CPB: Trump en brexit bedreigen groeiplaatje Nederland

De Nederlandse economie ligt er nog altijd prima bij, maar het hoogtepunt van de groei is gepasseerd. Onzekerheden drijven als dreigende wolken ons land binnen en tasten langzaam maar zeker het zonnige economische plaatje aan, stelt het Centraal Planbureau.

Edwin van der Aa 17-08-18, 11:57

Die wolken zijn de onzekerheid over de brexit, de grillige handelspolitiek van de Verenigde Staten, het 'anti-Brussel'-beleid van Italië en de moeizame economische situatie in een land als Turkije, zegt CPB-directeur Laura van Geest. Al die dingen, zo waarschuwt Van Geest, kunnen het beeld doen kantelen.

Het zijn zaken waar de rekenmeesters van het kabinet-Rutte III richting Prinsjesdag nog niet op kunnen inspelen, maar waar zij - al is het in hun achterhoofd - wel rekening mee moeten houden. Net als het feit dat de economie iets minder hard groeit dan het CPB eerder dit jaar, in juni, voorspelde.

Toen ging het planbureau nog uit van een groei van 2,9 procent dit jaar en 2,7 procent in 2019. Dat is in deze raming, vooral door de oplopende inflatie, bijgesteld naar 2,8 procent in 2018 en 2,5 procent volgend jaar. ,,Het mooiste moment lijkt achter ons te liggen", aldus Van Geest. ,,Maar het is nog steeds hoogconjunctuur."

Gemakkelijker een baan

Gelooft u me, een paar jaar geleden was het veel erger
Laura van Geest, CPB-directeur

De belangrijkste manier waarop mensen ervaren dat het goed gaat, is volgens de CPB-baas dat ze makkelijker aan een baan kunnen komen. Dus hebben burgers meer te besteden en voelen ze zich gelukkiger. Ook krijgen werknemers weer sneller een vast contract, omdat werkgevers door schaarste in allerlei sectoren mensen willen vasthouden. Daar komt nog bij dat de contractlonen stijgen.

Toch blijkt uit de koopkrachtplaatjes, die het CPB vandaag ook presenteerde, dat niet iedereen meeprofiteert van de economische wind. Gemiddeld gaan alle huishoudens er dit jaar 0,4 procent op vooruit in koopkracht. In 2019 is dat 1,3 procent. Maar voor bepaalde groepen - gepensioneerden (+1,1 procent) en vooral uitkeringsgerechtigden (+0,5 procent) - is dat percentage lager.

Sommige mensen gaan er zelfs op achteruit. Het gaat om 7 procent van alle huishoudens. ,,Gelooft u me, een paar jaar geleden was het veel erger", nuanceert Van Geest. Desondanks levert 14 procent van de mensen met een uitkering ook in de huidige mooie tijden koopkracht in. Deze laatste groep wordt vooral getroffen door aanpassingen in de zorg- en huurtoeslag en de bijstand.

'Niet alleen vooruitgaan in statistieken'

Het is de vraag in hoeverre het kabinet de koopkracht voor hen gaat repareren. In het regeerakkoord schreef Rutte III nog: 'Nederland moet niet alleen vooruitgaan in de statistieken, Nederlanders moeten dat ook zelf ervaren'.

In het regeerakkoord zegt het kabinet ook te streven naar een begrotingsoverschot. Dat is nu, ondanks de extra uitgaven, nog het geval. Het CPB becijfert dat het gaat om 0,9 procent in 2019. ,,Gezonde overheidsfinanciën", aldus Van Geest. Maar ze benadrukt dat doemscenario's als een langdurige handelsoorlog met Trump of een chaotische brexit onze groei kunnen temperen.