Erdogan sprak maandagmiddag op een conferentie voor ambassadeurs in hoofdstad Ankara. Hij zei er tegen het diplomatenkorps dat Turkije zich moet voorbereiden op meer aanvallen op de economie van het land. 'De Verenigde Staten treden de vrijhandelsprincipes van de Wereldhandelsorganisatie met de voeten. Zo vallen ze Turkije op een laffe manier aan', sprak Erdogan.

De Turkse president verwees daarmee naar het Amerikaanse besluit de douanetarieven op staal sterk te verhogen. Volgens Erdogan ligt dat steeds hoger oplopend conflict aan de basis van de vrije val van de lira.

'Ik ben ervan overtuigd dat onze munt zich weldra zal stabiliseren op een rationeel niveau', vervolgde Erdogan. 'De hoge wisselkoerssprongen vallen vanuit economisch oogpunt niet te verantwoorden.' De Turkse president beloofde verder de principes van de vrije markt te blijven respecteren, maar haalde vervolgens nogmaals hard uit naar de Amerikaanse president, Donald Trump.

'Trump mag dan wel president zijn van de Verenigde Staten, hij kan ons zijn handelstarieven niet zomaar opleggen. Met zijn sancties schiet hij ons, een van zijn partners, in de voet.' Erdogan herhaalde verder zijn voornemen om keihard op te treden tegen mensen die in zijn ogen valse geruchten over de valutacrisis verspreiden. 'Op de sociale media wordt economische terreur bedreven, de verraders die zich daarmee bezighouden zullen we keihard straffen. Een sterk land moet op alles voorbereid zijn om een duurzame vrede te verzekeren. Het geheim van het succes van een land is dat het constant klaar is voor oorlog als het vrede wil. Wij zijn klaar, met alles wat we hebben.'

Maatregelen aangekondigd

Vlak na de harde uithaal van Erdogan nam de waarde van lira echter een nieuwe duik. De wisselkoers zakte van 6,90 lira voor een Amerikaanse dollar naar 7,20 lira voor een dollar. De harde woorden van het staatshoofd deden daarmee de lichte waardeverbetering van de munt teniet die vanmorgen was geboekt, nadat de Turkse centrale bank een reeks maatregelen had aangekondigd.

De centrale bank maakte maandagochtend bekend dat ze ‘alle noodzakelijke maatregelen’ zal treffen om de financiële stabiliteit van het land te verzekeren. Zo beloofde ze dat de banken steeds voldoende cash in huis zullen hebben. De banken hoeven voortaan ook een minder grote voorraad aan lira in reserve te houden.

De aankondiging kwam er nadat in de loop van maandagochtend al 7,42 lira voor een Amerikaanse dollar neergeteld moest worden. Vrijdag was de lira al vijftien procent van zijn waarde tegenover de dollar verloren. In een jaar tijd verdampte meer dan veertig procent van de waarde van de Turkse munteenheid.

‘Turkse economie is sterk’

Om die aanhoudende devaluaties onder controle te krijgen kwamen de regering van president Erdogan en de financiële autoriteiten van het land maandag met een actieplan. Naast de beloftes van de centrale bank, garandeerde Berat Albayrak, de Turkse minister van Financiën en tevens schoonzoon van Erdogan, in een reeks tweets dat hij ‘een aantal crisismaatregelen’ neemt. Die moeten de markten kalmeren, maar het is nog onduidelijk welke concrete maatregelen hij zal nemen. Een van de hamvragen is of de centrale bank zal overgaan tot een verhoging van de rente om de inflatie in te dammen.

Albayrak verzekerde volgens staatspersagentschap Anadolu al wel dat alle spaargelden op de Turkse banken veilig zijn en dat er geen buitenlandse valuta op bankrekeningen in lira omgezet zullen worden.

‘De Turkse economie is sterk, we nemen de nodige maatregelen voor stabiliteit’, verklaarde een woordvoerder van Erdogan maandagochtend op Twitter. ‘Het ministerie van Financiën, de centrale bank en de toezichthouders op het bankwezen en de financiële markten werken allemaal aan een oplossing.’

Ook Europa getroffen

De vrije val van de Lira laat zich ook voelen in de Europese Unie. Beleggers zijn bezorgd dat de Turkse crisis zal overslaan naar de Europese financiële markten en banken.

De Brusselse beurs heeft de handel maandag met verlies aangevat. Kort na opening stonden alle aandelen binnen de Bel20-index in het rood. Ook de andere Europese beurzen zijn de week met verlies begonnen .

Onderzoek naar internetgebruikers

De Turkse autoriteiten kondigden maandag ook aan dat ze een onderzoek zullen voeren naar honderden internetgebruikers die de val van de Turkse lira in de hand gewerkt zouden hebben. Anadolu meldt dat het ministerie van Binnenlandse Zaken een vooronderzoek is begonnen naar '346 accounts op sociale netwerken waarop 'provocerende verklaringen' zijn gedeeld.'

De toezichthouder op de financiële markten gaf maandag in een persbericht ook aan dat hij iedereen zal vervolgen die 'valse informatie' over de economie verspreidt.