Direct naar artikelinhoud

Nederlandse uitvinder pareert kritiek op zijn plastic-soep-superopruimer

Het systeem van The Ocean Cleanup in pilotvorm. Foto: Erwin Zwart.Beeld TRBEELD

Er is kritiek op het systeem van The Ocean Cleanup van de Nederlandse uitvinder  Boyan Slat, die over een maand te water gaat om de plastic soep op te ruimen.

Krap een maand voor het eerste systeem van het The Ocean Cleanup project van Boyan Slat het water in gaat, krijgt de jonge uitvinder kritiek op zijn plan om de plastic soep in de Stille Oceaan op te ruimen. De Marine Conservation Society (MCS), een Britse milieuorganisatie, maakt zich zorgen over de gevolgen voor het leven in zee. ‘Met name kleine organismen als plankton, waar veel dieren afhankelijk van zijn, zullen het systeem niet kunnen ontwijken’, zegt Sue Kinsey, onderzoeker bij MCS in de Britse krant Telegraph. Ook maakt ze zich zorgen over de CO2-uitstoot van de boten die het verzamelde plastic op moeten halen.

In de Stille Oceaan heeft zich de afgelopen decennia een gigantische ‘plastic soep’ gevormd van afvalplastic. Een stelsel van drijvende buizen, bedacht door Slat, moet die soep op gaan ruimen. Door gebruik te maken van de wind en stroming van de zee, wordt het plastic in de armen van opruimsysteem geduwd waar boten het op komen halen. De eerste plasticvanger wordt 8 september voor de kust van San Francisco in het water gelaten, uiteindelijk moet er een vloot van 60 in zee drijven die in vijf jaar de helft van de plastic soep op moet ruimen.

Lof en kritiek

Slat wordt sinds hij zijn plan vijf jaar geleden presenteerde alom bejubeld en haalde miljoenen op voor zijn project, maar heeft ook al vanaf het begin te maken met kritiek. Het plan zou onhaalbaar zijn, te weinig plastic opruimen en gevaarlijk zijn voor het zeeleven. MCS weet zich in de kritiek gesteund door meerdere wetenschappers en milieuorganisaties. 

“We willen allemaal een schone oceaan. Maar het is een bekend fenomeen dat elk nieuw idee bekritiseerd wordt, dat zie je nu weer", reageert Slat. Expedities van zijn bedrijf - inmiddels werken er 85 mensen - en onderzoeken moeten die critici tot bedaren brengen en het project waterdicht maken. Eerder dit jaar deed een extern bureau onderzoek naar de impact van het systeem op het zeeleven. Daarin worden alle mogelijke risico’s - onder andere zeeschildpadden die verstrikt raken, vervuiling door diesel, verstoring van het zeeleven - ingeschat als laag of verwaarloosbaar. 

“En dat is allemaal nog voor enige eventuele extra maatregelen. De eerste zes maanden zal er permanent een schip naast het systeem liggen om de interactie tussen het zeeleven en het systeem te observeren.” Tijdens testen met prototypes is er nooit een vis gevangen. “Dat kan ook niet, want we werken niet met netten. Bovendien beweegt het systeem langzaam, zo’n tien centimeter per seconden, de stroming creëert beweging die niet-zwemmende organismen als plankton onder het systeem door laat gaan.” Als laatste argument zegt Slat dat het plastic periodiek, waarschijnlijk eens per twee maanden, opgehaald zal worden. “Het kan zijn dat dieren het verzamelde plastic op gaan eten, maar dat doen ze nu ook, want het drijft er al.”

Lees ook: Succes lonkt voor dobberende opruimbrigade van Boyan Slat

Een revolutionair project wereldkundig maken, dat doe je niet schriftelijk of in een kort statement. Te saai. Pak je moment, leerde hij van bedrijven als Tesla en Apple. Dus toen Boyan Slat bekendmaakte dat zijn Ocean Cleanup sneller kon, huurde hij een industriële hal af in Utrecht om zijn nieuwe plan te presenteren. Lekker Amerikaans. Met flitsende lichten, muziek en ‘foodtrucks’.

Slat staat sinds 2014 hoog in de Duurzame 100 van Trouw, vorig jaar eindigde hij op nummer 3.