Wie kampt met mentale of medische problemen, zit vaak in sociaal isolement. Een gewone job is niet haalbaar. Ook een beschutte werkplaats is soms te veeleisend. Daarom trekt Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) extra geld uit om die kwetsbare mensen aan zogenoemde “arbeidsmatige activiteiten” te helpen. Dat zijn inspanningen die ze op een redelijk vrijblijvende manier kunnen aangaan, zodat ze uit het isolement kunnen komen en een plek in de samenleving kunnen vinden.

De non-profitsector is daarvoor een logische partner. Een handje toesteken in de cafetaria van een woon-zorgcentrum, of helpen op een zorgboerderij. Maar in het plan-Vandeurzen is er ook ruimte voor bedrijven en zelfstandigen. Zo zouden kwetsbare personen volgens hem kunnen bijspringen bij een kapper, door handdoeken op te vouwen. Hij geeft ook het voorbeeld van supermarkten, waar ze klanten kunnen helpen om boodschappentassen in te laden.

“Mensen met een zorgproblematiek kunnen misschien geen betaald werk meer verrichten, maar hebben wel de nood om buiten te komen”, zegt minister Vandeurzen. “Ze willen een sociaal netwerk opbouwen en zichzelf ontplooien op een werkplek.”

De CD&V’er trekt er daarom 3,2 miljoen euro extra voor uit. Genoeg voor de ondersteuning van 3.800 kwetsbare personen. In 2029 moet dat stijgen naar 7.750.

De subsidies gaan niet rechtstreeks naar de kwetsbare mensen, maar naar hun begeleiders, die veelal werken bij organisaties als het OCMW en het CAW. Voor 70 euro per maand per deelnemer kunnen zij hen gidsen naar een passende job, en hen daarbij evalueren.

Carrefour bestudeert voorstel

Vzw Bewust, een Limburgse organisatie die kwetsbare personen begeleidt, is het systeem alvast genegen. “Vergeet niet dat het ritme en de organisatie in een beschutte werkplaats vrij rigide zijn, niet iedereen kan daarmee om”, zegt directeur Niek Geuens. “In dit concept kan iemand zelfs een uurtje of twee uur bijspringen, bijvoorbeeld in de zorgboerderij.”

Geuens gaat de mensen zo veel mogelijk begeleiden naar sociale instellingen, zoals woon-zorgcentra. “Het is niet de bedoeling dat ze gratis voor een bedrijf gaan werken. Als ze betaald kúnnen worden, dan zullen we die kans niet laten liggen.”

Minister Vandeurzen deelt die bezorgdheid. “De deelnemers mogen niet worden ingezet om de winst op te drijven”, klinkt het. “Het gaat om een heel beperkt takenpakket, dat de partijen op voorhand overeenkomen.”

Hoe dan ook hebben de bedrijven wel oren naar het idee. Zo zegt Carrefour het voorstel te zullen bestuderen. “Wij geloven dat je mensen - ook met een psychisch probleem - zinvol en gevarieerd werk kan laten doen”, zegt woordvoerder Baptiste Van Outryve. “Het louter vullen van tassen is misschien wel wat te beperkt.”