Jobhoppen is slecht idee voor oudere werknemers

Dat beeld klopt niet, meent Paul de Beer, hoogleraar arbeidsmarktverhoudingen aan de UvA. Ouderen ontwikkelen zich wel degelijk, ook in een vaste baan.

De arbeidsmarkt verandert toch? We moeten toch allemaal flexibeler worden?
,,Dat wordt de hele tijd beweerd, banen veranderen sneller en duren korter. Maar ik zie daar nooit bewijs voor. Jongeren waren altijd al mobiel op de arbeidsmarkt. Dat was 20 jaar geleden niet anders dan nu. Ook toen begon je met een baantje na school en kwam je er een jaar later achter dat het toch niet was wat je zocht. Dan ging je naar een andere baan en na enkele jaren en banen kwam je op de plek terecht waar je wilde zijn. En daar bleef je dan.’’

Is er dan niets veranderd? 
,, Het enige verschil is dat je vroeger vaker een vaste baan had. Dan bepaalde je zelf of je bleef of vertrok. Nu moet je vaker veranderen als je contract is afgelopen. Maar dat betekent niet dat mensen nu meer van baan wisselen dan vroeger. We accepteren dat het langer duurt voor we een vast contract krijgen.’’

Verandert het werk inhoudelijk ook niet?
,,Ja dat kan best veranderen. Maar het is ook niet zo dat mensen die lang hetzelfde werk doen niets leren. Al doende leert men is niet voor niets het spreekwoord. Oudere werknemers doe ook veel kennis op en ervaring. Dat is ook kennis.’’

Waarom wordt dat niet zo gezien?
,,Er wordt vooral gekeken naar wat formeel geleerd wordt. Scholing wordt bijgehouden, cursussen die ze doen. Maar wat iemand bijleert tijdens zijn werk wordt niet geregistreerd. Daarom lijkt het alsof er geen kennis wordt opgebouwd.’’

Toch liggen oudere werknemers slechter bij werkgevers. Waar ligt dat dan aan?
,,Het kan best zijn dat je op latere leeftijd minder productief wordt. Dat kan een reden zijn dat de werkgever van je af wil. Ouderen zijn over het algemeen duurder. Maar er zit ook een andere maatschappelijke kant aan. Als ouderen een andere baan krijgen is de kans groot dat de opgebouwde kennis en ervaring veel minder bruikbaar is. Dus ouderen zijn het productiefst in hun huidige baan.’’

Ouderen moeten dus niet verkassen?
,,Inderdaad. Maatschappelijk hebben ze zo ook het meeste rendement. Het is voor ouderen heel moeilijk om een nieuwe baan te vinden op hetzelfde niveau en beloning. Als ze hun baan verliezen is de kans groot dat ze met een uitkering eindigen. Zo zijn ze nog het meest productief.’’

Een ondernemer kijkt naar zijn eigen portemonnee, niet naar het maatschappelijk rendement. Maakt dat oudere werknemers niet kwetsbaar?
,, Je ziet dat de arbeidsparticipatie van ouderen het hoogst is in landen waar ze beter zijn beschermd tegen gedwongen ontslag. In Nederland is het duur en moeilijk om oudere werknemers te ontslaan. Maar ik ben ook minder pessimistisch geworden over de arbeidsmarktpositie van ouderen. Je ziet dat de waardering groeit voor oudere werknemers.’’