Incidenten in Amsterdam
- Zondag 12 augustus, 4.40 uur: een interieurwinkel in de Johan Huizingalaan wordt beschoten
- Dinsdag 14 augustus, 3.00 uur: schoonmaak- en uitzendbedrijf HBS, wederom in de Johan Huizingalaan, onder vuur genomen
- Dinsdag 14 augustus, 6.15 uur: handgranaat ontdekt bij leeg bedrijfspand in Jan Evertsenstraat
- Woensdag 15 augustus, 1.50 uur: granaat ontploft bij restaurant in Johan Huizingalaan
- Woensdag 15 augustus, 22.30 uur: granaat gevonden bij horecazaak in Voetboogstraat
Het begon vorige week, in de nacht van zaterdag op zondag, met de beschieting van een interieurzaak in de Johan Huizingalaan (Nieuw-West). Hoewel dit de 'start' van de reeks incidenten in die bewuste straat markeert, is deze zaak misschien nooit een bewust uitgekozen doelwit geweest.
Een paar dagen later, in de nacht van maandag op dinsdag, wordt in de Johan Huizingalaan namelijk schoonmaak- en uitzendorganisatie HBS onder vuur genomen met "minstens 27 kogels", aldus Paul Vugts, misdaadverslaggever voor Het Parool en schrijver van onder meer de boeken Doorgeschoten en Afrekeningen. "De locatie waar de interieurwinkel zit, lijkt erg op de hoek waar HBS zit." Aan de achterkant van de organisatie treffen agenten een handgranaat aan.
Dinsdagochtend wordt eveneens een handgranaat gevonden. Dit bewuste explosief is vastgemaakt aan de klink van de voordeur van een nog te openen horecazaak in de Jan Evertsenstraat. Volgens Vugts, die voor zijn krant veel heeft geschreven over deze incidenten, is de holding die eigenaar is van die horecazaak gevestigd in een pand van de eigenaar van HBS. Deze 36-jarige man heeft meerdere panden in de meermaals getroffen Johan Huizingalaan.
"Hij is de rode draad in de vier aanvallen", zegt Vugts. De politie houdt het vooralsnog op een "verband" tussen de incidenten in de Johan Huizingalaan en de Jan Evertsenstraat. De Voetboogstraat, het 'vijfde incident', wordt door een tweede rechercheteam onderzocht.
'Slachtoffers maken is niet het doel'
De beschietingen en het achterlaten van de handgranaten hebben allemaal in de nacht plaatsgevonden. "Intimidatie en waarschuwing", duidt Vugts.
Het maken van slachtoffers lijkt niet het doel van de dader of daders, bevestigt ook politiewoordvoerder Rob van der Veen. "Als jij een handgranaat ergens achterlaat zonder de pin eruit te trekken, doe je dat bewust. Degene die hem daar neerlegt snapt dat."
Maar waarom dan een handgranaat neerleggen of een pand beschieten? "Ik kan er wel tien redenen voor bedenken", aldus Van der Veen. "Het kan een boze klant zijn of een concurrent van het bedrijf, die zo wil bereiken dat er meer mensen naar zijn of haar zaak gaan. Het kan ook om afpersing gaan."
Halsema bracht woensdagmiddag een bezoek aan de Johan Huizingalaan, om de bewoners een hart onder de riem te steken (Foto: ANP).
Eigenaren worden dubbel getroffen
Burgemeester Femke Halsema heeft het schoonmaakbedrijf voor onbepaalde tijd laten sluiten. Dit kan ook een motief zijn van de aanvaller(s), zegt Vugts. In het verleden zijn conflicten met coffeeshops op deze manier beslecht, of recenter bijvoorbeeld bij clubs in de stad. Wijlen Eberhard van der Laan besloot in zijn tijd als burgemeester vrijwel altijd om een zaak voor onbepaalde tijd te sluiten als deze doelwit was van criminele acties.
"Rivalen van ondernemers dachten: 'dat is makkelijk'. Het is een sterk middel als je iemand wil raken", aldus Vugts. In sommige gevallen leidt een langdurige sluiting namelijk zelfs tot faillissement van de ondernemer.
Volgens de journalist lijkt Halsema te gaan breken met het sluitingsbeleid, omdat er nu goed wordt gekeken naar bijvoorbeeld de aard van de onderneming en of er "dingen mee aan de hand zijn".
De ravage in de Johan Huizingalaan (Foto: ANP).
Een handgranaat achterlaten is stil en anoniem
Maar zelfs met het aanpassen van het sluitingsbeleid zullen dergelijke incidenten niet ophouden. Handhaven is namelijk lastig voor de politie, omdat criminelen namelijk niet al te moeilijk hoeven te doen als ze een (vuur)wapen in handen willen krijgen. "De grenzen staan open", stelt Van der Veen. In Nederland worden nu wapens gevonden die uit voormalig Joegoslavië komen.
"Ook zien we dat er de laatste jaren meer incidenten zijn met specifiek handgranaten", zegt de politiewoordvoerder. "Men gebruikt ze om even 'makkelijk' ergens neer te leggen. Je kunt ze in je jas of tas vervoeren."
Dit beeld wordt bevestigd door Vugts. Volgens hem neemt het aantal incidenten met handgranaten in Amsterdam sinds ongeveer 2015 toe. "Je kunt je voorstellen dat een handgranaat veel anoniemer is. Je kunt hem achterlaten en weggaan. Dan ben je zelf moeilijk te koppelen aan het incident. Als je schiet, maak je een hoop lawaai. Dan moet je nog zien weg te komen."
'Mensen betalen 50 tot 150 euro voor handgranaat'
Daarnaast kost een handgranaat volgens de inschatting van de misdaadjournalist slechts 50 tot 150 euro. Mensen met criminele connecties kunnen eraan komen, maar via het zogeheten Darkweb (een anonieme hoek van het internet die je met speciale software kan bezoeken, red.) is het ook mogelijk een explosief aan te schaffen.
Het is overigens niet zo dat je een handgranaat even makkelijk als bijvoorbeeld een pizza kan laten bezorgen. "Mensen als jij en ik moeten wel moeite doen."
De politie heeft de incidenten in Amsterdam volop in onderzoek. Volgens Vugts hebben de agenten wel een globaal idee van wie erachter moet zitten.
Moeten Amsterdammers na het recente geweld bang zijn dat ze 's nachts in verlaten straten slachtoffer kunnen worden? "Nee", schetst Vugts. "Er is bij deze incidenten niet roekeloos geschoten, ze lijken met elkaar te maken te hebben. Het is gericht."
NUjij: Uitgelichte reacties