Oordeel: onwaar
Op 13 juli schreef smly.nu een alarmerend artikel over het gevaar van de beha. Niet alleen waarschuwde de website dat de beha ervoor zorgt dat borsten eerder gaan hangen, het dragen van een beha zou een nog veel ernstigere consequentie hebben: het zou de kans op borstkanker en andere borstziekten vergroten.
Waar komt het vandaan?
Smly.nu is niet de enige die heeft gewaarschuwd voor de beha. Al zeker tien jaar worden er zo nu en dan berichten geschreven die beweren dat er een verband tussen borstkanker en beha's is.
De bron van het nieuws is volgens smly.nu een "nieuw onderzoek" dat het verband tussen borstkanker en beha's zou aantonen. Welk onderzoek dit precies is, wordt niet vermeld in het artikel. En er is, voor zover is na te gaan, dan ook geen nieuw onderzoek uitgevoerd. In oudere artikelen over beha's en kanker wordt meestal verwezen naar een Amerikaans boek uit 1995 dat geschreven is door twee Amerikaanse onderzoekers zonder medische opleiding. De onderzoekers ondervroegen voor dit boek 4.700 vrouwen, waarvan de helft borstkanker had. Hieruit bleek dat de vrouwen die dagelijks een beha droegen, of zelfs met hun beha aan sliepen, een grotere kans hadden op borstkanker dan vrouwen die geen beha droegen. Daarnaast constateerden de onderzoekers dat in culturen waarin geen beha's worden gedragen borstkanker veel minder voorkomt dan in Westerse landen.
Volgens de twee onderzoekers kan dit verschil verklaard worden doordat beha's de borsten afknellen. Hierdoor zou de werking van het lymfatisch systeem verminderd worden en zouden afvalstoffen niet meer goed uit de borst kunnen worden afgevoerd, wat volgens hen borstkanker veroorzaakt.
Klopt het?
Het onderzoek is op meerdere punten bekritiseerd. Een belangrijk probleem met het onderzoek is dat er onvoldoende rekening is gehouden met bewezen risicofactoren voor borstkanker, zoals obesitas. Vrouwen met overgewicht hebben een grotere kans om borstkanker te krijgen en hebben gemiddeld grotere borsten. Het is mogelijk dat vrouwen met kleinere borsten eerder geen beha dragen dan vrouwen met grote borsten en dat het gevonden effect dus verklaard kan worden door de risicofactor overgewicht.
In 2014 publiceerden onderzoekers van het Amerikaanse kankercentrum Fred Hutchinson in Seattle een onderzoek onder vijftienhonderd vrouwen tussen 55 en 74 jaar, waarin werd aangetoond dat geen enkel aspect van het dragen van een beha de kans op kanker vergroot. Het maakte niet uit of de vrouwen helemaal geen beha droegen, of ze een beha tijdens het slapen droegen en of ze een beugelbeha of een ander type beha droegen; geen van deze zaken verhoogde de kans op borstkanker.
Matti Rookus, onderzoeker bij het in kanker gespecialiseerde Antoni van Leeuwenhoek, vertelt dat het onderzoek uit Seattle het enige goed uitgevoerde onderzoek naar het dragen van beha's en het risico op borstkanker is en dat er inderdaad geen bewijs is voor een verband tussen beha's en borstkanker. Daarnaast legt Rookus uit dat het idee dat beha's de borsten zodanig zouden afknellen dat hierdoor de kans op kanker vergroot wordt, biologisch zeer onaannemelijk is. "Er is nooit aangetoond dat dit daadwerkelijk gebeurt en invloed heeft op het ontstaan van kanker in de borst."
Rookus legt uit dat er bewezen risicofactoren zijn die waarschijnlijk kunnen verklaren waarom borstkanker vaker voorkomt bij Westerse vrouwen dan bij vrouwen in culturen waarin geen beha's worden gedragen. "Westerse vrouwen krijgen vaker hun eerste kind op latere leeftijd, krijgen minder kinderen, geven vaker geen of korter borstvoeding, drinken meer alcohol en zijn vaker te dik. Dit zijn allemaal bekende risicofactoren van borstkanker."
Conclusie
Er bestaat een onderzoek uit 1995 dat zou aantonen dat er een verband is tussen beha's dragen en borstkanker. Dit onderzoek hield alleen te weinig rekening met bewezen risicofactoren voor borstkanker, zoals overgewicht, en wordt als onvoldoende betrouwbaar gezien. Onderzoek uit 2014 heeft aangetoond dat geen enkel aspect van het dragen van een beha het risico op borstkanker verhoogt. Onderzoeker Rookus bevestigt dit en vertelt dat het biologisch niet aannemelijk is dat het afknellen van borsten door beha's borstkanker kan veroorzaken.
Om deze reden beoordelen we de stelling 'Het dragen van een beha vergroot de kans op borstkanker' als onwaar.