Rechter oordeelt: België moet kinderen van IS-strijders niet repatriëren uit Syrië

De twee IS-weduwen en hun kinderen werden in 2013 al een keer geëvacueerd uit Syrië. Nadat de twee vrouwen in Antwerpen waren bevallen, vertrokken zij opnieuw met hun kinderen naar Syrië. In maart 2018 werden zij door de Antwerpse correctionele rechtbank bij verstek nog tot vijf jaar cel veroordeeld. Beide vrouwen zijn begin dit jaar opnieuw bevallen, zodat het intussen over zes kinderen gaat, van wie de oudste vijf jaar is en de jongste net twee maanden.

"Het gaat zeker niet om geradicaliseerde jongeren", pleitte meester Damen. "Het gaat wel om kinderen die de Belgische nationaliteit hebben. België moet hen repatriëren; de minister van Justitie heeft zelf verklaard dat het onze plicht is. Bovendien waarschuwt de Staatsveiligheid dat het risico bestaat dat die vrouwen en kinderen naar IS-gebied teruggebracht worden."

Volgens de Brusselse kortgedingrechter tonen de moeders niet aan dat de Belgische Staat in Syrië, in de Koerdische zones van Syrië of in het vluchtelingenkamp waar ze verblijven enige rechtsmacht heeft. Ze kunnen zich dan ook niet beroepen op het EVRM (Europees verdrag voor de Rechten van de Mens) om hun repatriëring te eisen. De omstandigheid dat de vrouwen de Belgische nationaliteit bezitten, en hun kinderen de Belgische nationaliteit zouden bezitten, verandert daar volgens de rechter niets aan.

"Op grond van het Kinderrechtenverdrag", oordeelt de kortgedingrechter, "heeft de Belgische Staat wellicht de morele plicht om zich het lot van de minderjarige kinderen van Syriëstrijders in vluchtelingenkampen in de oorlogszones aan te trekken, maar deze morele plicht lijkt juridisch niet afdwingbaar te zijn bij gebrek aan rechtsmacht van de Belgische Staat in die vluchtelingenkampen."

Doordat de Belgische Staat over geen enkele bevoegdheid beschikt in het gebied waar de kinderen zich bevinden, kan de rechter de Belgische Staat niet verplichten om de kinderen te repatriëren.

Ook de verklaring van de minister van Justitie kan geen basis vormen om de regering te verplichten de kinderen te repatriëren, aldus de rechter. "De beslissing van de ministerraad houdt enkel een beleidsverklaring in zich. Dit is enkel een intentie, die geen geen subjectief recht tot repatriëring creëert. De Belgische Staat wijst er op dat nog heel wat belangrijke obstakels moeten overwonnen worden om een terugkeer te kunnen faciliteren. Er is ook nog geen procedure uitgewerkt, maar de diensten van de regering zouden daaraan werken."

Volgens de rechter tonen de moeders ook niet aan dat hun kinderen zich in een gevaarsituatie bevinden. Het enige bewijs daarover zijn volgens de rechter persberichten, waarvan de inhoud niet betrouwbaar is en die worden tegengesproken door andere berichten.

De moeders kunnen wel nog in beroep gaan tegen de uitspraak.