Blok moet weg, maar die open brieven van Bekende Nederlanders ook

De VVD heeft een ongelukkige hand in het benoemen van ministers van Buitenlandse Zaken. Eerst kregen we Halbe Zijlstra die ging opscheppen over de datsja van Poetin waar hij nooit was geweest, en nu is daar Stef Blok die heeft gedaan wat een minister van Buitenlandse Zaken van een klein land nooit moet doen. Een groot land doet er trouwens ook verstandig aan ­andere staten niet al te zeer te ­beledigen, al denkt Trump daar anders over.

Stef Blok was in Rutte II minister zonder portefeuille en dat heeft hij – zelfs volgens de Volkskrant – goed gedaan, al is het ­misschien niet zo moeilijk om dingen goed te doen als je helemaal geen portefeuille hebt. Hij stond niet te trappelen om weer minister te worden, maar het landsbelang riep. Blok aanvaardde de post, hoewel hij op buitenlands terrein een amateur was zonder ervaring.

Dat heeft zich nu gewroken. Blok is de baas van de diplomatieke dienst. De grote journalist H.L. Mencken gaf eens deze ­omschrijving van hun werkzaamheden: ‘Wanneer een diplomaat ‘ja’ zegt, bedoelt hij ‘misschien’; wanneer hij ‘misschien’ zegt, bedoelt hij ‘nee’, en wanneer hij ‘nee’ zegt, is hij geen diplomaat’. Kortom, de ware diplomaat is volgens een oud gezegde ‘iemand die wel twee keer nadenkt, alvorens hij niets zegt’.

In zo’n positie kan een minister zich niet als een olifant in een porseleinkast gedragen.

Dat neemt niet weg dat de ­reacties op Bloks uitspraken van wel een hoog Jenninger-gehalte hebben. Oudere lezers herinneren zich misschien nog de rede die Philipp Jenninger in 1988 in de Duitse Bondsdag heeft gehouden. Jenninger schokte zijn ­medeparlementariërs door een tekst voor te lezen, waarin de ­successen van het nazisme ­werden opgesomd. Een golf van ­verontwaardiging ging door Duitsland en menig Bekende Duitser ondertekende een pamflet in de geest van: ‘Ik ben boos!!’ Later bleek dat Jenninger bijna letterlijk passages had overgeschreven uit Kanttekeningen bij Hitler, het alom bewonderde boek van de alom bewonderde historicus Sebastian Haffner.

‘Om bijna het hele volk achter zich te verenigen, was een geweldige opgave die in minder dan tien jaar werd volbracht!’, schreef Haffner over Hitler – compleet met uitroepteken. De belabberde voordracht van ­Jenninger deed de rest bij het ­verkeerd begrijpen van zijn rede.

Eerlijk gezegd zou het mij niet verbazen als Blok zijn uitspraken heeft gebaseerd op de keurige boeken van de even keurige Paul Scheffer. Misschien heeft hij die boeken verkeerd begrepen, maar ik vermoed dat Blok zich van geen kwaad bewust was toen hij ermee kwam, wat hem natuurlijk niet minder onnozel maakt.

Uiteraard rezen Bekende ­Nederlanders onmiddellijk op om per open brief hun verontwaardiging te laten blijken. ­Onder de usual suspects die de ­racisme-kaart trokken, waren ­onder meer Geert Mak, Claudia de Breij en Sylvana Simons. In hun pamflet wordt de volgende opmerking van Blok als ‘een nieuw dieptepunt’ omschreven: ‘Noem mij een voorbeeld, van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de ­oorspronkelijke bevolking nog woont (...) en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken het niet’.

Om Blok om de oren te slaan, zou je die uitspraak onmiddellijk moeten falsificeren door wel één vreedzaam land in deze categorie te noemen, maar dat doen de ondertekenaars niet. Murat Isik deed dat wel in zijn Volkskrant­-column. Hij noemt Nederland, waar het ‘vreedzaam en fijn’ wonen is.

Ik kijk daar toch wat anders ­tegenaan. Een tijdje geleden werd een van mijn beste vrienden vermoord, omdat hij de ­islam had bespot. Ayaan Hirsi Ali moest uit ons land vertrekken. Nog onlangs rolde er bij mij om de hoek een afgehakt hoofd van de Mocro-maffia door de straat en werden de ramen van een Joods restaurant ingeslagen. De synagogen in Nederland moeten worden beveiligd met een slotgracht, wat Sylvana Simons ­overigens niet iets vindt om je druk over te maken.

Fijn en vreedzaam, jawel. Maar als Isik pontificaal roept dat minister Blok hem beschouwt als ‘een gevaar voor de Nederlandse samenleving’, dan overdrijft hij en maakt hij zich bespottelijk.

De woorden ‘verbijsterd en woedend’, die hij gebruikt, zijn geen woorden van een echte schrijver.

En dan nog iets. Dat Suriname een ‘failed state’ is, zoals Blok zei, wie wil dat ontkennen voor een land dat al bijna veertig jaar wordt bestuurd door een moordenaar? Suriname is een failed state maar geen failed society, want inderdaad staan moskee en synagoge vreedzaam naast elkaar. Toen ik er foto’s van maakte, zei een lieve Surinaamse dat dit ‘een wereldwonder was’. Vreemd eigenlijk, dat wat normaal zou moeten zijn, wordt beschouwd als een wereldwonder.

Ik bedoel maar: Blok moet weg, maar ik pleit ook voor een moratorium op open brieven van Bekende Nederlanders.