Nederland moet mogelijk meer asielzoekers opnemen nu het Spaanse hooggerechtshof heeft geoordeeld dat Spanje zich aan EU-vluchtelingenafspraken moet houden. Dat stelt stichting We Gaan Ze Halen, die dat eerder al probeerde via een Nederlandse rechter af te dwingen.
Frans Boogaard en Hanneke Keultjes
Op 9 juli oordeelde het hooggerechtshof in Madrid dat Spanje het Europese recht heeft geschonden omdat het land niet het afgesproken aantal vluchtelingen heeft opgenomen. In 2015, op het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis, maakten de EU-lidstaten afspraken over de verdeling van in totaal 160.000 vluchtelingen uit Griekenland en Italië; later bleek het om een kleiner aantal te gaan. Spanje sprak af 19.449 vluchtelingen op te nemen. Dat werden er volgens de Spaanse krant El País uiteindelijk amper 2500.
Het hooggerechtshof spoort de Spaanse regering aan alsnog het asielquotum te halen. De in EU-verband gemaakte afspraken zijn ‘bindend en afdwingbaar’, stelt het hof in de uitspraak. Daarbij wordt benadrukt dat solidariteit in Europa een sleutelrol speelt en dat dit alleen werkt als alle lidstaten zich aan de Europese afspraken houden.
Bekrachtigd
De zaak was aanhangig gemaakt door de Spaanse stichting Stop Mare Mortum, die gezien kan worden als zusterorganisatie van het Nederlandse We Gaan Ze Halen. Die stichting spande vorig jaar een kort geding aan tegen de Nederlandse staat omdat ook Nederland – net als alle andere EU-landen – maar een fractie van het afgesproken aantal vluchtelingen opnam. Ons land had begin vorig jaar 1433 vluchtelingen opgenomen van de 8712 die waren afgesproken.
De Nederlandse rechter oordeelde in maart vorig jaar dat Nederland geen haast hoefde te maken met het opnemen van vluchtelingen. Dat werd in hoger beroep bekrachtigd. Omdat het geld om een cassatieadvocaat in te huren bij de stichting ontbrak, werd er niet verder geprocedeerd.
Advocaat Adriaan Stoop die pro bono voor de stichting We Gaan Ze Halen werkt, erkent dat Nederland geen partij is in deze uitspraak. ,,Maar als het voor Spanje geldt, geldt het voor alle lidstaten. Er is geen enkele reden waarom die niet voor Nederland zou gelden. De Spaanse rechters zeggen: de afspraken zijn een bindende verplichting voor iedere lidstaat.”
Lager dan gedacht
De uitspraken van de Nederlandse rechters staan gewoon. Daar verandert niks aan
Woordvoerder, Ministerie van Justitie en Veiligheid
De Europese Commissie vindt dat al langer en kreeg daarin gelijk van het Europese Hof van Justitie. Dat verwierp een beroep van Polen en Hongarije, die probeerden onder het Europese spreidingsbesluit uit te komen. Eind vorig jaar sleepte de Commissie zelf drie landen voor het Hof - Polen, Hongarije en Tsjechië - omdat zij het spreidingsbesluit niet of nauwelijks uitvoeren. Die zaak loopt nog. Van het Spaanse arrest 'heeft de Commissie kennis genomen', zegt een woordvoerster.
Ze wijst erop dat het totale aantal asielzoekers dat moest worden herplaatst met 34.500 mensen veel lager uitpakte dan gedacht. ,,Daardoor was de noodzaak voor herplaatsing ook lager.” Brussel zegt tevreden te zijn over de 'belangrijke en constructieve rol' die Spanje in de herplaatsing speelde.
Dat is volgens Stoop niet van belang. ,,De afspraken staan gewoon. De EU-landen moeten per maand aangeven hoeveel vluchtelingen ze per maand kunnen herplaatsen. Maar dat doen ze nauwelijks en dan kunnen Griekenland en Italië ze ook niet ‘leveren’.”
Stoop gaat de landsadvocaat per brief informeren over de Spaanse uitspraak. ,,Daarin ga ik schrijven dat ik aanneem dat het ook voor Nederland geldt en of hij dat wil bevestigen. Ik ben heel benieuwd naar de reactie.”
Een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid laat weten dat de uitspraak van het Spaanse hooggerechtshof geen implicaties heeft voor Nederland. ,,De uitspraken van de Nederlandse rechters staan gewoon. Daar verandert niks aan.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
