nu is gedaan. "Het is een misverstand dat we gewacht hebben. We konden niet voorspellen wat er precies ging gebeuren. Pas in de zomer van 2017 zagen we dat het aantal ziektegevallen doorzette, normaal neemt het aantal gevallen in de zomer juist altijd af", zei Van Vliet in het NOS Radio 1 Journaal.

Staatssecretaris Blokhuis komt met een soortgelijke reactie. Volgens hem heeft het Rijk voortvarend gehandeld. "Sneller dan dit hadden we het niet kunnen doen; wij luisteren serieus naar de farmaceutische industrie, maar ons beleid wordt gestuurd door objectief advies van het RIVM en andere deskundigen. De farmaceutische industrie bepaalt niet het beleid van de Nederlandse overheid."

Engeland

Het hoofd vaccinatiezaken van GlaxoSmithKline beschreef de situatie in Engeland. Daar was de situatie begin 2015 bestempeld als "medische noodtoestand", omdat er al verscheidene mensen waren overleden aan besmetting met meningokokken. In Nederland waarde dezelfde agressieve stam van de bacterie rond, schreef de medewerker.

Ook een epidemioloog van het RIVM waarschuwde eind 2016 voor de risico's van meningokokken. "We kunnen vaststellen dat we twee jaar achterlopen op Engeland, maar hier is sprake van een steilere toename", zei ze tijdens een presentatie op de landelijke Vaccinatiedag.

Dit jaar zijn in Nederland al achttien mensen overleden als gevolg van meningokokkenbesmetting. In heel vorig jaar waren dat er zeventien. Ongeveer een op de zes mensen overlijdt na een besmetting, onder jongeren tussen 14 en 24 jaar is dat zelfs een op de drie.

Te weinig

Het RIVM is deze week met een vaccinatiecampagne begonnen. Baby's krijgen sinds mei al een inenting tegen meningokokken. In oktober zijn 14-jarigen aan de beurt. Pas volgend jaar krijgt de groep jongeren tussen 14 en 18 jaar een oproep voor vaccinatie; dat komt doordat er nu te weinig vaccins zijn:

Volgens GSK waren er meer vaccins voorhanden geweest als de overheid die sneller had besteld. "Ik snap dat de overheid niet binnen een dag kan beslissen", zegt de directeur vaccins bij GSK, "maar wij kunnen niet binnen een dag vaccins produceren."

Maurits overleden

De 17-jarige Maurits overleed vorige maand aan een meningokokkenbesmetting. Deze week spraken we met zijn ouders. In de video hieronder vertellen zij dat hun zoon wel was ingeënt tegen meningokokken type C: