Russen in verlegenheid: tweede toestel vliegdekschip plonst in zee bij Syrië

Nadat berichten waren opgedoken dat de Sukhoi Su-33 in de Middellandse Zee was neergestort, bevestigde het ministerie van Defensie in Moskou het ongeval.

Zulke kostbare ongevallen komen bij de Amerikanen, die al decennialang ervaring hebben in oorlogen met hun twaalf vliegdekschepen, amper voor. De Su-33, bekend onder de NAVO-codenaam Flanker, is een luchtverdedigingsjager die speciaal is ontwikkeld door de Russen voor operaties vanaf vliegdekschepen. 

Volgens de verklaring van het ministerie mislukte de landing op het dek omdat de kabel brak die het toestel tot stilstand moet brengen. Op het dek liggen vier stalen kabels. De vliegers van de Su-33's en MiG-29's moeten bij de landing een van de kabels zien te pakken met hun haak om tot stilstand te komen. 'Het afbreken van de kabel was de oorzaak', aldus het ministerie. De piloot, die terugkwam van een bombardementsmissie in het noordwesten van Syrië, schoot met zijn vliegtuig door waarna het in zee stortte. Hij werd hierna uit zee gevist en is ongedeerd.

Moskou benadrukte dat de missies vanaf de Koeznetsov, die half november begonnen, gewoon doorgaan. Het vliegdekschip maakt deel uit van een groep van zo'n tien Russische schepen voor de kust van Syrië. Zij moeten de Russische luchtmacht bijstaan, die opereert vanaf de luchtmachtbasis Hmeymim bij Latakia, bij de aanvallen op doelen van Islamitische Staat en andere strijdgroepen.

De problemen met de Koeznetsov staan in schril contrast tot de high tech-operaties van andere schepen en de luchtmacht sinds de interventie in Syrië begon. Zo vuurde het fregat Admiraal Grigorovich, dat ook voor de Syrische kust ligt, de afgelopen weken Kalibr-kruisraketten af. Dit schip is een van de modernste van de Russische marine. Ook voerde een Tupolev-langeafstandsbommenwerper een aanval uit met de nieuwe stealthkruisraket X-101 die een zeer groot bereik zou hebben.

Relatief oud

Behalve uit propaganda-overwegingen, besloot Moskou de Koeznetsov ook richting Syrië te sturen om ervaring op te doen met het schip. Rusland heeft de Koeznetsov, een relatief oud vliegdekschip uit de Sovjet-tijd, nog nooit ingezet in een oorlog. Russische vliegers kunnen nu elke dag in hoog tempo ervaring opdoen met het opstijgen vanaf het schip, het uitvoeren van bombardementen en de landingen op het dek.

Maar drie weken na het begin van de bombardementsmissies, blijkt dat het niet allemaal niet zo gladjes verloopt als Moskou had gedacht. Het is namelijk de tweede keer dat er problemen zijn met de landingskabels. Het eerste gevechtsvliegtuig dat de Russen verloren, op 13 november, kwam in zee terecht omdat twee van de vier kabels met elkaar verstrengeld raakten.

Dit gebeurde toen drie MiG-29's terugkwamen van een missie boven Syrië en probeerden te landen op het dek. De eerste landde met succes maar de tweede kwam in problemen. Deze MiG-29 brak de tweede en derde kabel. Ternauwernood slaagde de vlieger erin de laatste kabel, de vierde, te grijpen. Omdat de kabels gerepareerd moesten worden, moest de laatste piloot zijn landing uitstellen. Deze MiG, die nauwelijks brandstof had, stortte echter korte tijd later in zee.

Motoren vielen uit

Het ministerie van Defensie zei toen in een verklaring dat het vliegtuig in zee stortte vanwege 'een technische storing tijdens het naderen van het dek'. Het ministerie zei niet wat er aan het toestel mankeerde. Maar volgens Russische nieuwsberichten vielen beide motoren uit toen de MiG-29 moest wachten tot de kabels weer waren gerepareerd. Of de motoren uitvielen door brandstoftekort, moet onderzoek uitwijzen.

Het verongelukken van de MiG bracht de Russische marine in grote verlegenheid omdat het gebeurde vlak voordat Moskou fiat gaf voor de bombardementsmissies vanaf de Koeznetsov. Deze versie van de MiG-29, de MiG-29KR, is een hypermodern gevechtsvliegtuig dat speciaal geschikt is voor missies vanaf vliegdekschepen. De MiG's moeten de Su-33's gaan vervangen, een relatief oud toestel dat in 1998 in gebruik werd genomen.

Rusland bestrijdt dat de twee ongelukken en de problemen met de landingen de vliegoperaties vanaf de Koeznetsov ernstig hinderen. Volgens Moskou dragen de Soekhoi's en de MiG's nog gewoon hun steentje bij aan de bombardementen. Maar uit satellietfoto's van Airbus Defense and Space van de Hmeymim-basis, die vorige week door IHS Jane's werden gepubliceerd, zou blijken dat negen toestellen van de Koeznetsov inmiddels in Syrië zijn gestationeerd.

Het gaat om acht Su-33's en één MiG-29. 'Wij denken niet dat de Russen zoveel missies vanaf de Koeznetsov uitvoeren als ze de wereld nu willen laten geloven', aldus een hoge Britse militaire officier die op de hoogte is van de Russische militaire operaties in Syrië. De satellietfoto's werden genomen op 20 november. Als de Soekhoi's en de MiG er nog steeds staan, hebben de Russen inderdaad de vliegoperaties vanaf de Koeznetsov flink teruggebracht. Zonder daar ruchtbaarheid aan te geven.