Nieuw onderzoek: zout lijkt ons juist te beschermen tegen hartfalen

Zó lang zit zout al in het verdomhoekje dat je haast geen come-back meer verwacht, maar nu krijgt de smaakmaker bijval van Canadese onderzoekers. Bij de liefst 90.000 deelnemers aan hun onderzoek kwam een hogere kans op beroertes pas in beeld bij wie exorbitant veel zout gebruikt. Dat niet alleen: zout lijkt zelfs ietwat te beschermen tegen hartfalen, schrijft het team onder leiding van Andrew Mente in het vermaarde vakblad The Lancet. Maar niet iedereen is overtuigd.

Het nieuwe onderzoek pleit voor meer dan een verdubbeling van de zoutlimiet die de Wereldgezondheidsorganisatie nu adviseert: van 5 gram per dag naar ongeveer 12. Nederlanders zitten dagelijks zo rond de 10 gram, dus zij zouden daarmee ineens veilig zitten.

Mente putte data uit het al langer lopende PURE-onderzoek voor zijn conclusie. Tienduizenden mensen stuurden hun ochtendurine op, waarmee hij kon berekenen hoeveel gram zout ze bewust of onbewust binnenkregen die dag. Van die deelnemers is zo'n beetje alles bekend: of ze roken, drinken of inmiddels overleden zijn en waaraan. Zo kon hij ruwe verbanden leggen en zien waar de grens van ongezond veel zout ligt.

Kritiek

Twee jaar geleden publiceerde Mente een onderzoek met vergelijkbare resultaten. Dat onverwacht milde oordeel over zout kwam hem toen op kritiek te staan uit diverse hoeken. Zo wees de Amerikaanse Hartstichting op de naar haar mening ondeugdelijke onderzoeksmethoden.

Ook nu is er kritiek. Volgens emeritus hoogleraar en voedingsdeskundige Martijn Katan is dit nieuwe onderzoek geen aanleiding voor een hogere aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. "Dit zogeheten epidemiologische onderzoek weegt niet op tegen al het bewijs dat er is voor het verband tussen zout en hart- en vaatziekten." Er kunnen andere factoren meespelen bij de gezondheid van de deelnemers die niet allemaal worden meegenomen in het onderzoek. "Houd de grens gewoon op 6 gram per dag", zegt hij.

Volgens Mente is die oude grens echter niet gestoeld op bewijs maar op aannames. Zeker, een hogere bloeddruk geeft iets meer kans op bijvoorbeeld een beroerte, schrijft hij. Maar natrium, de 'boosdoener' in keukenzout, regelt veel meer dan alleen de bloeddruk. Het is volgens Mente te simpel om te zeggen: minder natrium geeft minder hart- en vaatziekten.

Onafhankelijk hoogleraar Franz Messerli schrijft in The Lancet vertrouwen te hebben in Mente's resultaten. Toch ziet ook hij, net als Katan, liever het echte onderzoekswerk: twee groepen op een zeer gecontroleerd dieet om vervolgens pakweg twintig jaar lang hun gezondheid precies te meten.

Hoe zout is uw eten?

Snee brood: 0,4 gram
Plak kaas: 0,4 gram
Kop soep (blik of pakje): 2,1 gr
Portie groente (blik): 1,3 gr een koek of candybar: 0,3 gr
Een patatje: 0,5 gr
(bron: Nierstichting)

Lees ook:

Hoe de wetenschappelijke zoutstrijd leidt tot gepeperde discussies

Te veel zout in het eten is slecht voor de gezondheid. Maar kan te weinig zout ook kwaad? En is het verstandig de zoutinname van de hele bevolking te beperken? Over het eerste is de wetenschap het wel eens, over de twee vragen een stuk minder.