Tolk Marina Gross maakt aantekeningen tijdens het fotomoment voorafgaand aan het vertrouwelijke gesprek tussen Donald Trump en Vladimir Poetin. © AP

De vrouw die precies weet wat Trump besprak met Poetin

Van de anonieme figurantenrol die vertalers meestal hebben op officiële foto’s is zij plots de vrouw geworden die iedereen dolgraag zou willen horen. Marina Gross gaat echter nooit uit de school klappen.

Bob van Huët 21-07-18, 12:03 Laatste update: 21-07-18, 12:14

Ze geniet de reputatie van een uitstekende ambtenaar. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde tegen de Amerikaanse nieuwszender CNN dat mevrouw Gross er jaren werkt en zeer toegewijd is. Voormalig VS-ambassadeur in Moskou noemde haar "absoluut geweldig". Marina Gross, sinds vele jaren een officiële vertaalster voor het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken is plots wereldberoemd. Ze zat met haar Russische collega naast de presidenten Trump en Poetin. Wat die twee precies bespraken in Helsinki weet nog steeds niemand en het feit dat er nog altijd geen details over dat intrigerende gesprek onder vier ogen naar buiten zijn gekomen heeft menig commentator en politicus op hol doen slaan.

Particuliere zaken

Sommigen verdenken Donald Trump ervan dat hij met Poetin – beschermheer van vele Russische oligarchen – ook uitgebreid over zijn particuliere zaken heeft gesproken. Bijvoorbeeld over investeringen of over de Russische banken die in het verleden aan Trump veel geld zouden hebben geleend nadat Amerikaanse banken weinig vertrouwen hadden in nieuwe beleggingen. Donald Trump heeft behalve successen namelijk ook een reeks faillissementen op zijn naam. Of dat Poetin hem er fijntjes aan heeft herinnerd wat de Russische geheime diensten zoal hebben verzameld over deze president aan compromitterende info. Behalve de hoofdrolspelers in Helsinki weten alleen twee tolken wat er echt is gezegd.

Wie is Marina Gross? Een vrouw die uiteraard vloeiend Russisch spreekt. Ze woont volgens de New York Times in een appartement in Arlington, aan de zuidkant van Washington. Virginia. Haar woonplaats is bekend door de nationale militaire begraafplaats Arlington National Cemetery waar onder anderen John F. Kennedy is begraven. Maar verder is er nog niet veel te melden. Dat is niet vreemd voor iemand met haar beroep. Topvertalers als Gross leven van discretie en vertrouwen en vertalen slechts wat anderen zeggen. Dat deed ze eerder voor de toenmalige First Lady Laura Bush, tijdens een bezoek aan Sochi, en voor de inmiddels door Trump afgedankte minister van Buitenlandse Zaken, Rex Tillerson, vorig jaar in Moskou.

Trump en Poetin vlak voor hun gesprek. © AFP

Horen

Er zijn deze week Democratische stemmen opgehaald om Gross voor een commissie van het Huis van Afgevaardigden te halen om van haar te horen wat er in Helsinki is gezegd. Dat plan werd getorpedeerd door de Republikeinen. Nooit eerder in de Amerikaanse geschiedenis is dat gebeurd. "Nooit eerder was het zo'n puinhoop in de relatie met Rusland", zeggen voorstanders van een verhoor.

Los van het feit dat regerings- en andere officiële tolken nooit uit de school mogen klappen – hun werk is vergeleken met dat van een priester die de biecht afneemt – zijn er ook praktische problemen, melden verbijsterde vakgenoten van Marina Gross. Een tolk is geen stenograaf. De krabbels die worden gemaakt zijn voor onmiddellijke vertaling, niet om later als exact verslag te dienen van een conversatie. Om die reden lieten vorige Amerikaanse presidenten zich bij dergelijke gesprekken vaak ook begeleiden door een ambassadeur die notulen maakte. Bekend is dat Ronald Reagan in een van zijn vertrouwelijke onderonsjes met de toenmalige Russische leider Gorbatsjov om de zoveel tijd naar buiten kwam om zijn medewerkers te informeren over wat er gezegd was. Bij Donald Trump niets van dat alles.

Er is één Marina Gross die dolgraag zou praten. Een naamgenoot van de tolk is per abuis veelvuldig benaderd door de media. Van haar mening over Trump maakt ze geen geheim: 'Als ik in die kamer had gezeten zou ik al lang hebben gesproken...'