NRC checkt: ‘Regeerakkoord helpt klimaat met 0,0003 graden’

De aanleiding

Marcel Crok, auteur van het boek De staat van het klimaat, staat bekend om zijn tegendraadse opvatting over klimaatverandering. Naar aanleiding van de klimaat- en energieparagraaf van het regeerakkoord concludeerde hij in de Volkskrant dat de plannen veel geld kosten en amper iets opleveren. „Met de voorgenomen CO2-reductie van 49 procent wordt naar schatting een afkoeling bereikt van 0,0003 graden”, stelt Crok.

Waar is het op gebaseerd?

Crok vertelt dat hij zijn berekening heeft gebaseerd op de ‘memorie van grieven’ van de Nederlandse staat in het hoger beroep in de zogeheten Urgenda-zaak. De rechter eiste in die zaak dat Nederland de uitstoot van broeikasgassen tot 2020 verder moest terugdringen dan de regering van plan was. De staat tekende beroep aan tegen dat vonnis en gebruikte in de toelichting als een argument dat de 8 procent extra reductie die de rechtbank heeft opgelegd slechts ‘0,000045 °C minder wereldwijde opwarming tot 2100 tot gevolg zou hebben’.

Het rekensommetje dat Marcel Crok op basis daarvan maakte, is heel simpel: als 8 procent extra reductie van broeikasgassen 0,000045 graden aan opwarming scheelt, dan leidt de 49 (ongeveer 6×8) procent extra reductie die het kabinet wil tot 0,00027 graden minder opwarming, afgerond 0,0003 graden. Daarmee is de Nederlandse bijdrage aan de oplossing van het klimaatprobleem „niet alleen verwaarloosbaar, maar zelfs onmeetbaar”, vindt Crok.

En, klopt het?

Rob van Dorland van het KNMI vindt het eigenlijk onzinnig om te „neuzelen over het exacte getal”. Desgevraagd rekent hij de zaak na en concludeert dat Crok met 0,0003 graden zelfs nog „een beetje overdrijft”. Van Dorland becijfert dat de 110 megaton aan emissiewinst tot 2030 (door niet 40 maar 49 procent te reduceren) in het regeerakkoord leidt tot ongeveer 0,00007 graden minder temperatuurstijging. Met 0,35 procent van de wereldwijde emissies zal de Nederlandse bijdrage aan de oplossing sowieso bescheiden zijn, maar „de vermeden emissies gaan na 2030 gewoon door”.

Dat concludeert ook Michel den Elzen, een van de klimaatcijferaars van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De rekensom van Crok wil hij daarom niet maken – het PBL heeft destijds ook niet meegewerkt aan de memorie van grieven in de Urgenda-zaak. Die 0,0003 graden suggereert volgens Den Elzen een nauwkeurigheid die er niet is. Crok isoleert het beleid tussen 2017 en 2030, alsof Nederland met zijn uitstoot daarna gewoon weer overgaat tot de orde van de dag. Ook worden alle reducties op een hoop gegooid, zonder verschil te maken tussen tijdelijke reducties en structurele veranderingen.

Maar het belangrijkste is volgens Den Elzen dat een reductie met 49 procent in 2030 klopt met een grafiek waarin de huidige uitstoot van broeikasgassen in een rechte lijn daalt tot bijna nul in 2050 – als de wereld ongeveer klimaatneutraal moet zijn. Dat de Nederlandse bijdrage aan de oplossing van het mondiale klimaatprobleem bescheiden is, moet geen reden zijn om het er maar bij te laten zitten, vindt Den Elzen. Het Nederlandse leger stelt in NAVO-verband ook niet zo veel voor. Toch zou niemand om die reden bepleiten het dan maar af te schaffen.

Conclusie

Nederland is als klein land verantwoordelijk voor niet meer dan 0,35 procent van de mondiale uitstoot, het Nederlandse klimaatbeleid kan op wereldschaal daarom weinig uitrichten. Hoe weinig is moeilijk precies vast te stellen, maar een bijdrage voor de komende dertien jaar komt wellicht in de buurt van 0,0003 graden. We beoordelen de stelling daarom als grotendeels waar.

Ook een bewering zien langskomen die je gecheckt wilt zien? Mail nrccheckt@nrc.nl of tip via Twitter met de hashtag #nrccheckt