Waarom niemand klaagt over zoenende vrouwen en wel over kussende mannen

De reclames van pakkenmerk Suitsupply waren eind maart het gesprek van de dag: de posters werden beklad en een christelijke organisatie voerde actie om de 'pornografische' plaatjes uit het straatbeeld te krijgen. Momenteel prijken in talloze bushokjes plakkaten van Radio 538, met daarop twee vrouwen in bikini die elkaar aanraken en zoenen. En daar hoor je niemand over.

Nederlanders kijken inderdaad heel anders naar kussende mannen dan naar zoenende vrouwen, laat onderzoek zien. ,,Als het gaat om intimiteit in het openbaar hebben Nederlanders de meeste moeite met zoenende mannen'', zegt socioloog en genderdeskundige Laurens Buijs van de Universiteit van Amsterdam. ,,Vrouwen staan op de tweede plaats.''

De reacties op homoseksuele mannen zijn dan ook anders, weet Quirine Lengkeek. ,,Bijvoorbeeld als we kijken naar geweldsincidenten'', zegt de voorzitter van de stichting Ondersteboven, die zich inzet voor de emancipatie van lesbische en biseksuele vrouwen. ,,Mannen krijgen te maken met fysiek geweld, zoals slaan. Vrouwen worden juist geconfronteerd met seksuele agressie, zoals aanranding of verkrachting.''

Waar zoenende mannen soms weerstand oproepen, spreken vozende vrouwen juist tot de verbeelding. Zeker bij heteromannen. ,,Lesbische vrouwen voeden hun fantasieën'', zegt Buijs. Dan moeten het wel 'vrouwelijke' vrouwen zijn, denkt Lengkeek. Zoals op de posters van Radio 538. ,,Dat vinden mensen opwindend. Maar als het ruwere, meer mannelijke vrouwen zijn, vinden ze het al snel vies.''

Een gebrek aan ophef over de Radio 538-posters duidt volgens activiste Lengkeek overigens niet op acceptatie. De posters kunnen zelfs schadelijk zijn, vindt zij. Vooral voor 'vrouwelijke' lesbiennes, die lijken op de modellen uit de reclame. ,,De affiches zijn duidelijk op hetero's gericht'', zegt ze. ,,De vrouwen zijn schaars gekleed, hun hoofd is niet eens zichtbaar. Zo'n geseksualiseerd beeld voedt de nare opmerkingen. Van 'mag ik meedoen?' tot 'hebben jullie het gefilmd?'''

Maar waarom dan die weerstand tegen mannen die openlijk de liefde vieren? Het heeft vooral te maken met het beeld dat veel mensen hebben van mannelijk gedrag, legt socioloog Buijs uit. ,,Zelfs mensen die beweren geen moeite te hebben met homoseksualiteit, willen wel graag dat mannen zich mannelijk gedragen'', zegt hij.

En daarbij hebben mannen te maken met een strak keurslijf. Al een kleine afwijking in de manier van praten (zoals een hoge stem) of kleden (zoals in skinny jeans) is genoeg om het label niet-mannelijk te krijgen. En zoenen met een andere man is volgens sommigen het ultieme niet-mannelijke gedrag. En dat schiet dan in het verkeerde keelgat.

,,Voor vrouwen en vrouwelijk gedrag bestaat zo'n keurslijf veel minder'', zegt Buijs. Zo is een vriendschappelijke kus tussen heterovrouwen over het algemeen meer geaccepteerd dan een soortgelijke zoen bij mannen. ,,Vrouwen zijn lang achtergebleven qua emancipatie, maar wat dit betreft redelijk losgebroken. Mannen voelden nooit de noodzaak te emanciperen - en nu hebben ze flink wat in te halen.''

Radio 538 laat weten dat de posters ondanks de discussie blijven hangen. Met de 'prikkelende en opvallende beelden' wil het station volgens een woordvoerster 'met een knipoog naar de hete zomer' luisteraars aan zich binden. ,,De verschillende campagne-uitingen zullen volgens planning te zien blijven door het hele land.''