Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Amsterdam weet niet meer wie er geradicaliseerd is

Radicaliseringsaanpak Gemeente en politie in Amsterdam hebben weinig zicht op jihadistische netwerken. Wat gaat de nieuwe burgemeester doen?

In de Amsterdamse moskee El Tawheed kwam een groep geradicaliseerde moslims bijeen.
In de Amsterdamse moskee El Tawheed kwam een groep geradicaliseerde moslims bijeen. Koen van Weel/ ANP

Syriëgangers die bijeenkomsten organiseren in een moskee. Vermeende ronselaars waar jarenlang niet tegen wordt opgetreden. Publicaties in NRC en de Telegraaf afgelopen week hebben het gemeentebestuur van Amsterdam in verlegenheid gebracht. De vraag is in hoeverre de gemeente Amsterdam nog grip heeft op jihadisten in haar stad.

NRC onthulde donderdag dat de gemeente jarenlang twee vermeende ronselaars niet kon opnemen in haar aanpak omdat de politie dwars lag. Vrijdag publiceerde de Telegraaf een foto van een groep geradicaliseerde moslims, onder wie twee Syriëgangers, die samenkwamen in moskee El Tawheed in Amsterdam.

In de gemeenteraad zijn tientallen schriftelijke vragen gesteld naar aanleiding van de publicaties. De fracties van CDA, VVD en Forum voor Democratie willen onder meer weten wat een sluiting van die moskee nog in de weg staat.

Verschillende problemen

Uit de onthullingen blijkt dat er verschillende problemen spelen bij de Amsterdamse radicaliseringsaanpak, die stammen uit de periode dat wijlen Eberhard van der Laan burgemeester was. Allereerst lijkt de samenwerking tussen gemeente en politie niet goed te verlopen. Zo was de foto van de Syriëgangers in de El Tawheed-moskee al in 2015 bekend bij de politie, maar gaf de politie in 2017 te kennen aan de gemeente geen informatie te hebben over Syriëgangers in deze moskee.

Lees ook: Hoe de gemeente Amsterdam de afgelopen jaren geen zicht heeft gehad op activiteiten van twee veronderstelde jihadronselaars.

Ook wordt duidelijk dat er gebrekkig zicht is op jihadistische netwerken in Amsterdam. Die klacht is niet nieuw. In 2016 waarschuwde de Amsterdamse imam Yassin Elforkani al voor deze jihadistische netwerken, die in de islamitische gemeenschap gedoogd zouden worden. Toenmalig burgemeester Van der Laan deed dat af als bangmakerij. Hij zei dat raadsleden zich niet moeten laten „opfokken” door Elforkani. „Maar mijn kritiek is nog steeds actueel”, zegt de imam nu. „Tot op de dag van vandaag heeft Amsterdam geen weet van wat er gaande is in die gemeenschappen.”

De schaarse informatie die de gemeente Amsterdam wel bereikte, kwam via ‘sleutelfiguren’: vertrouwenspersonen uit de islamitische gemeenschap die contact hadden met de gemeente. Het netwerk was opgezet en werd geleid door Saadia A.-T., programmamanager Radicalisering en Polarisatie. Juist zij werd vorig jaar ontslagen, omdat door haar gehonoreerde facturen niet zouden kloppen – een rechtszaak loopt nog. Met haar ontslag zijn belangrijke contacten verloren gegaan, waardoor de gemeente alleen maar minder te horen krijgt.

De vraag is hoe de nieuwe burgemeester Halsema zal omgaan met de erfenis van haar voorganger. Tot nu toe reageerde zij amper op de berichtgeving. Ze kondigde onderzoek aan naar de samenwerking tussen politie en gemeente.