Nederland heeft zich bij Oekraïne beklaagd over het bespioneren en afluisteren van Nederlandse medewerkers van politie en Openbaar Ministerie in de nasleep van MH17. Den Haag deed dit na de onthulling van RTL Nieuws, eind juni, dat geheime diensten van Oekraïne zich net als Rusland schuldig maakten aan het op grote schaal bespioneren van politie, militairen, diplomaten en OM-personeel.
Dit melden de ministers Stef Blok (Buitenlandse Zaken) en Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) in antwoord op vragen van de PVV-Kamerleden Geert Wilders en Raymond de Roon.
Beide ministers willen niet zeggen wanneer de spionage is ontdekt en tot wanneer die is doorgegaan: "Hierover kan het kabinet in het openbaar geen uitspraken doen. In het algemeen geldt dat het gevaar van spionage reëel is." Kiev is ‘direct na de publicatie van RTL Nieuws’ aangesproken op de spionagepraktijken na het neerhalen van vlucht MH17, bijna vier jaar geleden.
Gevoelig
De spionage door Oekraïne ligt in Den Haag zeer gevoelig, omdat het land samen met Nederland in het zogeheten JIT samenwerkt in het strafrechtelijk onderzoek naar de daders van het neerschieten van MH17. Blok en Grapperhaus zeggen dat er vanaf het begin 'zeer constructief' is samengewerkt met Oekraïne. Volgens hen zijn er 'geen aanwijzingen' dat als gevolg van de spionage 'de gegevens in het MH17-onderzoek niet als betrouwbaar kunnen worden beschouwd'.
ZIE OOK: Afluisteren en malware op telefoons: zo bespioneerde Oekraïne de MH17-missie
De ministers zeggen niet of er gevoelige informatie is gelekt als gevolg van de spionage. Het kabinet wilde daar ook geen antwoord op geven na eerdere vragen van RTL Nieuws.
Interne besprekingen
Opmerkelijk is dat de spionage- en afluisterprakijken die wel aan de orde zijn gesteld in de interne besprekingen, niet zijn gemeld in de officiële politie-evaluatie van de ramp. Kamerleden vroegen keer op keer naar die evaluatie, omdat zij aanwijzingen hadden dat informatie daarover werd achterhouden. Uiteindelijk is er in oktober 2017 een definitieve versie, een zogeheten 'strategische evaluatie' naar de Kamer gestuurd, waarin niets stond over spionage.
In Den Haag wordt erop gewezen dat de Universiteit Twente – die ook onderzoek deden naar de afhandeling met MH17 – tot bijna alle stukken toegang kreeg voor het onderzoek, maar juist niet tot de interne politiestukken. De onderzoekers schreven: "De Nationale Politie heeft de onderzoekers geen inzage willen geven in de eigen, interne evaluatie van de crisisbeheersing rond vlucht MH17. De reden die hiervoor werd opgegeven is dat deze evaluatie nog niet was afgerond."
Het onderzoek van de Universiteit Twente vond plaats onder toezicht van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC). Dat kwam onder vuur te liggen vanwege het onder politieke druk aanpassen van conclusies. Vorige maand stapte om die reden de hoogste baas van het WODC op.
Meer op rtlnieuws.nl:
Nederlandse MH17-missie bespioneerd door Oekraïne
