Minister Blok was dom, maar de reacties op zijn uitspraken ook

De discussie over migratie en integratie in Nederland werd deze week weer twintig jaar terug geworpen. Op een besloten bijeenkomst betoogde minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) dat verschillende bevolkingsgroepen niet vreedzaam kunnen samenleven. Zo’n samenleving zou niet bestaan, beweerde hij. Toen zijn verhaal uitlekte, bood hij volkomen terecht zijn excuses aan.

Juist een politicus die als oud-voorzitter van de parlementaire onderzoekscommissie naar het integratiebeleid weet dat culturen zich wel degelijk aan elkaar kunnen aanpassen, moet weten dat integratie echt niet standaard tot mislukken gedoemd is. Grote groepen integreren prima, concludeerde Blok ooit zelf. Dat hij de toch al broze relatie met Suriname verslechterde door dat land een ‘failed state’ te noemen (een term voor volkomen ontwrichte landen als Zuid-Soedan) is dom voor de minister die verantwoordelijk is voor de diplomatieke dienst. Ook zijn bewering dat Oost-Europeanen zo racistisch zijn dat ze nooit asielzoekers zullen opnemen, schaadt de relatie met andere EU-landen. Dat hij alleen de discussie op scherp wilde zetten - zoals hij zei - is geen excuus.

Maar de reacties op Bloks uitspraken waren veelal even dom. Zo hield een radioverslaggever Blok voor dat zijn uitspraken fascistoïde waren. Om de haverklap klonk het verwijt dat Blok racistisch zou zijn. Terwijl toch niemand kan ontkennen dat grootschalige migratie (waar de discussie waar Blok aan deelnam over ging) tot spanningen leidt in samenlevingen. Het is de belangrijkste reden dat antimigratiepartijen in Europa opkomen of dat allochtonen zich verenigen in partijen als Denk. De problemen van die kiezers zijn toch niet allemaal onzin?

Het is treurig dat anno 2018 de discussie over migratie nog steeds niet op een volwassen manier wordt gevoerd. Dat gebeurt nog steeds met hyperbolen: óf migratie is een zegen óf Nederland stevent af op een burgeroorlog. Het is intellectuele armoede. Hier schiet niemand iets mee op. Noch de jood die niet zonder bescherming naar de synagoge kan, noch de autochtoon die zich bedreigd voelt in een snel veranderde woonwijk, noch de Marokkaanse jongere die geen stageplaats krijgt.