De twee gezichten van Schild & Vrienden: rechtse beweging versus geheime groep vol racisme, seksisme en wapens

Schild & Vrienden, een verwijzing naar leuze "scilt ende vrient" uit de Guldensporenslag, is ontstaan uit de Facebookpagina "De fiere Vlaamse meme", waar de rechtenstudent Dries Van Langenhove achter zit. Daarin worden humoristische filmpjes en memes (cartoons met een opvallende tekst op) gedeeld, met politieke boodschappen. Vooral "de Walen, de sossen en de buitenlanders" moeten het ontgelden.

Begin 2017 richtte Van Langenhove als verlengstuk de geheime Facebookgroep Schild & Vrienden op, waarin dezelfde memes werden gedeeld. De publieke pagina van Schild & Vrienden heeft ondertussen meer dan 14.000 volgers en evolueerde naar een beweging waar vooral blanke, mannelijke studenten deel van uitmaken. Vrouwen zijn welkom, maar Schild & Vrienden houdt er niet bepaald een vrouwvriendelijke visie op na. Vrouwen moeten vooral knap zijn en voor nageslacht zorgen, de "echte vooruitgang" komt volgens Schild & Vrienden van mannen "waaraan we terecht hogere eisen stellen." 

"Pano" volgde de rechts-radicale beweging Schild & Vrienden via haar leider Dries Van Langenhove. De rechtenstudent (UGent) heeft ook een diploma politieke wetenschappen en een diploma loodgieter. Hij is lid van de conservatieve Vlaamse studentenbeweging KVHV (Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond) en is verkozen als studentenvertegenwoordiger in de raad van bestuur van de UGent.

Schild & Vrienden is meer dan een groep Facebookvrienden die cartoons met elkaar delen. Publiekelijk beweren ze te willen "zorgen voor een positieve mentaliteitswijziging bij de Vlaamse jeugd tot fysiek en mentaal weerbare, sociale burgers", vanuit een Vlaams-conservatief en vooral anti-migratiestandpunt. Niet toevallig zijn de eerste leden én de huidige kern van Schild & Vrienden goede KVHV-vrienden van Van Langenhove.

De eerste actie waarmee Schild & Vrienden de media haalt, is die aan het Gravensteen in Gent. Daar gaan ze begin dit jaar met enkele tientallen leden een protestbijeenkomst voor een humaner vluchtelingenbeleid verstoren. Beelden van hun actie verspreiden ze via sociale media.  Via hun eigen Facebookpagina’s delen de leden van Schild & Vrienden beelden van "maatschappelijke acties", zoals bloed doneren of zwerfvuil opruimen.

De beweging beweert vooral aan "metapolitiek" te willen doen: ideeën produceren en verspreiden. Met andere woorden: hun conservatieve, niet-feministische en anti-migratievisie op de maatschappij delen met zo veel mogelijk mensen, onder meer via sociale media.

Maar er is meer: Schild & Vrienden wil het politieke systeem van binnenuit veranderen via wat ze zelf "de lange mars op de instellingen" noemen. Om een revolutie te kunnen realiseren, moeten aanhangers van een ideologie systematisch op strategische posities in publieke instellingen geraken om zo de maatschappij te veranderen, zo wil de theorie. Concreet wil Schild & Vrienden wat ze "het politiek correct linkse denken" op zoveel mogelijk plaatsen vervangen door hun leden met een rechtse visie verkozen of binnen te krijgen in allerlei organisaties.

Ze hebben daarin ook al wat succes geboekt: vier Schild & Vrienden-leden geraakten verkozen in de Vlaamse Jeugdraad, waar in totaal acht verkozen jongeren in zitten. En Dries Van Langenhove heeft alles op alles gezet om herverkozen te worden als studentenvertegenwoordiger in de Raad van Bestuur van de UGent, wat hem ook lukt, zo zag de ploeg van "Pano".

Het publieke discours van Schild & Vrienden, op sociale media en in de pers, gaat op zich niet veel verder dan wat veel andere Europese rechts-conservatieve bewegingen poneren. Maar de beweging converseert ook achter de schermen, met de gesloten chatapplicatie Discord, die oorspronkelijk vooral door gamers werd gebruikt.  

"Pano" slaagde erin om in de chatgroepen van Schild & Vrienden te infiltreren en zo hun ongecensureerde communicatie mee te lezen. Daar valt een heel ander geluid te horen. Een radicaal en racistisch geluid, zowel in hun persoonlijke standpunten als in memes met veelzeggende boodschappen. Een bijzonder vrouwonvriendelijk geluid ook, wat verklaart waarom er amper vrouwen bij Schild & Vrienden zijn aangesloten, hoewel ze familiewaarden en vooral de herwaardering van het klassieke gezin erg belangrijk vinden.

Het doel van Schild & Vrienden blijkt dat van vele “alt-right” of nieuw rechtse bewegingen: het verhinderen van "the great replacement". Ofwel: het zogenoemde wegdringen van het blanke volk door immigratie naar de westerse wereld stoppen en liefst terugdraaien.

Daarvoor willen sommigen blijkbaar zelfs geweld gebruiken. In de besloten chats roept Van Langenhove zijn leden bijvoorbeeld op om "klaar te zijn voor de strijd" door fit en afgetraind voor de dag te komen, schietlessen te volgen en wapenvergunningen aan te schaffen.

Ook het gebruik van boksbeugels in de vorm van het Schild & Vrienden-logo wordt besproken. Sommige leden poseren met een groot arsenaal aan vuurwapens. Verwijzingen naar een "rassenoorlog" zijn niet van de lucht.

Van Langenhove verkoopt zelf pepperspray aan zijn medeleden en suggereert ergens dat hij een pistool bezit. Hoe ernstig die bedreigingen zijn en hoe ver hij of andere leden met Schild & Vrienden willen gaan is niet duidelijk.

Oprichter Dries van Langenhove ontkent ondertussen alle aantijgingen. "Dit is fake nieuws. U kan die posts gewoon op internet vinden. Of zelf maken. Iemand heeft mijn profielfoto en voornaam gestolen en post zo'n uitspraken in mijn naam. Maar die zijn niet van mij. Schild & Vrienden wil enkel een positieve mentaliteitswijziging te weeg brengen bij de Vlaamse jeugd en burgers. Al die aantijgingen gaan daar niets aan veranderen."