De Republikeinen krijgen hun rechter, maar voor de Democraten was de strijd niet vergeefs

In het Witte Huis doen enkele Republikeinen van goede wil (vinden ze zelf) hun uiterste best dolle ingevingen van de president te blokkeren. In de Senaatscommissie zetten de senatoren van die partij juist alles op alles om een van de belangrijkste daden van de president van hun stempel van goedkeuring te voorzien: de benoeming in het Hooggerechtshof van Brett Kavanaugh.

In principe zou die benoeming geen probleem moeten zijn. Kavanaugh is een ervaren rechter, dus op zijn kwalificaties is niets af te dingen. Hij is conservatief, wat zowel blijkt uit zijn uitspraken als rechter in het Hof van Beroep in Washington DC als uit zijn verleden als medewerker van de Republikeinse president George W. Bush. En de Republikeinen hebben een 51-49 meerderheid in de Senaat, dus de benoeming kan zonder één Democratische stem worden goedgekeurd.

Maar het leek wel alsof de Democraten dat niet wilden weten. Meteen aan het begin de commissievergadering waarin Kavanaugh ondervraagd zou worden, gingen ze tot de aanval over. Ze klaagden dat meer dan veertigduizend documenten die meer licht konden werpen op Kavanaughs werk in het Witte Huis pas de avond ervoor waren vrijgegeven, veel te laat om ze nog te kunnen bestuderen en Kavanaugh in de commissie de goede vragen te kunnen stellen.

Kritische vragen

Commissievoorzitter Chuck Grassley gaf geen krimp. Zo goed en zo kwaad als het ging, liet hij de vergadering op gang komen, daarbij telkens onderbroken door Democraten die ordevoorstellen indienden en demonstranten die luidkeels het recht op abortus en betaalbare gezondheidszorg verdedigden.

Maar de Democraten hadden nog meer pijlen op hun boog en dat leverde interessante televisie op.

Zo maakten ze er ook bezwaar tegen dat een aantal documenten over Kavanaugh vertrouwelijk aan de commissie waren gegeven. De leden konden ze dus wel inzien, maar er niet over praten, en er dus ook niet eventuele kritische vragen op baseren.

Een van de senatoren nam dat niet. Cory Booker uit New Jersey citeerde woensdag uit emails waarin Kavanaugh zich kritisch had uitgelaten over voorkeursbehandeling van bedrijven van zwarte eigenaren. Op de vingers getikt door de Republikeinen, besloot Booker de volgende dag de emails zelf openbaar te maken.

Theatraal verklaarde hij, te beseffen dat hij daar zelfs voor uit de Senaat gezet zou kunnen worden. Daarop zeiden twee andere Democratische senatoren, Patrick Leahy uit Vermont en Marie Hirono uit Hawaii, dat ze ook documenten zouden publiceren. Waarop Booker zei dat het een beetje voelde alsof hij Spartacus was in de gelijknamige film, waarin de Romeinen op zoek zijn naar de leider van de slavenopstand en vele slaven allemaal zeggen: Ik ben Spartacus.

Onecht

Ontroerend, maar ook een beetje onecht. De kans dat Booker uit de Senaat zou worden gezet was nihil. En de avond ervoor had de advocaat die namens ex-president George W. Bush de vertrouwelijkheid beoordeelt van de documenten uit diens presidentschap al besloten dat de emails waar het hier om ging, openbaar mochten worden gemaakt. Maar dat, zeiden de Democraten toen weer, was omdat wij zo aandrongen.

Een tweede tv-moment leverde de Democratische senator Kamala Harris uit Californië. Onder de Democraten leeft de zorg dat Kavanaugh bij voorbaat op de hand is van president Trump, mocht die niet willen meewerken met het onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller naar de inmenging van Rusland in de presidentsverkiezing van 2016. Ze vroeg Kavanaugh of hij ooit over het onderwerp had gesproken met 'iemand' van het advocatenkantoor Kasowitz Benson Torres, waarvan mede-oprichter Marc Kasowitz nu een van de advocaten is van Donald Trump.

Ze deed dat op een buitengewoon intimiderende manier, helemaal in de rol van de aanklager die ze ooit was: "Denk goed over uw antwoord na, mijnheer...". En Kavanaugh worstelde minutenlang met de vraag, het was duidelijk dat hij geen 'ja' op die vraag kon of wilde zeggen, maar ook niet onder ede durfde ontkennen, omdat Harris kennelijk iets wist. Op zijn vraag naar een naam, gaf ze geen antwoord, ze liet hem liever spartelen, tot de haar toegemeten tijd voorbij was.

De volgende dag pas zei Kavanaugh, daartoe in de gelegenheid gesteld door Republikeinse vragenstellers, dat hij 'geen ongepaste conversaties' had gehad over Mueller.

Twijfel

Het zijn mooie politieke schouwspelen, die bij het publiek mogelijk meer twijfel zaaien over de wijsheid van de benoeming van Kavanaugh. Die twijfel is toch al groot: maar 38 procent van de Amerikanen vindt dat hij benoemd moet worden, 39 procent – statistisch gesproken evenveel dus – vindt van niet. Doorgaans krijgen voorgedragen rechters veel meer steun.

Maar voor de meeste Republikeinse senatoren zullen die cijfers niet het belangrijkste zijn. Ze geloven dat met Kavanaugh de conservatieve meerderheid in het Hooggerechtshof voor lange tijd verzekerd is. Het grootste gevaar binnen die fractie komt van twee vrouwen, Lisa Murkowski uit Alaska en Susan Collins uit Maine. Die zijn niet tegen een conservatieve rechter, maar willen erop kunnen vertrouwen dat hij het recht op abortus in stand zal houden.

Als Kavanaugh inderdaad binnenkort de zetel van de vertrokken rechter Anthony Kennedy mag innemen, dan is de strijd voor de Democraten toch niet vergeefs geweest. Ze hebben hun achterban ingepeperd hoe belangrijk het is om als partij greep te hebben op het Hooggerechtshof, dankzij een president in het Witte Huis of dankzij een meerderheid in de Senaat. Dat kan de achterban alleen maar meer motiveren voor de verkiezingen van 6 november.

En over verkiezingen gesproken: de twee Democraten die voor het meeste spektakel zorgden, deden dat echt niet alleen uit zorg om Kavanaugh. Zowel Booker als Harris vlassen erop, zo wordt in Washington aangenomen, in 2020 de Democratische presidentskandidaat te worden.

Lees ook:

Trumps nieuwe hoge rechter is conservatief, maar hoe conservatief moet blijken

De vacature in het Amerikaanse hooggerechtshof wordt wat Donald Trump betreft vervuld door een rechter die al zitting heeft in Washington en die, voordat hij rechter werd, actief was in de Republikeinse politiek.

'De VS zullen abortus niet verbieden, maar het vrouwen wel moeilijk maken'

Met een conservatieve meerderheid op komst in het Amerikaanse Hooggerechtshof zal er geknaagd worden aan het recht op abortus.