Direct naar artikelinhoud

Trump in het nauw: voor het eerst wordt hij beschuldigd van een misdrijf

Advocaat Michael Cohen en de Amerikaanse president Donald Trump. Cohen stond Trump twaalf jaar lang terzijde.Beeld REUTERS

De bekentenis van zijn oud-advocaat drijft president Trump juridisch in het nauw. Voor het eerst is hij beschuldigd van een misdrijf.

De Russische hulp bij zijn verkiezing hangt nog steeds als een donderwolk boven het presidentschap van Donald Trump. Maar zijn inspanningen vlak voor die verkiezing om twee affaires geheim te houden, hangen sinds dinsdag als een molensteen om zijn nek. Voor het eerst is hij van een misdrijf beschuldigd, onder ede, door een getuige die het weten kan.

Het feit dat hij het misdrijf pleegde ‘op aanwijzing van een kandidaat voor een federaal ambt’ - de president dus - is politiek explosief

Die getuige is advocaat Michael Cohen, die de vastgoedondernemer, reality-ster en presidentskandidaat twaalf jaar lang terzijde stond. Niet alleen juridisch, maar ook met praktische hulp bij lastige problemen. Zoals in de zomer en herfst van 2016, toen twee vrouwen dreigden hun affaires met Trump bekend te maken.

De een, Karen McDougal, kreeg 150.000 dollar voor haar exclusieve verhaal van een tijdschrift waarvan de uitgever Trump goed gezind was - het werd vervolgens niet gepubliceerd. De ander, Stephanie Clifford, alias pornoster Stormy Daniels, kreeg van Cohen 130.000 dollar zwijggeld. Hij kreeg dat in termijnen terug van Trump, frauduleus gefactureerd als ‘dienstverlening’.

Als Cohen had getuigd dat het doel van dit alles was om Trump te beschermen tegen de woede van zijn vrouw Melania, dan waren ze er misschien nog mee weggekomen. Dat was ook de geslaagde verdediging van John Edwards, de Democratische kandidaat-vicepresident naast John Kerry in 2004, toen bleek dat hij van geldschieters twee miljoen dollar had gekregen om zijn geheime geliefde en hun kind te onderhouden. Maar Cohen bevestigde voor de rechter, in het kader van een bekentenis die hemzelf een mildere straf gaat opleveren, wat het tijdstip al deed vermoeden: het ging erom Trumps verkiezing in november 2016 niet te schaden.

Politiek explosief

Gezien de minieme marge waarmee Trump het presidentschap veroverde (een kleine 80.000 stemmen in drie staten) is het niet uit te sluiten, maar ook niet te bewijzen, dat het stilhouden van dit pijnlijke nieuws net het verschil maakte. Hetzelfde kan gezegd worden over de hulp die Rusland gevraagd of ongevraagd bood door het hacken van Democratische e-mails en het verspreiden van opruiende berichten via sociale media. En over de keus van de Democraten voor een niet bepaald aansprekende kandidaat, Hillary Clinton. Hoe dan ook tilt dat geringe verschil in stemmen het door Cohen bekende misdrijf uit boven een niemendalletje. En is het feit dat hij het pleegde ‘op aanwijzing van een kandidaat voor een federaal ambt’ - de president dus - politiek explosief.

En dan dreigt voor Trump ook nog het doorslaan van Paul Manafort, zijn ex-campagne-voorzitter

Vermoedelijk zijn er meer ontploffingen op komst. De advocaat van Cohen heeft gezegd dat zijn cliënt nog veel meer kan vertellen. Daar is nog tijd genoeg voor. Pas in december zal de rechter bepalen of Cohen voor een paar jaar de gevangenis in gaat, zoals de aanklagers nu voorstellen, of korter, uit dank voor bewezen diensten.

En dan dreigt voor Trump ook nog het doorslaan van Paul Manafort, zijn ex-campagne-voorzitter. Die werd dinsdag, vrijwel op hetzelfde moment dat Cohen voor de rechter stond, schuldig verklaard aan een fraude en belastingontduiking. Hij kan voor tientallen jaren achter de tralies verdwijnen - gezien zijn leeftijd (69) de rest van zijn leven.

Manafort was, voordat hij voor Trump ging werken, actief in Oekraïne en had hooggeplaatste Russische contacten. Als Trump of zijn omgeving inderdaad met de Russen samenwerkte, had hij mogelijk een hoofdrol. Tot nu toe heeft hij daar niets over losgelaten, maar nu zijn veroordeling definitief is, kan hij zijn strategie veranderen in ruil voor een lagere straf.

‘Onrechtvaardig’

Trump noemt het onderzoek van Mueller al maanden een ‘heksenjacht’. Vandaag twitterde hij over de ‘dappere’ Manafort dat het onrechtvaardig is dat die wordt gestraft voor een twaalf jaar oude zaak. En hij twitterde cynisch dat wie een goede advocaat nodig heeft, beter niet Michael Cohen kan inhuren. In gesprek met Fox News zei hij dat met de betalingen aan de twee vrouwen, die hij lang heeft ontkend, niets mis is.

‘Obama schond de campagnewetten op grove wijze, en dat werd geschikt’, twitterde hij eerder. Dat verwees naar een boete die Obama en de Democraten moesten betalen, omdat ze een aantal grotere giften niet aan toezichthouders hadden gemeld. Volgens de wet is zoiets een overtreding als het per ongeluk gebeurt; dan staat er alleen een boete op. Het is een misdrijf als het moedwillig gebeurt.

Terwijl Mueller concrete juridische stappen in zijn richting zet, telkens met de goedkeuring van rechters, verdedigt Trump zich tot nu toe alleen retorisch. Hij bagatelliseert misstappen in eigen kring, wijst naar anderen, en zaait twijfel over Mueller en diens staf van ‘zeventien boze Democraten’.

Theoretisch kan hij meer: hij kan Manafort gratie verlenen, en zelfs Cohen (hoewel diens advocaat zegt dat niet te willen). En hij kan Mueller ontslaan. In beide gevallen is zonneklaar dat de president dan het delict ‘belemmering van de rechtsgang’ begaat. Het Congres kan dan haast niet anders dan actie ondernemen.

Vervolgen of afzetten?

Wat Trump ook misdaan heeft volgens Michael Cohen en straks misschien ook volgens speciaal aanklager Robert Mueller: ervoor berecht worden kan hij niet, zolang hij president is. Dat staat niet met zoveel woorden in de Grondwet, en het Hooggerechtshof heeft zich er nooit over hoeven uitspreken, maar het is staand beleid van het ministerie van justitie.

De aangewezen manier om een president te straffen voor misdrijven, is afzetting door het Congres. Het Huis van Afgevaardigden moet dat voorstellen, de Senaat kan het doen, met twee derde meerderheid.

In de huidige samenstelling zal het Huis van Afgevaardigden dat niet snel doen. De Republikeinen hebben er de meerderheid. Veel leden kunnen hun herverkiezing wel vergeten als ze de aanhang van Trump tegen zich in het harnas jagen.

In november kunnen de Democraten de meerderheid veroveren. Ze staan er goed voor in de peilingen, vooral omdat hun aanhang zeer gemotiveerd is om Trump dwars te zitten. Toch is impeachment bewust geen Democratisch campagnethema, uit vrees dat het vele Republikeinen ertoe zou brengen alsnog te gaan stemmen.

Lees ook:

Heeft Trump zijn wapen tegen aanklager Mueller gevonden?

Trump zou Mueller het liefst ontslagen zien, heeft hij intern al vaak gezegd. Alleen al afgelopen zondag twitterde hij maar liefst zeven keer over de onrechtvaardigheid van het Rusland-onderzoek. 

En weer klapt iemand uit de inner-circle van Trump uit de school

Een voormalig medewerkster doet een boekje open over de president. En zijn woede daarover spoort haar alleen maar aan.