Direct naar artikelinhoud
NieuwsReddingen nu verantwoordelijkheid Libië

Hulporganisaties vrezen chaos voor de kust bij Libië

Voor de Libische kust zijn op dit moment geen reddingsschepen van hulporganisaties meer om wankele bootjes met migranten te redden. Nu de Libische kustwacht feitelijk de controle over de reddingszone voor de kust heeft overgenomen, beraden de internationale hulpschepen zich in diverse Europese havens op volgende stappen.

Vluchtelingen proberen het Griekse eiland Lesbos te bereiken.Beeld AFP/Getty Images

In Malta worden momenteel twee schepen aan de ketting gehouden van de Duitse organisaties Mission Lifeline en Sea Watch die beide onder Nederlandse vlag varen. Ook een vliegtuigje dat werd ingezet om migranten op zee op te sporen, wordt door Malta aan de grond gehouden. Het reddingsschip de Aquarius van Artsen zonder Grenzen ligt in de haven van Marseille ‘om de zaken op een rijtje te zetten’.

Verdronken migranten

‘Maar er is geen twijfel dat we weer terug de zee op gaan’, zegt Karline Kleijer, hoofd noodhulpverlening van Artsen zonder Grenzen. ‘De afgelopen tien dagen zijn meer dan 500 migranten verdronken voor de kust van Libië, de helft van het aantal doden in heel 2018. Dat is geen toeval.’

In Barcelona werd woensdagavond onder luid gejuich het laatste reddingsschip uit Libië met 60 migranten aan boord onthaald. Het schip van de Spaanse organisatie Proactiva Open Arms kreeg net als de Aquarius vorige maand toestemming van Spanje om de migranten af te zetten nadat het geweigerd was door Italië en Malta. De nieuwe rechts-populistische regering van Italië wil niet langer alleen opdraaien voor de oversteek van migranten uit Libië richting Europa sinds 2014 kwamen 700duizend migranten aan in Italië.

Twitter bericht wordt geladen...

'Unieke' impasse

Sinds het Italiaanse statement is een impasse ontstaan op de Middellandse Zee die ‘uniek’ is in de maritieme geschiedenis, zegt Eugenio Cusumano, assistent-professor internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden. ‘Italië en Malta zijn niet verplicht om hun havens te openen voor migrantenschepen, maar reddingsschepen staan ook in hun recht om mensen in nood te redden op internationale wateren. Terug naar Libië is voor de reddingsorganisaties geen optie omdat dit geen veilig land is, maar elders kunnen ze niet terecht omdat geen land migranten meer wil opnemen.’

Tot vorige maand voerde Italië de coördinatie over de reddingsoperaties voor de Libische kust. Nu de Libische kustwacht versterkt is met training en materieel van de Europese Unie voelt de Italiaanse regering zich niet langer ‘moreel verantwoordelijk’ om dit te blijven doen, legt Cusumano uit. Nu Italië zich heeft teruggetrokken, vaart de Libische kustwacht steeds verder uit buiten de 12-mijlsgrens van de territoriale wateren om zelf migranten van zee te redden.

'Alarmerende toename'

Maar volgens hulporganisaties is de Libische kustwacht niet goed uitgerust voor de reddingsoperaties en gebruikt ze bovendien geweld tegen migranten. ‘Wij hebben migranten in blinde paniek in zee zien springen bij het zien van de Libiërs. Die sterven liever op zee dan dat ze teruggaan naar Libië’, vertelt Kleijer.

‘Het is schandalig dat de EU miljoenen geeft aan de Libische kustwacht om migranten te laten opsluiten en martelen in detentiecentra waarvan iedereen weet dat het de hel op aarde is.’

De Internationale Organisatie van Migratie (IOM) signaleert de afgelopen weken ‘een alarmerende toename van doden voor de Libische kust’, aldus Othman Belbeisi van IOM Libië.

Twitter bericht wordt geladen...