Bestrijd roken maar vermijd het scheppen van een nieuw sociaal probleem

Als ze in 2004 het roken op het werk niet verboden hadden, was ik nu waarschijnlijk dood en begraven geweest. Op zijn best had ik in zo’n elektrisch karretje door de stad gereden met een zuurstoffles en zo’n plastic buis naar mijn neusgaten. Ik rookte drie pakjes Caballero zonder filter per dag. De nieuwe maatregel van de overheid, waar de NS al een voorschot op had genomen,  betekende voor mij in feite elke dag een gedwongen stoppoging. Dat was voldoende motivatie om er helemaal mee op te houden. Er volgden afschuwelijke maanden. Mijn oordeelsvermogen leed eronder maar ik raakte wel van de sigaret af. Hoewel… zo eens in de twee maanden heb ik ineens trek in tabak. Het duurt nog geen minuut maar het is er wel.

Toch is het een slecht plan om het roken in straten rond scholen en ziekenhuizen te verbieden, zoals nu in Rotterdam geprobeerd wordt. Roken is een ernstige verslaving waar je niet zo gemakkelijk vanaf komt. Op het moment worden rokers al voldoende gehinderd bij het toegeven aan hun verslaving. Als de verboden nog meer worden uitgebreid, dan komt hun maatschappelijk functioneren in gevaar. Een rookverslaving en een normale baan zijn dan op geen enkele manier meer te combineren. Vooral als men de accijnzen op tabaksproducten ook nog eens drastisch verhoogt. Nu zeggen velen: “Mooi, een reden te meer om er mee te stoppen”, maar er zal altijd een harde kern overblijven die daar niet in slaagt. Als je zulke mensen teveel marginaliseert, ontstaat er een junkenprobleem bij: verslaafden die alleen maar via onwettige methoden aan genoeg geld voor hun stuff kunnen komen. Daar is niemand bij gebaat op de georganiseerde misdaad na. Er is geen enkele reden om de maffia er naast coke en heroïne nog een product bij te geven.

Natuurlijk: je kunt zeggen: “Het is ieders eigen verantwoordelijkheid. Als je zo nodig wilt roken, dan zijn dat nu eenmaal de consequenties. Dan is een gewoon leven onmogelijk”. Kun je doen, maar sta dan niet verbaasd als een of andere nicotinist zijn verslaving gaat betalen met de nieuwste Apple, die hij uit jouw huis heeft gehaald.

Waar liggen dan de grenzen van het ontmoedigingsbeleid. Precies daar waar het bestrijden van een dodelijke verslaving omslaat in een scheppen van een maatschappelijk probleem. Het is aan de politiek en de bestuurders om de delicate balans te vinden.