Waarom voert de politie cao-acties uit?
Al maandenlang voeren de vier politiebonden ACP, ANPV, NPB en VMHP actie om een nieuwe, verbeterde cao af te dwingen voor 65.000 politiemensen. Politiemensen zijn onder meer ontevreden over onderbezetting en hoge werkdruk. Een lijst met klachten die zijn ontstaan sinds de centralisatie van de politie vijf jaar geleden.
De bonden overhandigden in april een "verbeterplan" aan minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus en korpschef Erik Akerboom. Het plan bestaat uit ruim dertig maatregelen die volgens de bonden nodig zijn om het korps weer een "gezonde organisatie" te maken.
De reeks maatregelen behelst onder meer een salarisverhoging, meer trainingsuren, extra vakantiedagen, meer doorstroomkansen en vooral het aanpakken van de onderbezetting.
Grapperhaus kondigde vorig jaar aan extra geld te investeren in de politie om het korps te versterken. Duizenden extra agenten moeten worden opgeleid. Maar Akerboom moest erkennen dat de krapte zal blijven vanwege de uitstroom van pensioengerechtigden. Dat is de bonden een doorn in het oog.
Omdat de minister en de korpsleiding (de werkgevers) niet aan de eisen van de bonden tegemoet zijn gekomen, werden de acties afgelopen zomer geïntensiveerd. De partijen zitten inmiddels weer met elkaar om tafel. Om druk op de ketel te houden, blijven de bonden wel doorgaan met actievoeren.
"De minister is nog steeds niet met een bod gekomen dat wij acceptabel vinden", zegt Jan Struijs van de Nationale Politiebond. "We zitten nu in de fase waarin wij denken: kom eens met een goed bod. Uit tientallen jaren ervaring weten we dat dit soort acties nodig is om iets af te dwingen."
De politie voert actie rond het PSV Stadion in Eindhoven. (foto: ANP)
Welke acties voert de politie?
De politie voert flink actie in de eerste weken van september. Meerdere stations, voetbalstadions en festivals bleven verstoken van agenten.
Zo werden agenten opgeroepen om zich niet te laten zien rond de Eredivisie-wedstrijd tussen FC Utrecht en Fortuna Sittard van afgelopen zaterdag. Deze week laten de politiemensen zich vooral gelden rond stations. Iedere dag wordt een andere stad "belegerd". Tientallen politiemensen vormen een cordon rond het station en willen op die manier reizigers informeren over hun standpunten in de onderhandelingen.
De politiebonden hebben de acties bij de stations bewust gepland in de eerste week van september. "De drukte komt na de zomer weer op gang", aldus Struijs. "Ongetwijfeld komen er boze reacties, maar we doen het zo publieksvriendelijk mogelijk."
Om extra aandacht van de politiek te trekken, moet de Tweede Kamer het dinsdag zonder persoonsbeveiliging doen. Daardoor is het parlementsgebouw die dag niet toegankelijk voor publiek. Ook voor de Wereldhavendagen in Rotterdam zijn de acties voelbaar. Ondanks de aangekondigde acties gaat het evenement vanaf 7 september gewoon door.
Eerdere acties hielden in dat er bijvoorbeeld geen bekeuringen werden uitgeschreven voor lichte overtredingen. Maar met de acties op stations worden de stakingen rond het cao-overleg zichtbaarder voor het publiek.
Bij acties overleggen de bonden met de betrokken gemeenten. Op die manier proberen de partijen de veiligheid van het publiek te garanderen.
Zo kwamen de bonden vorige week tot een overeenkomst met de gemeente Eindhoven. Burgemeester John Jorritsma was bezorgd over de gevolgen van de actie, maar de bonden garandeerden hem dat er geen verkeerschaos zou ontstaan. Een kort geding, aangespannen door de bonden, was daarmee van de baan.
Wat vinden de korpsleiding en het ministerie?
Het ministerie van Justitie en Veiligheid is samen met de korpsleiding de werkgever van de politiemensen. Deze partijen zitten dus tegenover de bonden aan de onderhandelingstafel.
Minister Grapperhaus en de korpsleiding kwamen in juni met een meerjarenplan voor het korps. Met het plan werd vormgegeven aan de 291 miljoen euro die het kabinet in de politie wil investeren.
Versterking van de opsporing, verbetering van de ICT-ondersteuning en de uitbreiding van het korps zijn de speerpunten in het plan. De komende jaren moet de politie 17.000 nieuwe mensen opleiden en het korps structureel uitbreiden met 1.100 agenten. Maar vanwege de vergrijzing van het korps zal de krapte blijven.
Een nieuw voorstel van de werkgevers werd in juli afgewezen door de leden van de bonden. Zij stelden dat de beloofde loonsverhoging van 7 procent werd uitgesmeerd over drie jaar en dat er meer speerpunten zijn naast het loon.
Vanuit de korpsleiding komt niet veel informatie over de cao-onderhandelingen. Halverwege augustus stelde de leiding blij te zijn dat de gesprekken weer zijn hervat en er vertrouwen in te hebben dat het overleg tot een goede uitkomst zal leiden.
Korpschef Erik Akerboom en minister Ferd Grapperhaus. (foto: ANP)
Hoe nu verder?
Zoals geschreven zijn de betrokken partijen sinds afgelopen maand weer met elkaar in gesprek, maar de bonden benadrukken dat wat hen betreft de maat vol is.
De bonden stellen dat de acties een harder aspect krijgen, zolang de onderhandelingen voortduren. Ze zijn niet bezorgd dat de acties leiden tot boze reacties van het publiek. "Het belang van de gewone burgers wegen we altijd af", zegt Struijs. "We gaan niet automobilisten pesten en willen verkeersinfarcten voorkomen. Het publieke belang houden we in het oog, in geval van nood komen we altijd."
Maar hij geeft toe dat het publiek steeds meer zal gaan merken van de acties, zo zou een blokkade van een rijksweg tot de opties behoren. "De actiebereidheid is groot, we krijgen veel ideeën aangeleverd van politiemensen. Iedere week bedenken we wat voor soort acties we gaan uitvoeren, dat kan van alles zijn. We hebben meer dan tweehonderd ideeën liggen".