Aftellen: NAC heeft kwaliteit én doelpunten ingeleverd

De voorbereiding verliep stroef, rommelig ook. Vier nederlagen op rij en dertien doelpunten tegen in vijf oefenduels tegen profclubs, niet eenmaal werd de nul gehouden. De verdediging is de achilleshiel van het elftal, terwijl de discussie over de keepers nooit is verstomd. Het onverwachte vertrek van de beoogde nummer 1 Nigel Bertrams is na vier weken opgevangen met de komst van Arijanet Muric. De 19-jarige huurling van Manchester City die zijn profdebuut nog moet maken en bij zijn eerste wedstrijd met NAC direct geblesseerd raakte. Hij mist daardoor de start van de competitie zondag in Alkmaar. Mark Birighitti, die eerder nog te horen kreeg dat hij mocht vertrekken, werpt zich op als zijn vervanger.

Trainer Mitchell van der Gaag heeft voorlopig vier City-huurlingen in zijn selectie, van de maximaal zes die NAC jaarlijks krijgt. De opvolger van Stijn Vreven werkt met een groep die zichtbaar aan kwaliteit heeft ingeleverd. Ga maar na; Jose Angeliño, Manu García, Thierry Ambrose en in minder mate Sadiq Umar zijn allemaal vertrokken. De makers van 27 van de in totaal 41 doelpunten. Het huidige elftal heeft aan kwaliteit ingeleverd en mist scorend vermogen.

Dat is PEC Zwolle heel aardig gelukt door spelers als Zian Flemming, Mike van Duinen, Vito van Crooy en Clint Leemans met een transfersom te vangen. Zij zorgen ervoor dat de ploeg minder hoeft te breien en ook regelmatig uit het niets gevaarlijk kan worden. ,,We hebben ons goed versterkt met jongens waar ook een goede kop op zit. Daardoor zijn we diverser”, stelde captain Bram van Polen. ,,Het is echt heerlijk om in dit team te spelen.”

John van ’t Schip liet al weten dat PEC Zwolle bewust naar snelheid, diepte en goals heeft gespeurd. Aan zijn ene wens is voldaan, maar een ander probleem - de in de breedte kwetsbare selectie - moet deze maand nog wel getackeld worden. De coach deed vorig seizoen alles (trainingskamp, crisisberaad, extra vrije dag inlasten of skippen) om het tij te keren, behalve het meest logische: een paar reservespelers ongedwongen inpassen. Het verschil tussen de basis en de bank zou volgens Van ’t Schip te groot geweest zijn.

Geen wonder dat PEC Zwolle deze zomer net als een jaar geleden weer druk is met het slijten van de vele ongelukkige aankopen. Bankzitters als Piotr Parzyszek, Erik Bakker en Nicolás Freire namen zelf de benen door het gebrek aan perspectief. PEC is nu opnieuw sterk in de kern, maar ook weer fragiel over de breedte. Die valkuil wil de club deze maand nog omzeilen met een extra verdediger en aanvaller. Na de metamorfose moet PEC niet alleen minder voorspelbaar, maar ook stabieler zijn. Meer subtopproof, zeg maar. Om gedurende een seizoen eens geen ellenlange, degradatiewaardige reeks neer te zetten.

Want de ambitieuze club die zich structureel in de subtop wil nestelen, presteerde in bijna anderhalf van de laatste twee jaar als een degradant. De twaalf punten die achteraf nodig bleken om in de play-offs te geraken, werden sinds januari zelfs niet gehaald. De laatste uitzege dateert uit 2017. Van ’t Schip deed succescoach Ron Jans snel vergeten, maar heeft na de vrije val opnieuw heel wat scepsis weg te nemen bij het Zwolse publiek.

Het programma werkt vanaf vrijdag ook niet echt mee. Begon PEC vorig seizoen nog tegen de drie uiteindelijke degradanten, daar krijgt het nu onmiddellijk SC Heerenveen, FC Utrecht, PSV en FC Groningen voor de kiezen. Van ’t Schip hoopt daardoor ook vurig niet een speler als Younes Namli of Ryan Thomas nog uit te moeten zwaaien.
Vooral bij Thomas ligt een vertrek nog op de loer nu zijn laatste contractjaar is ingegaan. In een nieuwe contractverlenging lijkt de Nieuw-Zeelander geen trek te hebben. Daardoor is het de vraag of PEC de komende weken vasthoudt aan het hoge prijskaartje of juist zakt om te vermijden dat de beste speler in de winterstop drie tot vier miljoen euro minder waard is. Voor PEC is dat veel geld, een kwart van de huidige begroting zelfs. Het dilemma is gigantisch. PEC kan met de dynamische en tweebenige spelmaker het Zwolse transferrecord verpulveren of hem behouden en op zeker in het linkerrijtje spelen.

PSV begint eigenlijk in een ideale startpositie aan de nieuwe competitie. Na alle miljoeneninvesteringen die Ajax deed, huist de gedoodverfde kampioen in Amsterdam. Op papier althans, want de praktijk bleek al vaker weerbarstig. Ondertussen hielden ze in Eindhoven alle sleutelspelers uit het kampioensteam van vorig jaar aan boord. Daarnaast heeft PSV geïnvesteerd in nieuwkomers op onderbemande posities (linksback, linkercentrale verdediger). De enige belangrijke pion die nog niet is vervangen, is Marco van Ginkel. Maar grote kans dat dit gat ook op korte termijn wordt gedicht.

De kracht van PSV onder Phillip Cocu was de constantheid in resultaten. Ook slechte wedstrijden leidden maar zelden tot verlies. In alle drie de kampioensjaren onder zijn leiding finishte PSV ruim boven de 80 punten. Opvolger Mark van Bommel wil het iets gaan doen in de manier van spelen. Populair gezegd is het streven om PSV vaker dan onder Cocu ‘met wit’ te laten schaken in plaats van met zwart. Dus: meer initiatief om de tegenstander onder druk te zetten en te domineren. En minder vanuit de counter toeslaan. Maar Van Bommel is net zo bezeten van winnen en walgt net als Cocu van naïef voetbal. Als speler was één de lijfspreuken van Van Bommel: ‘in het eerste uur van een wedstrijd moet je investeren om daarna in het laatste halfuur toe te kunnen slaan.’ Want na een uur, ervoer hij altijd zelf, worden de ruimtes op het veld groter en vallen er gaten in de teamorganisatie. Dus ook geduld bewaren is een deugd die hij tegenover zijn spelers predikt.

Dat op Van Ginkel na alle sleutelspelers zijn gebleven, betekent dat ook Hirving Lozano nog aan boord is. Het zou voor de hele eredivisie geweldig zijn als de Mexicaan nog een jaar langs de stadions van Venlo, Heerenveen en Emmen trekt, op weg naar een transfer naar pak ‘m beet een Spaanse topclub. In de strijd om de Johan Cruijff Schaal viel Lozano vorige week in de slotfase in. Hij begon meteen met dribbelen en bracht zo eindelijk verrassing en variatie in de steriele wedstrijd tegen Feyenoord. Iets anders om naar uit te kijken, is de samenwerking tussen de twee nieuwe backs van PSV en spits Luuk de Jong. De aanvoerder draaide zijn beste seizoen in de tijd dat Jetro Willems hem bestookte met voorzetten. Willems trapte ze soms al van net over de middenlijn en dan landden ze als precisiebommen in de zestien-meter. De kleine Spaanse linksback Angeliño heeft ook zo’n trap in huis en stoomt al even graag langs het lijntje op. Hetzelfde minpunt als Willems heeft hij overigens ook: zijn kwetsbaarheid als pure verdediger.