Direct naar artikelinhoud

Agenten willen meer transparantie over sanctiebeleid bij politie

Een politieagent tijdens een verkeerscontrole in Rotterdam.Beeld ANP XTRA

Dat de Nationale Politie voornemens is om hoge functionarissen te beboeten, zorgt voor onvrede onder agenten. Zij zien een boete als relatief lichte straf. “Het gevoel leeft dat er agenten voor minder worden ontslagen”.

Bij agenten leeft het gevoel dat er met twee maten wordt gemeten bij bestraffing na integriteitskwesties. Politievakbond ACP en Rob den Besten, voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad, pleiten voor meer transparantie over het sanctiebeleid om alle schijn weg te nemen dat de agent op straat harder wordt aangepakt dan mensen in de top.

De discussie laait op nu vorige week bekend werd dat de Nationale Politie voornemens is om hoge functionarissen te beboeten. Zij namen in het verleden concertkaartjes aan van Ad Smit, de inmiddels ontslagen Amsterdamse politiecommissaris, die daarvoor politiegeld gebruikte. Hoewel de sanctie nog niet definitief is, is er op dit moment sprake van boetes van enkele honderden euro’s die ingehouden worden op het salaris.

Er is geen inzicht in hoe straffen zich tot elkaar verhouden. Meer transparantie daarover zou goed zijn
Gerrit van de Kamp, voorzitter van vakbond ACP

“Het gevoel leeft dat er agenten voor minder worden ontslagen”, bevestigt Gerrit van de Kamp, voorzitter van vakbond ACP. Hij wil daarover met de korpsleiding om tafel. “Ik begrijp dat niet iedere casus tot in detail openbaar wordt gemaakt, maar nu is er geen inzicht in hoe straffen zich tot elkaar verhouden. Meer transparantie daarover zou goed zijn.”

Evaluatie

Sinds de oprichting van de Nationale Politie in 2013 is er een zogenoemd strafmaatoverleg. Daarin worden gevallen van agenten die over de schreef zijn gegaan besproken. Van de Kamp pleitte al eerder voor een evaluatie van die praktijk.

Rob den Besten van de Ondernemingsraad ziet liever een onafhankelijke commissie de straffen adviseren aan de korpschef. Dit kan “alle schijn wegnemen” dat hogere functionarissen minder streng bejegend worden door de korpsleiding. Want ook Den Besten kent de geluiden van agenten die het gevoel hebben dat het nu ongelijk is.

Al is dat gevoel misschien niet altijd terecht. Den Besten: “Het gaat in het geval van Amsterdam om een overtreding van de geschenkenregeling, waarin staat dat agenten geen cadeaus mogen aannemen. Ik heb begrepen dat de boetes waarover nu gesproken wordt, niet afwijken van wat normaal is.”

Er is de laatste jaren veel aandacht voor integriteitkwesties bij de politie

Dat een boete een relatief lichte straf lijkt naast de politiemedewerker die bijvoorbeeld werd ontslagen na het stelen van een paar snoepjes (zie kader), is volgens Den Besten onterecht. Er is een verschil tussen overtreding van het wetboek van strafrecht en van de geschenkenregeling. Maar, zo stelt hij, altijd zou bij het bepalen van de sanctie de menselijke maat mee moeten tellen. Elke zaak heeft een eigen verhaal waar de korpsleiding rekening mee moet houden.

Kritische rapporten

Van de Kamp is het daarmee eens. “Als iemand twintig of dertig jaar goed heeft gefunctioneerd en hij maakt zich opeens schuldig aan diefstal, dan moet je je afvragen wat er aan de hand is, in plaats van er strikt juridisch naar te kijken.” De vakbond kent voorbeelden van agenten bij wie posttraumatische stressstoornis een rol bleek te spelen in het gedrag, waarna de rechter het ontslag terugdraaide. “Maar dan heb je dus een lange juridische procedure moeten voeren tegen je eigen werkgever om je gelijk te krijgen.”

Er is de laatste jaren veel aandacht voor integriteitskwesties bij de politie. Dat volgt onder meer op kritische rapporten dat medewerkers binnen de organisatie elkaar nauwelijks aanspreken op normoverschrijdend gedrag. Vorig jaar startte de politie 608 disciplinaire onderzoeken naar gedragingen van politiemedewerkers. Dat resulteerde 121 keer in ontslag.

Waarom worden agenten ontslagen? Drie voorbeelden:

Een medewerker van de politie deed in een winkel een greep in een snoepjesbak. Één snoepje belande in haar mond, drie in haar jaszak. Een beveiliger van de winkel zag dat en hield de vrouw staande. De politie startte daarop een disciplinair onderzoek. Ontslag volgde. Terecht, concludeerde de rechtbank in 2016. Diefstal is ernstig plichtsverzuim, ook al gaat het maar om snoep.

Een agent werkt al decennia bij de politie en doet sinds kort daarnaast wat werk voor een bedrijf. De eigenaar van dat bedrijf doet aangifte van misbruik van de tankpas door de agent. Hij zou die tegen de afspraken in privé gebruiken. De politie stelt een onderzoek in en er volgt strafontslag. De agent vecht dit aan, volgens hem zijn er wel afspraken gemaakt. De hogerberoepsinstantie Centrale Raad van Beroep, gaat daar afgelopen juni niet in mee. Het ontslag was terecht.

Een agent was een dag ongeoorloofd afwezig en loog daar vervolgens over. Hij werd vanwege plichtsverzuim ontslagen. Volgens de agent zelf was zijn afwezigheid het gevolg van stress. Psychiaters bevestigen een posttraumatische stressstoornis. De rechtbank concludeert in 2016 daarom dat ontslag een te zware sanctie is. 

Lees ook:

De nationale politie ontslaat frauderende en lekkende Amsterdamse commissaris

De Nationale Politie heeft de 65-jarige Amsterdamse politiecommissaris Ad Smit ontslagen. Smit wordt zeer ernstig plichtsverzuim verweten. Hij at onder meer jarenlang met familieleden op kosten van de politie en deelde vertrouwelijke politie-informatie met derden.