Navo hoopt dat Trumps daden meer zeggen dan zijn woorden

Wat wordt het deze keer? Een nieuwe scheldkanonnade tegen landen die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten en hun veiligheid uitbesteden aan Amerika? Met knallende deuren voortijdig het splinternieuwe Navo-hoofdkwartier verlaten en vanuit Air Force One per tweet het slotcommuniqué verscheuren? Trump is in the house, deze week.

Van een man die de ene na de andere internationale overeenkomst opzegt en er vorig jaar zomer geen been in zag om de nabestaanden van een kleine 3.000 overwegend Amerikaanse 9/11-slachtoffers te schofferen door bij de onthulling van hun monument ook al een boom over burden sharing op te zetten, kun je alles verwachten. Bovendien is Trump overduidelijk op oorlogspad. De in 2014 gemaakte Navo-afspraak om tegen 2024 per land 2 procent van het BNP aan defensie te besteden, gaat hem al lang niet meer ver genoeg: Trump, liet hij al weten, wil 4 procent.

En hij wil tempo. In een brief aan negen regeringen, waaronder de Nederlandse, dreigde hij vorige week dat Amerika zijn bijdrage aan de verdediging van Europa kan terugschroeven als het financieel niet over de brug komt. Om er later die week aan toe te voegen: ,,Ik ga de Navo vertellen dat ze hun rekeningen moeten betalen. Nu zijn de Amerikanen die idioten die voor alles opdraaien.”

Helemaal onwaar is dat niet, want volgens de laatste cijfers (van vorige maand) zullen ook in 2024 nog maar 15 van de 29 lidstaten op de afgesproken 2 procent zitten, ondanks de sinds 2014 fors verslechterde veiligheidsomgeving.

Wat voor Trump natuurlijk ook meespeelt is zijn zelfgezochte handelsgeschil met Europa. De tariefsverhogingen op staal en aluminium slaan, zoals voorspeld, als een boemerang terug op de Amerikaanse economie. De schuld daarvoor zoekt Trump niet bij zichzelf, maar bij Europa.

Op het Navo-hoofdkwartier hebben ze dit nooit meegemaakt, kalmte bewaren is er nu het devies. Trump niet beledigen, niet tegen de haren in strijken. Hem voorhouden dat het aan zijn niet aflatende druk te danken is dat de bezuinigingen op defensie in alle Navo-landen zijn gestopt, er nu al vier jaar een reële groei is en de Europese landen plus Canada sinds 2014 al 87 miljard dollar extra hebben uitgegeven. Andere feiten waarmee de Europese landen Trump gunstig willen stemmen zijn hun bijdrage aan een snelle versterking van de troepen langs de oostelijke Navo-grens als dat nodig is, het snellere militaire transport daarheen en de toewijzing van een nieuw militair hoofdkwartier aan Amerika.

Dat neemt niet weg dat leiders als Merkel, Macron en Rutte, allen kort geleden nog te gast in het Witte Huis, morgen alles op alles zullen moeten zetten om wat tot voor kort ‘het meest succesvolle bondgenootschap aller tijden’ heette, overeind te houden. Nog steeds, houdt Navo-topman Jens Stoltenberg de moed erin, breidt Amerika zijn militaire aanwezigheid in Europa uit, daden zeggen meer dan woorden. En, voegt hij eraan toe, de Navo heeft eerder ernstige crises overwonnen, zoals die rond het Suez-kanaal in 1956 en de Irakoorlog in 2003. Meteen zijn dat twee voorbeelden die illustreren hoe oneindig diep de huidige Navo-crisis gaat.