Pakistan op de bres voor Profeet Mohammed

Net zoals Geert Wilders in Nederland graag aandacht trekt met provocerende uitspraken en initiatieven rond de islam, zo grijpen in Pakistan radicale moslims juist elke gelegenheid aan smetten op hun geliefde religie breed uit te meten, waar ter wereld die zich ook voordoen. En daarbij kunnen ze over het algemeen rekenen op veel respons van de Pakistaanse bevolking.

Drijvende kracht achter de protesten in Pakistan tegen de Mohammed-spotprentenwedstrijd van Wilders is een klein maar actief partijtje, de Tehreek-e-Labbaik Pakistan (TLP). Het wijdt zich speciaal aan de bestrijding en bestraffing van blasfemie, iets wat veel Pakistanen hoog zit.

Gretig heeft de partij zich nu gestort op de cartoonwedstrijd. De TLP eist van de net aangetreden regering van de voormalige cricketheld Imran Khan dat Pakistan de diplomatieke betrekkingen met Nederland verbreekt als de wedstrijd in Den Haag doorgaat. Ook dreigen sommige TLP’ers een jihad te ontketenen, als de competitie doorgaat.

Om hun woorden kracht bij te zetten is de TLP woensdag vanuit de stad Lahore begonnen met een (gemotoriseerde) mars naar de hoofdstad Islamabad. Daar denken de leiders deze vrijdag te arriveren, vergezeld van duizenden aanhangers. Met hun mars blokkeren de betogers de Grand Trunk Road, een van de grootste transportaders in het land.

„We kunnen martelaren worden of worden gearresteerd”, zei Peer Afzal Qadri, een van de TLP-voormannen, strijdlustig. „Maar we zullen niet omkeren tot de spotprentenwedstrijd wordt gestaakt of de Nederlandse gezant wordt uitgewezen.”

Voor Khan is het een netelige zaak. Weliswaar heeft de TLP niet eens zetels weten te winnen in het nationale parlement, maar de blasfemiekwestie vindt altijd makkelijk weerklank bij veel Pakistanen. Niet voor niets is er in Pakistan, dat in 1947 werd gesticht als een land voor moslims, een strenge wet inzake blasfemie. Hoewel ze electoraal meestal weinig succesvol zijn, weten de fundamentalisten het beleid vaak wel degelijk te beïnvloeden.

Doodstraf

Wie van blasfemie wordt beschuldigd, riskeert in Pakistan de doodstraf. Soms voltrekken woedende meutes zelf maar vast die straf zonder dat er rechters aan te pas komen. De TLP zelf dankt haar bestaan aan een van de meest geruchtmakende blasfemiezaken van de laatste jaren. In 2010 werd de liberale gouverneur van de provincie Punjab, Salman Taseer, doodgeschoten door zijn lijfwacht omdat hij de euvele moed had gehad te zeggen dat het tijd werd de strenge blasfemiewet te versoepelen. De lijfwacht, Mumtaz Qadri, die in 2016 alsnog werd geëxecuteerd voor zijn daad, werd door miljoenen Pakistanen als een held bejubeld.

Ook Khan (65) heeft zich de laatste maanden bij zijn verkiezingscampagne herhaaldelijk gepresenteerd als een geharnast tegenstander van blasfemie. Dit ondanks het feit dat hij enkele decennia geleden nog bekend stond als een playboy die het niet zo nauw nam met de islamitische regels.

Bekijk ook deze fotoserie van de protesten in Pakistan

Pikant is ook dat de TLP de vorige regering in oktober 2017 op de knieën kreeg met een soortgelijke mars. Toen protesteerde de TLP tegen een wijziging in de eed voor gekozen volksvertegenwoordigers, die ze godslasterlijk achtte. De regering besloot de betogers uiteen te drijven, waarbij zes doden vielen. Toen de onrust aanhield, riep de regering het machtige leger te hulp maar dit weigerde zijn medewerking. Daarop haalde de regering bakzeil en gaf de betogers hun zin.

Zaakgelastigde ontboden

De regering-Khan, die op een wankele meerderheid berust, zit met de kwestie in haar maag. Vorige week ontbood ze de Nederlandse zaakgelastigde en woensdag beklaagde minister van Buitenlandse Zaken Shah Mahmood Qureshi zich tegenover zijn Nederlandse ambtgenoot Stef Blok telefonisch over Wilders’ tekenwedstrijd. Maar veel Pakistanen verwachten krachtiger stappen.

De Pakistaanse senaat nam maandag unaniem een resolutie aan, waarin werd opgeroepen de Nederlandse ambassadeur weer te ontbieden en de zaak aan de orde te stellen bij de Verenigde Naties. In het debat zei Khan: „Europeanen begrijpen de liefde van moslims voor Mohammed niet.”

Tegelijk beseft Khan dat hij de westerse landen niet te zeer voor het hoofd moet stoten. Zijn land verkeert in economische problemen. Het ontkomt er niet aan nieuwe kredieten bij het IMF aan te vragen en daarin hebben de westerse staten nog altijd een belangrijke stem. Alternatief is de hand op te houden bij China, dat de laatste jaren al miljarden in Pakistan pompte.