Donald Trump beloofde tijdens de presidentscampagne om het werk van president Barack Obama teniet te doen. Welke zaken kan hij snel terugdraaien?
Obama is de acht jaar van zijn presidentschap bezig geweest met een hernieuwde focus op Azië, met als belangrijkste punt het TPP-handelsverdrag met twaalf landen rond de Stille Oceaan. Verder zijn Obamacare en de deal met Iran over haar atoomprogramma belangrijke mijlpalen voor Obama. Maar al deze punten zijn fragiel en niet moeilijk voor Trump om terug te draaien.
“We hebben het over een buitencategorie-president die opgevolgd wordt door de meest buitengewone kandidaat die ooit verkozen is”, zegt Ian Bremmer, geopolitiek expert van Eurasia Group.
Dit zijn de beleidsterreinen die Trump al eerste in het vizier zal hebben.
Atoomdeal met Iran
Trump noemde de deal met Iran rond het opschorten van het atoomprogramma in ruil voor sanctieverlichting “een van de slechtste deals ooit gemaakt door welk land dan ook”. Hij dreigde om de overeenkomst te ontbinden of de onderhandelingen opnieuw te openen.
"Trump heeft de deal meerdere keren aangevallen als een 'slechte deal' - de aanname is dat hij er iets aan gaat doen", zegt Midden-Oostenexpert Jonathan Schanzer. Maar Schanzer geeft toe dat Trump zichzelf heeft tegengesproken als het op Iran aankomt en dat het daarom moeilijk te voorspellen is wat de aanstaand president zal gaan doen. Iran heeft gezegd dat het de deal niet zal heroverwegen.
Bremmer is sceptisch dat Trump zover zal gaan om de overeenkomst op te schorten. "Maar ook als hij dat niet doet, zal de nieuwe regering de prestaties van Obama proberen af te zwakken."
Het Trans-Pacific Partnership
Obama wilde de VS aansluiting laten zoeken bij de groeiende, hoopvolle economieën van Azië. De zogenoemde 'Asia pivot' zou het sluitstuk moeten vormen in zijn buitenlandbeleid. Maar de aandacht van Obama ging door omstandigheden uit naar het Midden-Oosten en Europa. Bovendien draaide zijn laatste reis naar Azië uit op een teleurstelling.
Het TPP-verdrag, met twaalf landen rond de Stille Oceaan waaronder Australië, Mexico, Canada en Japan, is bedoeld om tegenwicht te bieden aan de dominantie van China in de regio. Het verdrag zit nog steeds in de afrondende fase. De zittende president wilde de laatste eindjes aan elkaar knopen in de 'lame duck period', tussen de verkiezingen en de inauguratie van zijn opvolger. Dat had tenslotte Hillary Clinton moeten zijn.
Maar Trump gooit roet in het eten. "Trumps overwinning doodt het TPP en vervangt het met 'America First'", zegt Bremmer. "China zal dit als een moment zien om het leiderschap in Azië te claimen."
Obamacare
De Affordable Care Act, beter bekend als Obamacare, is waarschijnlijk Obama's bekendste wapenfeit. Elke Amerikaan moet h ierbij een zorgverzekering afsluiten. Trump noemde het programma "een totale ramp" en beloofde om het te vervangen door "het beste volksgezondheidsplan ooit".
Sinds de verkiezingen is hij echter minder hard en lijkt de vastgoedmiljardair open te staan om de wet enigszins te herschrijven en te amenderen. Zelfs Republikeinse leiders hebben al aangegeven dat Obamacare bijna niet terug te draaien valt. "Qua binnenlands beleid is er veel meer Obama-erfgoed dat intact zal blijven, inclusief waarschijnlijk een deel van Obamacare", aldus Bremmer.
Alex Lockie droeg bij aan dit artikel.
