Direct naar artikelinhoud
Wie-is-wie in de Vestia-fraude
AnalyseDerivatenschandaal Vestia

Wie-is-wie in de Vestia-fraude

Beeld de Volkskrant

Zijn fraude was zes jaar geleden wereldnieuws. Door speculatie met rentederivaten bezorgde de corrupte kasbeheerder Marcel de Vries zijn werkgever, de Rotterdamse woningcorporatie Vestia, een schade van ruim 2 miljard euro. Vandaag volgt de strafeis in het vorige week begonnen proces tegen De Vries, zijn handlanger Arjan Greeven en vijf medeverdachten. Wie wordt ook weer verdacht van wat?

De hoofdverdachten

Marcel de Vries

Jarenlang werd Marcel de Vries gezien als ‘de derivatenkoning van Vestia’. Dankzij de slimme kasbeheerder betaalde Vestia weinig rente en kon het bedrijf uitgroeien tot de grootste woningcorporatie van Nederland. In zijn kamertje op het hoofdkantoor van de Rotterdamse corporatie stond De Vries via grote schermen in contact met de internationale financiële wereld en handelde hij in financiële producten die steeds exotischer werden. Ook in real life had hij contact met meer dan tien grote zakenbanken: hij liet zich uitgebreid fêteren in sterrenrestaurants en Londense nachtclubs.

Over dergelijke tripjes vertelde hij weinig op kantoor in Rotterdam. Maar helemaal stil hield hij zijn relatie met financieel tussenpersoon Arjan Greeven. Via Greeven profiteerde hij jarenlang stiekem mee van de honderden miljoenen die de zakenbanken aan de handel met Vestia verdienden. Greeven kreeg als tussenpersoon betaald door de banken die hij vertegenwoordigde. Tussen 2002 en 2010 betaalde hij de helft van die courtage door aan De Vries. 

De fraude, die ooit begon met een paar duizend euro in contanten na een met drank overgoten diner, groeide zo uit tot 10 miljoen euro. De Vries ontving het geld op een gewone ABN-rekening met de naam Inventus. Hij betaalde er belasting over en besteedde de rest aan zijn huis en zijn hobby’s: eten en wijnen.

De zwendel zou waarschijnlijk nooit aan het licht zijn gekomen als de rente niet zo diep was gedaald. Daardoor eisten de banken in de loop van 2011 honderden miljoenen euro’s aan onderpand op hun derivaten. Meer geld dan Vestia ter beschikking had, waardoor een faillissement dreigde. Directeur Erik Staal moest het veld ruimen, met medeneming van 3,5 miljoen euro om zijn pensioengat te vullen. 

De Vries werd pas op non-actief gesteld nadat zijn fraude aan het licht kwam. De crisismanagers van Vestia en toezichthouders op de corporatiesector sloten in mei 2012 een deal met de zakenbanken. Voor ruim 2 miljard euro werden alle derivaten afgekocht.

De Vries, die altijd heeft volgehouden dat hij niets onrechtmatigs deed, wordt aangeklaagd voor de oplichting van Vestia, valsheid in geschrift en witwassen.

Arjan Greeven

Ooit wilde hij boswachter worden. Maar Arjan Greeven werd financieel tussenpersoon. Samen met zijn compagnon Leroy van D. runde hij het bureautje Fifa finance, dat woningcorporaties adviseerde over hun kasbeheer en zich liet betalen door zakenbanken waarvan de corporaties leningen of derivaten afnamen.

Van de 30 miljoen die Greeven in de loop der jaren met die handel verdiende, kwam 20 miljoen van de Rotterdamse corporatie Vestia. De helft daarvan betaalde hij stiekem door aan de kasbeheerder van de corporatie.

In 2010 stopte Greeven met doorbetalen aan De Vries. Toen Vestia een jaar later in grote problemen kwam door de derivaten die hij had verkocht, belandde Greeven in een grote crisis. Hij zat op het dieptepunt met zijn jachtgeweer in zijn mond. Maar hij haalde de trekker niet over. In plaats daarvan stapte hij naar de politie, biechtte het hele verhaal op en overhandigde zijn gehele administratie aan Vestia en justitie.

Arjan Greeven tijdens de schorsing van de regiezitting over de Vestiafraude in de rechtbank in Rotterdam.Beeld Freek van den Bergh

Greeven hoopte dat hij zo de medeplichtigheid van zakenbanken zou kunnen aantonen. Bankiers wisten van de omkoping, daarvan is Greeven altijd overtuigd geweest. Dat is maar zeer beperkt gelukt. Vestia heeft een schikking getroffen met ABN Amro en loopt er nog een proces tegen Deutsche Bank.

Deze week werd bekend dat Greeven een schikking heeft getroffen met Vestia. Al het geld dat hij bezit, en waar het Openbaar Ministerie beslag op heeft laten leggen, zal hij teruggeven aan de woningcorporatie. Hij leeft al enkele jaren als jachtopzichter, poelier en taxichauffeur in een bos in Duitsland.

De grote vraag is in hoeverre Greeven, die wordt vervolgd voor oplichting, omkoping, witwassen en belastingfraude, strafvermindering zal krijgen voor zijn medewerking aan Vestia en justitie. De fraudeofficieren waren daar tot op heden nog weinig toeschietelijk in. Zij stellen dat Greevens inkeer te laat kwam en dat de zwendel anders ook wel aan het licht zou zijn gekomen.

Medeverdachten

Leroy van D.

Was samen met Arjan Greeven eigenaar van het bedrijfje Fifa Finance. Van D. verdiende indirect 2,6 miljoen aan de warme band tussen De Vries en Greeven, stelt het OM. En hij had moeten weten dat die relatie niet deugde. Ook wordt hij ervan verdacht smeergeld te hebben betaald aan Jako Groeneveld en Jan-Hein G.

Jako Groeneveld

Deze voormalige Fortis-bankier verkocht via Arjan Greeven derivaten aan Vestia. Toen hij zag hoeveel geld Fifa als tussenpersoon verdiende, wilde hij zijn baan opzeggen en compagnon worden van Arjan Greeven en Leroy van D. Zij betaalden hem in die tijd circa 10 duizend euro. Dat was smeergeld en belastingfraude, zegt het OM.

Jako groeneveld voor de parlementaire enquete commissie .Beeld Raymond Rutting

Ad Greeven

Toen de fraude aan het licht moesten Arjan Greeven en zijn vrouw van hun bank 3 miljoen euro aan spaargeld opnemen. Greeven sr, een oud-politiecommissaris, opende voor hen een rekening in Zwitserland. De actie was bedoeld om geld uit handen van zakenbanken te houden en justitie en Vestia wisten ervan, stelt de vader. Maar het OM bestrijdt dat en vervolgt hem voor witwassen.

Pascal van W.

Ex-echtgenoot van Arjan Greeven. Aangezien zij onder huwelijkse voorwaarden waren getrouwd, belandde de helft van Greevens inkomsten bij haar. Greevens vader stalde 1,3 miljoen euro van haar geld in Zwitserland. Het OM ziet dat als witwassen en beschouwt haar daarom als medeplichtige.

Jan-Hein G.

Was eigenaar van advieskantoortje Censum. Hij is bijvangst in het onderzoek naar de derivatenfraude. Uit de boeken van Arjan Greeven bleek dat G. zich stiekem liet betalen door Arjan Greeven en Leroy van D. wanneer een van de corporaties die hij adviseerde via Fifa derivaten of leningen kocht. Omkoping en oplichting, stelt het OM.

Verantwoording: In 2014 getuigden Marcel de Vries., Arjan Greeven en Jako Groeneveld in de volle openbaarheid voor de Parlementaire Enquêtecommissie Woningcorporaties. Sinds dat moment noemt de Volkskrant deze verdachten bij naam.