Aantal dakloze vluchtelingen ‘schrikbarend toegenomen’

Een recordaantal mensen (459) zonder verblijfsvergunning vroeg het afgelopen jaar om opvang bij de Utrechtse hulporganisatie STIL. Lang niet iedereen die om huisvesting vroeg, heeft STIL onderdak kunnen bieden. Dit leidde tot een ‘schrikbarend toegenomen aantal dakloze vluchtelingen’, zo schrijft STIL in haar jaarverslag.

Diane Hoekstra 16-08-18, 12:56

Uit het document blijkt er in de afgelopen drie jaar steeds meer verzoeken op opvang binnenkwamen. In 2015 waren dat er 183. In 2016 liep dit op naar 262 en vorig jaar ging het om 459 mensen, van wie 318 mannen, 98 vrouwen en 43 gezinnen en vrouwen met kinderen. STIL meldde 314 mensen aan voor opvang, maar kreeg uiteindelijk ongeveer 188 mensen geplaatst in een rijks- of gemeentelijke opvang of bij particulieren.

Volgens de hulporganisatie zijn de meeste mensen die om opvang vroegen als asielzoeker naar Nederland gekomen en na afwijzing van hun asielverzoek op straat beland. Het gaat echter ook om mensen zonder asielachtergrond die in de problemen en op straat terecht waren gekomen. Bijvoorbeeld vrouwen in een gewelddadige relatie of slachtoffers van mensenhandel.

Grote toestroom

Belangrijke oorzaak voor de toename van het aantal daklozen die vorig jaar om opvang vroegen, is volgens STIL de ‘grote toestroom’ aan vluchtelingen die in 2015 en 2016 naar Europa en Nederland kwamen en eind 2016 en in 2017 druppelsgewijs op straat terechtkwamen, nadat ze waren uitgeprocedeerd. „Vaak konden mensen dan niet het land uitgezet worden en belandden op straat.”

Tegelijkertijd met de toename van het aantal mensen dat om opvang vroeg, nam het aantal beschikbare opvangplaatsen volgens de organisatie af. Volgens STIL waren er ‘heel lange wachtlijsten’ bij de gemeentelijk gefinancierde bed-bad-broodopvang (bbb) in Utrecht en andere steden. „Ook werden er nieuwe criteria gesteld voor toelating tot de bbb, waardoor niet iedereen er meer terechtkon.”

Psychische problemen en wanhoop

Meerdere betaalde krachten hielden het werk voor gezien omdat ze het te zwaar vonden
STIL

STIL schrijft dat ze voor vrouwen dan vaak onderdak bij particulieren kon vinden, haar netwerk aan gastadressen breidde zich uit. Voor mannen is het lastiger onderdak te regelen. „Dit leidde tot meer psychische problemen en wanhoop bij deze groep mensen en had ook grote impact op de werkdruk bij STIL. Meerdere betaalde krachten hielden het werk voor gezien omdat ze het te zwaar vonden.”

Volgens STIL was er ook ‘positief nieuws’: een recordaantal mensen kreeg een verblijfsvergunning. „Dit waren vooral veel ouders die de zorg dragen voor een Nederlands kind en vanwege een uitspraak van het Europees Hof nu kans maakten op een verblijfsvergunning. Ook hielpen we relatief veel mensen met de voorbereiding van een asielverzoek.”

Subsidie

Het grootste deel van het werk van STIL wordt gefinancierd door subsidie van de gemeente Utrecht (335.000 euro), waarmee vooral de vaste lasten worden betaald. Daarnaast ontving de organisatie in 2017 ruim 24.000 euro van donateurs en ruim 118.000 euro van fondsen. Dit geld wordt besteed aan medische, juridische en humanitaire uitgaven voor de mensen die bij STIL aankloppen.