De agressieve stijl van Trump maskeert dat achter zijn koers vooral zwakte schuilgaat
De secretaris-generaal van de Navo is een belangrijk man, maar er zijn momenten dat hij dat zelf vergeet. En woensdagochtend gebeurde dat in het zicht van de camera’s.
Met een onbehouwen Donald Trump tegenover zich aan het werkontbijt, drukte Jens Stoltenberg zich zover naar achteren dat hij uiteindelijk geheel leek samen te vallen met de rugleuning van zijn stoel.
Hij was onzichtbaar geworden, hij was heel ergens anders en met de Navo had hij niets te maken. Wat we hier zagen was een diplomatieke versie van de Mladic-en-Karremans-borrel, uitgevoerd met jus d’orange. En het was symbolisch voor wat zich onder deze Amerikaanse president voltrekt: een versnelde en verwarrende herschikking van wat allang geen wereldorde meer mag heten.
Trump en Stoltenberg: wat we hier zagen was een diplomatieke versie van de Mladic-en-Karremans-borrel, uitgevoerd met jus d’orange
Of de Europese Navo-landen wel of niet 2 procent van hun begroting aan Defensie gaan besteden, is niet waar al het tumult in Brussel om ging. De ‘Ik-ben-verschrikkelijk-boos-show’ van Trump was een volgende stap in zijn consequente streven Amerika los te koppelen van alle vormen van internationale samenwerking. Bondgenootschappen zijn achterhaald, internationaal recht bestaat niet, handel is oorlog. Deals zijn oké, mits in overeenstemming met de America First-doctrine.
De agressieve stijl van Trump maskeert dat achter deze koers vooral zwakte schuilgaat. Hij mag in de ogen van zijn aanhangers een sterke leider zijn, en het is duidelijk dat hij geniet van een goede confrontatie, maar dat de Amerikanen hem als hun leider kozen, tekent de relatieve neergang van de VS en de wanhoop van de kiezers.
De Pax Americana zoals die na de Tweede Wereldoorlog heerste, is voorbij
Het land dat een tijdlang ’s werelds enige grootmacht was, wordt economisch op de hielen gezeten door Azië en is in het Midden-Oosten en daarbuiten gestuit op zijn politieke en militaire grenzen. Intussen brokkelt de eigen infrastructuur af, soms letterlijk: viaducten storten in, halve steden verdwijnen bij noodweer onder water.
Dit was al vóór Trump gaande en gaat ook niet voorbij als hij van het toneel verdwijnt. Na de buitenlandse avonturen van George W. Bush koos Obama al voor internationale bescheidenheid, deels ten koste van de Europese vrienden. Trump doet alles anders, maar de achtergrond is dezelfde: de Pax Americana zoals die na de Tweede Wereldoorlog heerste, is voorbij.
Weinig zin om te schreeuwen
Europakenner Luuk van Middelaar ziet zelfs twee tijdperken ten einde lopen. Dat van de eeuw van Amerika, die begon met Woodrow Wilson’s inzet in de Eerste Wereldoorlog en nu eindigt met Trump. En dat van vijf eeuwen Europees-westerse hegemonie, van Columbus tot Xi Jinping.
Natuurlijk zou je willen dat Stoltenberg en de zijnen Trump met gelijke munt terugbetaalden, liefst publiekelijk en met stemverheffing. Maar het heeft weinig zin te schreeuwen tegen de loop van de geschiedenis. Het enige dat Europa kan doen om de eigen veiligheid, democratie en welvaart te dienen, is de afhankelijkheid van de VS af te bouwen. Zit er een EU-vriendelijke president, dan is dat meegenomen, maar zo niet, dan zijn we niet aan de grillen overgeleverd van welke sterke leider dan ook.
Drie keer per week schrijft Stevo Akkerman een column waarin hij de 'keiharde nuance' en het 'onverbiddelijke enerzijds-anderzijds' preekt. Eerdere afleveringen vindt u hier.
Lees ook:
De methode-Trump: op het oog succesvol, maar besluit blijft uit
De Navo heeft voor het eerst echt kennisgemaakt met de methode-Trump. Bluffen, druk zetten en doen alsof je desnoods wegloopt, zijn volgens de Amerikaanse president en vastgoedmagnaat de sleutel tot succesvolle zakendeals. Ook nu was het een succes, zegt hij. Maar zonder concreet resultaat.
Navo-top: Europese landen reageren kalm op de uithalen van Trump
De Navo-top met Donald Trump is niet uitgelopen op een ruzie over handel. Daardoor straalde de Navo minder verdeeldheid uit dan vooraf gevreesd. En de Europese landen kozen ervoor rustig te reageren op het verbaal geweld van de Amerikaanse president.