‘Vertrouwen verdwijnt, maar sleutel onder de deurmat bij Airbnb kan weer wel’ (fd.nl)

Artikel

Economie & Politiek
‘Vertrouwen verdwijnt, maar sleutel onder de deurmat bij Airbnb kan weer wel’
China dat de Verenigde Staten voorbijstreeft als grootste economie. Technologische vernieuwingen die over elkaar heen rollen. Steeds meer landen waarin de bevolking vergrijst en groeiende kapitaal- en handelsstromen op het zuidelijk halfrond. Volgens Richard Dobbs beleven we een reeks veranderingen die zich op deze schaal niet eerder hebben voorgedaan. Geen wonder dus dat er onzekerheid heerst en vertrouwen ontbreekt, zegt man die leiding geeft aan de wereldwijde onderzoeken van adviesorganisatie McKinsey.
'Uit ons onderzoek en de interviews die wij hebben gehouden, blijkt dat ongelijkheid niet het probleem is', zegt Dobbs over de oorzaken van het toenemende populisme.

Armer dan hun ouders

De McKinseyaan heeft zojuist gesproken op Het Financieel Diner. Het jaarlijkse evenement van Het Financieele Dagblad stond deze keer in het teken van de politieke turbulentie, zoals die onder meer tot uiting komt in het Britse ja voor de brexit en de verkiezing van Donald Trump als president van de VS.
'Het probleem is dat veel mensen niet meer vooruitgaan en zien dat hun kinderen armer worden dan zijzelf', vervolgt Dobbs het antwoord op de vraag waar het populisme vandaan komt. Volgens recent onderzoek van McKinsey is het besteedbaar inkomen van twee derde van de huishoudens in 25 ontwikkelde economieën tussen 2005 en 2014 gelijk gebleven of gedaald.
Dat is een radicale breuk met de inkomensgroei die we sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog gewend zijn, benadrukt Dobbs. 'Veel van deze mensen concluderen dat het bestaande systeem niet meer werkt, keren zich daarvan af en kiezen voor politici die beweren dat zij het antwoord hebben op hun zorgen. Daarvoor hoef je geen populist te zijn. Theresa May richt zich op de JAM's, de "just about managing". We hebben meer politici in gevestigde partijen nodig die zeggen: ik zie jullie zorgen en ga daar iets aan doen.'

'Veel mensen concluderen dat het bestaande systeem niet meer werkt, keren zich daarvan af en kiezen voor politici die beweren dat zij het antwoord hebben op hun zorgen. Daarvoor hoef je geen populist te zijn.'
Richard Dobbs

Herscholing

Protectionisme en immigranten tegenhouden lost niets op voor de verliezers van de globalisering, meent Dobbs. Herscholing van wie zijn baan heeft verloren, helpt wel, zegt hij. 'Doe dat in een overheidsprogramma dat bedrijven uitvoeren op de werkvloer. Die weten het best welke vaardigheden hun werknemers moeten hebben. Laat de overheid deze bedrijven betalen op basis van de salarissen die de herschoolde werknemers verdienen. Dat bevordert de doelmatigheid.'
Om de concurrentie met opkomende economieën aan te kunnen, moeten bedrijven in ontwikkelde economieën hun productiekosten te verlagen, stelt de auteur van No Ordinary Disruption; The Four Global Forces Breaking All the Trends. Hij prijst de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de versobering van de verzorgingsstaat die toenmalig bondskanselier Gerhard Schröder aan het begin van de eeuw in Duitsland doorvoerde.
Maar hij pleit ook voor wettelijke minimumlonen en inkomensoverdracht via belastingen om de vooruitgangstrend te herstellen. 'Minimumlonen werken en overdrachtsbetalingen zijn nodig zodat kinderen weer beter af zijn dan hun ouders', zegt hij.
Afbrokkelend vertrouwen

De consultant ziet overal het vertrouwen in de politiek, de media en het bedrijfsleven afbrokkelen. Tegelijkertijd signaleert hij dat de verhuurder bij Airbnb zijn huurders zo zeer vertrouwt dat die de sleutel van zijn huis onder de deurmat legt. 'Ik weet het antwoord niet op het verlies van vertrouwen. Het gaat om de kwaliteit van relaties. De relaties tussen de chauffeurs van Uber en hun passagiers zijn beter dan die tussen taxichauffeurs en hun klanten. Bij Uber geven ze elkaar over en weer ratings, zoals we vroeger in een dorp wisten wat we aan elkaar hadden. Maar we kunnen niet terugkeren naar dat dorp.'