Direct naar artikelinhoud
column

Donald Trump leeft als een maffiabaas wiens tijd bijna voorbij is

De Amerikaanse president Donald Trump.Beeld AP

Als een maffiabaas wiens tijd bijna voorbij is, zo werd Donald Trump de afgelopen dagen in veel media beschreven. Verschanst in het Witte Huis met zijn laatste vertrouwelingen, grimmig verwerkend dat zijn consigliere Michael Cohen en zijn boekhouder Allen Weisselberg al zijn geheimen aan de politie aan het vertellen zijn. 

En dat ook zijn mediavriend David Pecker, uitgever van de National Enquirer, inmiddels door justitie gevrijwaard is van strafvervolging, in ruil voor wat hij weet over Trump. Hij noemde hen in het openbaar nog net geen 'ratten', maar iemand die in een soortgelijke situatie overliep, Nixons advocaat John Dean, noemde hij op Twitter wel zo. Wat ratten doen is 'flippen', en daar heeft hij iets tegen. Het zou, zo zei hij vrijdag in een geruchtmakend interview met Fox News 'bijna verboden moeten worden'.

Twitter bericht wordt geladen...

Daar zullen ze bij zijn ministerie van justitie van opgekeken hebben. Deals sluiten met lagere goden in een criminele organisatie, om mensen te pakken te krijgen die hoger in de hiërarchie staan, en zo verder tot je bij de capo bent, is de standaardmanier om de georganiseerde misdaad aan te pakken. Daar zou een president niet tegen moeten zijn. Maar deze president voelt zich kennelijk dichter bij de spijtoptanten uit de onderwereld staan dan bij de rechercheurs die hen overhalen, justitie te gaan helpen. En hij geeft ze scheldnamen uit het vocabulaire van de maffia.

Dat is cultureel interessant, en politiek onheilspellend.

Zo veel maffiataal doet Trump in zijn uitspraken en tweets, dat de New York Times er een kwis over maakte, waarin je mag raden welke dingen zijn gezegd door John Gotti, de baas van de Gambino's, en welke door Donald Trump.

De 'don'

Het zegt veel over waar Trump vandaan komt, analyseert Adam Liptak van de New York Times. Hij groeide in feite op in maffia-kringen. Vastgoedondernemers als zijn vader Fred, bonzen van de Democratische partij en leden van misdaadfamilies, ze kwamen elkaar tegen in bijvoorbeeld de Madison Club in Brooklyn.

Dat Trump niet alleen op die manier over Sessions denkt, maar het ook openlijk zegt, laat zijn zwakte zien

Toen hij later zelf zo'n ondernemer was, werd Trump nog verder ondergedompeld in de cultuur van de maffia doordat hij als advocaat Roy Cohn koos, adviseur van een onsmakelijke politicus als Joseph McCarthy, maar ook van John Gotti.

Aan zijn taalgebruik is dat te merken, maar dat geeft de mensen om hem heen ook een signaal van hoe hij hen ziet. Toen hij FBI-directeur James Comey in 2017 dringend vroeg om een onderzoek naar zijn adviseur nationale veiligheid Michael Flynn te laten lopen ("Let this go"), was die woordkeus, die toen bekend werd, voor maffia-deskundige Nicolas Pileggi een taalkundig signaal dat hier iemand uit de cultuur van de maffia aan het woord was. Maar voor Comey was het op een andere manier veelbetekenend. In zijn boek 'A higher loyalty' schreef hij over zijn eerste ontmoeting met Trump dat het gesprek hem in gedachten terugbracht naar de jaren 80 en 90, toen hij aanklager was in Manhattan. Het voelde alsof hij was ontboden bij de 'don'.

Donald Trump is als president niet te begrijpen, maar als maffiabaas wel, concludeert ook Jonathan Capehart in de Washington Post. "Een president zou de FBI-directeur niet ontslaan omdat hij een verkiezingscampagne onderzoekt. Maar een maffiabaas wel."

Loyaliteit

Voor een maffiabaas is leven zonder wantrouwen niet denkbaar. De wereld is een vijandige plek, waar zowel justitie als concurrenten je naar het leven staan. Daarom is in die kringen loyaliteit het hoogste goed. Het wordt beloond, waar nodig afgedwongen, en waar het blijkt te ontbreken meedogenloos bestraft.

Donald Trump heeft het er vaak over. Hij vroeg bijvoorbeeld uitdrukkelijk om de loyaliteit van Comey, en werd erg ongerust toen de FBI-directeur zijn president niet meer dan 'eerlijke loyaliteit' wilde toezeggen. Hij lijkt zijn medewerkers op die kwaliteit te selecteren. Niet voor niets gaf hij, net als de maffiabazen van weleer, zijn dochter en zijn schoonzoon een baan in het Witte Huis.

Loyaliteit is belangrijker dan kwaliteit. Hij zei het zelfs letterlijk, in het Fox-interview, over Jeff Sessions, die hij nu een afvallige vindt omdat hij zich buiten het Rusland-onderzoek houdt. "De enige reden dat ik hem die baan gaf, was omdat ik loyaliteit voelde, hij was een supporter van het eerste begin."

Dat Trump niet alleen op die manier over Sessions denkt, maar het ook openlijk zegt, laat zijn zwakte zien: hij heeft niet door dat zijn woorden averechts werken. De maffiabazen van weleer oreerden over loyaliteit en fulmineerden over ratten, maar deden dat in eigen kring, wetend dat de maatschappij er andere normen op na hield. Trump praat over die dingen op Twitter en lijkt denken dat zijn klachten daar met begrip zullen worden ontvangen. Maar zoals Liptak het bondig samenvat: John Gotti stierf in 2002 in een federale gevangenis, terwijl Donald Trump president is van de Verenigde Staten.

Lees ook:

Senator John McCain (1936-2018): van oorlogsheld tot anti-Trump

Hij was bovenal een oorlogsheld, maar naar het einde toe bouwde John McCain een reputatie op als 'maverick', een Republikein die zo nu en dan lak had aan de dogma's van zijn partij. De senator overleed zaterdag op 81-jarige leeftijd. 

De Republikeinse achterban is niet zo blij met Trumps gedrag, wel met zijn daden

De Republikeinse achterban wordt niet moedeloos van de schandalen rond de president. Op een jaarlijkse picknick met kreeft is de stemming goed. Hoewel er voor sommigen grenzen zijn.