Waarom duurt een telefoon-update bij Android zo lang?

Bezoek en vis blijven drie dagen fris. Belbedrijven en webwinkels steken de draak met die volkswijsheid. Een snelle inventarisatie bij de prijsvergelijker Tweakers leert dat van de 1.605 smartphones die in Nederland te koop zijn er zo'n 160 al bijna 2,5 jaar voorbij hun uiterste houdbaarheidsdatum zijn. Oftewel: een op de tien.

De toestellen draaien op Android 4.4.4, een versie van het besturingssysteem voor smartphones waarvoor Google sinds juni 2014 geen grote updates meer uitbrengt.

Het is niet zo dat er op deze 'verjaarde' toestellen grijze haartjes staan, of dat je er niet meer mee kunt bellen. Ze werken in veel gevallen prima, en er wordt soms de hoofdprijs voor gevraagd: de HTC One uit 2013 kost nog altijd 483 euro.

Maar technisch staan ze op een zijspoor. Het kan zomaar gebeuren dat net die ene favoriete app opeens niet meer werkt.

Wie een verouderd Android-toestel koopt, speelt eigenlijk Russische roulette. Maar, klaagt de Consumentenbond, dat geldt ook al voor wie een nieuwe of zelfs de jongste versie van Android aantreft op zijn smartphone. Het is onzeker of het toestel met zijn tijd zal meegaan. Of er updates komen voor dit merk en dit model. En vooral: wanneer.

Het zijn namelijk de fabrikanten en de belbedrijven, niet Google, die bepalen of en wanneer toestellen van Android een update krijgen. Het Amerikaanse internetbedrijf heeft het gebruik van het besturingssysteem vrijgegeven, een beslissing die in 2007 werd genomen toen Apple de iPhone uitbracht. Google voorzag dat zulke smartphones weleens heel populair zou kunnen worden.

Ook gij, Google?

De beschuldigende vinger wijst bij het traag of niet updaten van smartphones met Android steevast naar de fabrikanten van toestellen en belbedrijven, maar ook Google blijft soms in gebreke. Begin 2015 liet het internetbedrijf weten dat het geen patch zou maken voor een gevaarlijk gat in oudere versies van Android. 'Praktisch niet te doen op een veilige manier', heette het. Dat besluit maakte op dat moment 60 procent van de Android-toestellen (alles voor versie 4.4) kwetsbaar voor hackers.

Vorige maand heeft de Consumentenbond de rechter gevraagd om Samsung op het matje te roepen. De keuze is niet alleen op de Zuid-Koreanen gevallen omdat ze wereldwijd én in Nederland de grootste leverancier van Android-telefoons zijn. Maar ook omdat het bedrijf er van alle grote merken het langst over doet om zijn toestellen bij de tijd te houden.

'Samsung verstrekt voor veel van zijn smartphones laat of geen updates, terwijl er wel al een nieuwe versie van Android beschikbaar is gesteld door Google. Dat is onrechtmatig', zegt Christiaan Alberdingk Thijm, advocaat van de Consumentenbond. Lang treuzelen kan tot gevolg hebben dat de toestellen kwetsbaar worden voor kwaadaardige hackers.

'We willen dat Samsung duidelijke en ondubbelzinnige informatie verstrekt aan klanten over software-updates', stelt directeur Bart Combée van de bond.

De Consumentenbond zou graag zien dat updates die Google beschikbaar stelt binnen een maand ook op Samsung-toestellen zijn te vinden. Gedurende vier jaar na de introductie van een smartphone en/of twee jaar nadat een klant een toestel heeft gekocht moet het bedrijf updates en upgrades verstrekken. Als de bond bij de rechter een luisterend oor vindt, kunnen ook andere fabrikanten die eisen op hun bordje krijgen.

Samsung kan nog niet inhoudelijk reageren op de dagvaarding van 49 kantjes en aangehechte documenten, laat woordvoerder Cella Sin weten. Maar 'wij staan vierkant achter ons beleid voor de softwareondersteuning van onze producten. En ook achter de manier waarop wij dat dagelijks naar tevredenheid uitvoeren voor vele consumenten.'

Juristen verwachten dat de bond nog een flinke dobber krijgt aan de rechtszaak. Er is geen wet die zo'n harde termijn stelt waarbinnen een bedrijf wordt verplicht zijn software op te lappen. De jurisprudentie is beperkt. Het definitieve oordeel kan even duren. Gelukkig: de Android-bezitter is wel gewend aan wachten.

De website Androidplanet.nl brengt geregeld een overzicht van welke toestellen een update naar Nougat kunnen verwachten, en wanneer.

Er is sinds vier maanden een nieuwe versie uit van Android, 7.0, codenaam Nougat. Maar op telefoontoestellen staat nog steeds een vorige versie. Waarom?

Trek in Nougat? Even geduld a.u.b.

Feit 1: Android bestaat niet
Google geeft Android gratis weg aan iedereen die er een mobiele telefoon wil mee maken, of een tablet, een digitale camera, smart-tv, muziekspeler, notebook. Elke fabrikant mag het besturingssysteem aanpassen. Omdat er zeker 24 duizend verschillende Android-apparaten zijn, bestaan er duizenden versies van de software.

Feit 2: Google wil niet
Om de race met vooral iPhone vol te houden, brengt Google geregeld updates uit van Android. Sinds de introductie in 2007 zijn er 25 officiële versies verschenen. Al die uitvoeringen bij de tijd houden kost geld en aandacht die misschien niet meer in verhouding staan tot het aantal toestellen dat nog in omloop is. Daarom zijn de versies 1.0 tot 4.4.4 afgeschreven.

Feit 3: De fabrikant wil niet
Fabrikanten passen Android aan voor de hardware, zoals de processor. Veranderingen in Android kunnen ook voor de fabrikanten als verrassing komen. Misschien stelt de nieuwe versie wel eisen waaraan oudere toestellen niet voldoen. En natuurlijk: fabrikanten verkopen liever nieuwe toestellen.

Feit 4: Het belbedrijf wil niet
Niet alleen de fabrikant van een smartphone verandert van alles aan Android. Ook het belbedrijf doet dat, om bijvoorbeeld een specifiek toestel geschikt te maken voor zijn netwerk of er zijn beeldmerk op te zetten. Zo ontstaan er aparte branded versies van een model. Aanpassen betekent extra werk. Het belbedrijf verdient meer als de klant een nieuw toestel koopt.