Na megaboete EU Android niet langer gratis?

Google mag smartphonefabrikanten in Europa niet langer verplichten om Google apps mee te leveren als ze Android gratis willen gebruiken voor hun toestellen. Daarmee valt een belangrijke inkomstenbron voor Google weg. Moeten fabrikanten straks gaan betalen voor Android?

Voor alle duidelijkheid: smartphonefabrikanten zijn niet verplicht om de apps van Google te installeren. Android is open source en in de loop der jaren zijn dan ook diverse varianten van de mobiele systeemsoftware uitgebracht, waaronder eentje die retailer Amazon gebruikt voor zijn tablets. Ook aanpassingen zijn toegestaan, vandaar dat veel fabrikanten zoals Samsung ook nog eigen software schrijven die met Android samenwerkt.

Het probleem is dat een kale versie van Android niet interessant genoeg is. Fabrikanten willen gebruikers ook toegang kunnen bieden tot miljoenen apps in de Google Play Store. Ook is het handig als gebruikers kunnen e-mailen (via Gmail) of browsen (via Chrome). De meeste fabrikanten willen dit soort software niet zelf schrijven.

Google levert in dat geval een volledig pakket oplossingen, waarover dan wel contractuele afspraken worden gemaakt. Deze ‘lock-in’ is waar de EU over valt. Rivalen als zoekmachine Yandex krijgen dan geen kans meer om afspraken met fabrikanten te maken.

Google CEO Sundar Pichai suggereert in een blogpost dat de maatregelen wel eens zouden kunnen leiden tot een ander verdienmodel. Per slot van rekening moet Google miljarden dollars aan ontwikkelingskosten zien terug te verdienen, wat nu tenminste nog lukt via diverse apps. Aan deze volgens Pichai ‘fijne balans’ zou zomaar eens een einde kunnen komen.

Theoretisch zou Google fabrikanten geld kunnen vragen voor het gebruik van Android. Die kosten worden dan meestal aan consumenten doorberekend. Het was een van de (pers)vragen gisteren aan Eurocommissaris Margrethe Vestager (Mededinging): worden Android smartphones als gevolg van de boete juist niet duurder?

Vermoedelijk niet. Ten eerste gelden de beperkingen alleen voor Europa, weliswaar een belangrijke afzetmarkt, maar elders kan Google gewoon zijn gang gaan.

Ten tweede kan de EU fabrikanten niet verplichten om een verscheidenheid aan apps van verschillende leveranciers op hun toestellen te installeren. Fabrikanten kunnen nog steeds kiezen voor Google apps en anders zijn die wel makkelijk te downloaden. Vroeger konden Google apps op Android moeilijk verwijderd worden, dat is al een stuk makkelijker geworden.

Wat dat betreft doet deze zaak erg denken aan de boetes die Brussel in het verleden aan Microsoft oplegde. Die moest gebruikers van Windows-software meerdere browsers aanbieden in plaats van alleen het eigen Internet Explorer. Maar wie tegenwoordig de nieuwste Windows 10 versie van het net haalt ziet nog altijd geen keuzescherm. Het gros van gebruikers interesseert zo’n keuzescherm al helemaal niet.

Sterker nog: Internet Explorer heeft al jaren geleden marktaandeel verloren aan Google dankzij de truc met het koekoeksei. Telkens wanneer Internet Explorer gebruikers gaan googelen worden ze gewezen op die mooie browser Chrome die je met een simpele muisklik kunt downloaden. Chrome kan tegenwoordig 55 procent marktaandeel claimen, IE is gedaald naar een magere 6 procent. Het effect van de boetes was in dit geval nul.

Google mag in Europa dan geen keiharde afspraken meer maken met smartphonefabrikanten, in de praktijk gaat er vermoedelijk niet veel veranderen. Menige Android telefoon zal nog steeds worden geleverd met Google Maps, Gmail, Chrome, Google Play en Google Search en geen gebruiker gaat daar over klagen.