60-urige werkweek voor Oostenrijkers

Twaalf uur per dag werken? Zestig uur per week? Een animatiefilmpje in mierzoete kleuren van de Oostenrijkse werkgeversorganisatie doet lijken alsof het fantastisch is. In ruil voor haar lange dagen plopt uit de koekoeksklok van een klokkenmaakster een stapel bankbiljetten waar ze swingend een nieuwe gitaar van koopt. Toch zijn veel Oostenrijkers een stuk minder gecharmeerd van de vernieuwde arbeidstijdenwet, die deze donderdag waarschijnlijk wordt aangenomen in het parlement.

Het filmpje op YouTube kan rekenen op duizenden cynische reacties en 17.000 duimpjes naar beneden (652 omhoog). De Oostenrijkers houden het niet bij toetsenbordactivisme. Afgelopen zaterdag trokken naar schatting 80.000 demonstranten door de hoofdstad Wenen. Ze droegen verbodsborden bij zich met de cijfers 12 en 60 erop en een rode streep erdoor.

De 17-jarige Nemeth Kevin is ook bezorgd over de plannen. Hij komt net van zijn werk in het Weense Hiltonhotel aan de Donau en loopt naar de metro. Hij staat in het Hilton achter de receptie en werkt er in de keuken. „In de zomer hebben we alleen voor het ontbijt vaak al duizend gasten. Daar komt flink wat stress bij kijken”, zegt hij. Nemeth is bang dat hij straks ook dagen van twaalf uur moet gaan maken. „Dat is echt te lang voor dit soort werk.”

Ondanks aankondigingen van nieuwe protesten door de vakbonden komt de wet donderdag waarschijnlijk probleemloos door het parlement. De conservatieve regering van de christen-democratische ÖVP en de extreem-rechtse FPÖ kan rekenen op een parlementaire meerderheid. Volgens de regering is de nieuwe wet nodig om Oostenrijk concurrerend te houden. „Voor Oostenrijk zal het geweldig zijn”, klinkt het in het filmpje.

Meer werken is geen overwerk

Europese regelgeving staat de maatregel van bondskanselier Sebastian Kurz en zijn kabinet niet in de weg. De arbeidstijdenrichtlijn van de EU dicteert weliswaar een maximale werkweek van 48 uur, maar dan gemiddeld genomen over vier maanden. Wordt een werkweek van zestig uur een week later gecompenseerd door eentje van 36 uur, dan is er dus niets aan de hand. De regering stelt dat werkgevers in drukke tijden de flexibiliteit moeten hebben om werknemers meer uren te laten maken.

Lees ook deze factcheck: ‘Een kortere werkdag is goed voor de productiviteit’

Hoogleraar sociologie Jörg Flecker van de Universiteit Wenen vindt de nieuwe wet onnodig en ongezond. Volgens hem is de maatregel een cadeau voor de werkgevers nadat de sociale partners er vorig jaar niet uitkwamen. Flecker wijst erop dat bedrijven simpelweg meer werknemers kunnen aannemen of beter kunnen plannen. „Een werkgever kan iemand straks weken achter elkaar zestig uur laten werken en daarna een paar weken vrij geven. Dat blijft uitputtend.”

De vakbonden vallen naast de lange werkdagen en -weken over het feit dat de extra werkuren per dag niet als overwerk worden beschouwd en dus geen extra salaris opleveren. Vakbondsleider Wolfgang Katzian riep de samengestroomde menigte in Wenen zaterdag toe dat er nu al 45 miljoen overuren, vermoedelijk per jaar, niet worden uitbetaald. „Dat kan niet. Ook daarom zijn wij tegen deze wet.”

Op dit moment is het in Oostenrijk al mogelijk dat werknemers twaalf uur per dag werken, maar alleen als de ondernemingsraad daarmee instemt. Die toestemming is straks niet meer nodig. Werkweken van zestig uur kent Oostenrijk nog niet. In andere EU-landen komen werkdagen van twaalf uur soms wel voor, maar daar is de gemiddelde werkweek doorgaans korter dan in Oostenrijk. „Oostenrijkers werken na de Britten en Grieken nu al de meeste uren. Dat wordt met deze nieuwe wet alleen maar meer”, zegt hoogleraar Flecker.