'Val leraren niet langer lastig met al die kansloze plannetjes'

De Kruif (64) stond jarenlang voor de klas, was leidinggevende en directeur-bestuurder van twintig scholen. Na de zomer gaat hij met pensioen. De Kruif sluit zijn carrière af met een boek: Een Luizenbaan. Hij hoopt dat zijn verhalen politici wakker schudden. 

Waarom heeft u dit boek geschreven?
"Voor mijn kleindochter Tessa. Zij is net 1 jaar en ik hoop dat zij straks in een andere onderwijswereld terechtkomt dan de wereld die ik nu ga verlaten."

De Kruif met zijn kleindochter Tessa. 

Is het allemaal zo erg dan? 
"Er zijn in de jaren dat ik in het basisonderwijs heb gewerkt ontzettend veel kansloze plannen bedacht die nooit zijn uitgevoerd of weer zijn teruggedraaid. Hoe dat kan? Omdat er veel te veel ambtenaren op het ministerie van Onderwijs werken die iedere week wel weer een sympathiek idee moeten bedenken waar ze leraren vooral mee lastig vallen. Waarom er niets van terechtkomt? Omdat de faciliteiten er niet voor vrij worden gemaakt of omdat er geen geld voor is. Daardoor wordt het vaak drie keer niets. Het zou goed zijn als het ministerie voor tien jaar op slot gaat."

Dat zijn grote woorden. Noem eens wat voorbeelden?
"Natuurlijk zeg ik dat ook om te triggeren. Maar ik meen het wel. Neem de toetsingsidioterie en plannen als: Meer muziek in de klas. Meer gymnastieklessen. Meer muziekinstrumenten. Verplicht bezoek naar de Nachtwacht. Meer lessen in burgerschap. Verplichte Wilhelmuslessen. En ik kan nog wel even doorgaan. Ik noem in mijn boek vijftig voorbeelden. En dat is nog het topje van de ijsberg."

Wat is het ergst mislukt? 
"Het passend onderwijs. Het idee van passend onderwijs - dat alle kinderen samen naar de basisschool gaan - is briljant. Maar de uitwerking faalt. In Scandinavië werkt het passend onderwijs wel omdat daar wel is geïnvesteerd in specialisme; leraren daar zijn gespecialiseerd in bijvoorbeeld autisme of andere problematiek. In ons land ontbreekt het daaraan en daarom worden kinderen veel te veel heen en weer geslingerd en hebben we veel te veel thuiszitters."  

Wat vindt u van de huidige minister Arie Slob?
"Ik heb wel goede hoop in Slob. Hij snapt het. Dat komt ook omdat hij jarenlange ervaring heeft als leraar. En hij heeft een streep gezet door het plan van de vorige staatssecretaris over de verplichte inschrijving van alle Nederlandse leraren in een nationaal lerarenregister. Een draak van een uitvinding."

Hoe kijkt u naar het vmbo-debacle in Maastricht? 
"Dat is natuurlijk met een woord: ziek. Mensen die verantwoordelijkheid hebben, hebben die niet genomen. Daar word je doodziek van. Het is een aanfluiting voor het onderwijs. Vreselijk voor de leerlingen."

Hoe erg ook, was u verrast?
"Nee. Ik denk ook niet dat het hierbij blijft. Ik ken de wereld en hou mijn hart vast. Er zijn, vrees ik, nog veel meer beerputten."

U bent wel negatief. Er gaan toch wel dingen goed? 
"Er gaan absoluut ook veel dingen goed. Neem bijvoorbeeld alle technologische innovaties. Daar zijn prachtige ontwikkelingen gedaan."

Heeft u weleens contact opgenomen met de ministers of politici?
"Jazeker. Ik heb heel wat mailtjes en brieven gestuurd. Bijvoorbeeld over het lerarenregister. Maar ik heb nooit iets teruggehoord."

Aan welk land zou Nederland een voorbeeld moeten nemen?
"Zweden. Daar is het goed geregeld en is goed onderwijs voor iedereen toegankelijk. De Zweedse overheid heeft de kinderopvang goed geregeld en het leren en lesmateriaal zijn gratis. Kinderen krijgen ook een gratis lunch."

U heeft het ruim 40 jaar lang volgehouden. Hoe komt dat?
"Omdat het een prachtig vak is. Ik weet wel dat mijn opa vroeger al zei: 'leraren en boeren, die klagen altijd.' Dat kan dan wel, maar dat is geen reden om je mond te houden. Ik ben trots op het werk dat ik zo lang heb gedaan en zie zoveel goede en enthousiaste mensen. 90 procent van de leraren houdt het vol omdat ze hun vak met zoveel passie doen. Je kan dit werk ook alleen maar doen als je het hart op de goede plaats hebt."