Advies in Portugal: blijf binnen tussen elf en vijf

Herman van Beuningen kijkt zijn dochter aan. ,,Als je wil, gaan we, hoor.’’ De 72-jarige Nederlander, die al 40 jaar in Portugal woont, zit rustig in de schaduw in de tuin bij zijn zoon Hein en schoondochter Victorien. Het is tien uur 's ochtends, het kwik is al tot 37 graden gestegen. Voorzichtig beginnen zweetdruppels op de voorhoofden te parelen. Dochter Helena, die over is uit de VS, twijfelt. Ze wil graag naar een antiekmarkt in de buurt en vandaag is voor haar nog de enige mogelijkheid. Maar die hitte… ,,We lijken wel gek.’’ Ze gaan niet.

Het is omschakelen. Portugal beleefde de koudste julimaand in 30 jaar, en nu, een paar dagen later, kent het land plots woestijndagen met tropische nachten. Zo’n tien graden warmer dan normaal in deze tijd van het jaar. ,,Gewoon doorbijten’’, zegt Hein (35) Nederlands nuchter. ,,Dinsdag zijn we het weer vergeten, dan is het zo tien graden kouder.’’

Dan piepen de telefoons. Een waarschuwing voor natuurbranden. De Portugese overheid staat op scherp, want vorig jaar vielen bij heftige bosbranden meer dan zestig doden in het land. Hein en Victorien, die het agrarische bedrijf van zijn ouders vier jaar geleden overnamen, maken zich geen zorgen. 

Het land is keurig onderhouden. ,,Iedereen moest van de overheid zijn land op orde hebben, zodat het vuur zo min mogelijk vat kan krijgen’’, zegt Hein. ,,Alleen slaan ze wel door. Eigenlijk zou deze boom, waar we nu onder zitten, gekapt moeten worden omdat-ie te dicht bij het huis staat. Dat is toch zonde?’’

Een uurtje later drijft de hitte, inmiddels dik over de veertig graden, de Van Beuningens naar binnen. In het huis dringt de hitte nauwelijks door. Dikke muren, kleinere ramen dan we in Nederland gewend zijn. Ze brengen de hete middaguren binnen door, net als de Portugezen. ,,We gaan een versnelling lager’’, zegt Herman. ,,Alleen 's ochtends en 's avonds kun je wat doen. Ik ga noodgedwongen maar een boek lezen.’’

Die lagere versnelling is even verderop, in het historische stadje Évora, te merken. Slechts een handvol toeristen loopt door de smalle straatjes van het werelderfgoed. Twee internationale cameraploegen staan opgesteld rond het centrale plein, Praça do Giraldo, om verslag te doen van de extreme temperatuur. ,,We zijn de enigen die zo gek zijn om nu buiten te zijn’’, kirt de verslaggever van Sky News in de microfoon.

Op de deur van een van de restaurants hangt een briefje met de bemoedigende tekst ‘airconditioning’ erop, maar binnen zit niemand. De toeristen zijn in hun hotels met zwembad. Souvenirverkoopster Francisca Serrano zit muisstil bij haar kraam, maar het zweet gutst van haar lichaam, het wapperen met een geïmproviseerde waaier ten spijt. ,,Het is te heet, dit is ongekend’’, verzucht ze. ,,Ik kan er haast niet van ademen.’’ 

Toch weigert ze de koelte op te zoeken, zoals tussen elf en vijf uur wordt geadviseerd. Serrano hoopt dat er nog wat vakantiegangers op de terrassen plaatsnemen, die wellicht te porren zijn voor een van haar hebbedingen. Dit is de periode waarin ze haar spullen moet verkopen.

De thermometer wijst inmiddels 46 graden aan, de terrassen blijven leeg. Zelden was het in Portugal zo warm als nu - in het plaatsje Alvega wordt het 46,6 graden - en in hoofdstad Lissabon wordt zelfs de hoogste temperatuur ooit in de stad gemeten:  44 graden.

Fabio Regouga wacht met zijn tuktuk voor de beroemde kathedraal van Évora, waar zo nu en dan een plukje bezoekers de relatieve koelte opzoekt. Ook Regouga hoopt op toeristen die de hitte trotseren en een tour van hem willen. Vooralsnog tevergeefs. Zijn gemoed lijdt er niet onder. ,,Ach, misschien lukt het aan het eind van de dag nog.’’ Hij lacht: ,,Je kunt nu wel een foto maken van de kathedraal zónder een hoop mensen erop. Dat is normaal onmogelijk.’’

Bekijk hieronder beelden van Nederlandse toeristen in Portugal: