Marianne Thieme: 'De Klimaatwet is symboolpolitiek'
De ambities in de nieuwe Klimaatwet moeten drastisch worden bijgesteld, anders heeft de nieuwe wet geen enkel effect, betoogt Marianne Thieme.
Op 17 september 2015 kwam mijn motie, meeondertekend door Jesse Klaver van GroenLinks, in stemming waarin de regering gevraagd werd met een Klimaatwet te komen. Er is sinds die tijd veel gebeurd.
De motie werd verworpen: CDA, VVD, PVV, PvdA, 50Plus en SGP stemden tegen. Drie maanden later kondigden GroenLinks en PvdA alsnog een gezamenlijke initiatiefwet aan, die inmiddels zo weinig afrekenbare doelstellingen heeft dat ook CDA en VVD zich erin kunnen vinden.
Zo smolt de dringend noodzakelijke Klimaatwet tot een boterzacht initiatief dat van links tot rechts gesteund wordt, maar niet gaat zorgen dat we doen wat nodig is om de kritieke opwarming van onze planeet te stoppen. Essentiële onderdelen uit het Parijsakkoord zijn afgezwakt of totaal genegeerd.
Compromisme
Alsof de wereld net gered was. Zo werd vorige week de Klimaatwet gepresenteerd. Resultaat van vergaand compromisme dat de nieuwe klimaatregels geen stap verder heeft gebracht dan het niet-groene regeerakkoord dat er al lag. Stok noch wortel zijn aanwezig om de klimaatdoelen dichterbij te brengen.
VVD-onderhandelaar Dilan Yesilgöz vatte het perfect samen: "Er staan in deze wet geen doelen die onze concurrentiepositie schaden. De wet biedt volop flexibiliteit."
Met andere woorden: de fossiele industrie kan rustig ademhalen. De VVD maakt zich geen zorgen. Vol van het we-rule-this-country-zelfvertrouwen waarmee Shelltopvrouw Marjan van Loon onlangs de klimaatonderhandelingen gijzelde. Shell wil eerst losgeld voordat ze een stap in de goede richting zal zetten. Alsof het afschaffen van de dividendbelasting nog maar een appetizer was.
Gaandeweg de onderhandelingen moeten VVD en CDA zich steeds sterker hebben gevoeld. Toegeving na toegeving werd binnengesleept. Het oorspronkelijke, afrekenbare, doel van 55 procent minder CO2-uitstoot in 2030 werd gereduceerd tot een 'streven' van 49 procent.
Nog zwakker geformuleerd dan in het regeerakkoord. Niet afdwingbaar en onvoldoende om het Parijsakkoord te halen. Uit angst voor een herhaling van de baanbrekende klimaatzaak van Urgenda werd deze mogelijkheid in het nieuwe akkoord alvast nadrukkelijk uitgesloten: 'Niet extern afdwingbaar'.
Afrekenbare doelen waren niet het enige taboe dat VVD en CDA meebrachten naar de onderhandelingstafel. Zolang CDA, Rabobank of LTO ergens aan tafel zitten, mag er niet gesproken worden over een inkrimping van de veestapel.
De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur stelt dat die inkrimping noodzakelijk is om het Parijsakkoord te kunnen halen. Het juridisch bindend quotum van broeikasgassen voor alle sectoren samen ligt op 10 megaton C02-equivalenten in 2050. De uitstoot door de veehouderij ligt momenteel al op 18 megaton!
De vervuiler betaalt
Het Parijsakkoord roept landen op om elke vijf jaar de klimaatambities maximaal te verhogen. De Nederlandse klimaatwet geeft echter de komende 32 jaar een vrijbrief om niets te doen. De wet bevat geen enkele garantie dat de grootste vervuilers gaan betalen. De fossiele industrie en intensieve landbouw worden nog steeds behandeld als de heilige koeien die ongelimiteerde dispensatie genieten.
Minister Eric Wiebes zal uiterst opgetogen zijn dat het wetenschappelijke systeem van emissiebudgetten uit het wetsvoorstel is gehaald. Het principe 'de vervuiler betaalt' zou van een te direct prijskaartje voorzien worden.
GroenLinks en PvdA hebben zich met deze wet tot gedoogpartners gemaakt van het kabinet. Zelfs voor de nog te kiezen Eerste Kamer in 2019 hebben ze al aangekondigd het kabinet te gaan gedogen. Met een gedoogakkoord als dit valt elke klimaatambitie in duigen.
De Partij voor de Dieren, niet eens gevraagd om mee te denken over het klimaatakkoord omdat onze eisen veel verder gaan die van bijvoorbeeld CDA en VVD, zal een realistische klimaatagenda indienen in de Tweede Kamer. Deze Klimaatwet moet geen intentieverklaring blijven, maar een wet met afdwingbare doelstellingen.
De ambities van het wetsvoorstel moeten drastisch worden bijgesteld, willen we de aarde niet meer laten opwarmen dan de in Parijs overeengekomen 1,5 graad Celsius. Dat betekent een snellere reductie van de CO2-uitstoot, afscheid nemen van fossiele brandstoffen en een forse inkrimping van de veestapel.
Ons zonnekoninggedrag heeft te lang geleid tot gevaarlijke vormen van symboolpolitiek.
