Oordeel: onwaarschijnlijk
Niet langer een kabel in je smartphone steken, maar het toestel eenvoudig ergens neerleggen om hem op te laden. Dat is de belofte van draadloos opladen. Het continu inpluggen van kabels is verleden tijd met een oplaadstation voor draadloos opladen, vaak in de vorm van een mat of schijf.
Het draadloos opladen van een smartphone zorgt ervoor dat de batterij in vergelijking met bekabeld opladen sneller slijt, stelde een redacteur van de Amerikaanse technologiewebsite ZDNet. Hij kwam tot die conclusie op basis van zijn eigen ervaringen met het draadloos opladen van een iPhone. Klopt dat?
Waar komt het vandaan?
Het opladen van een smartphone hoeft niet per se meer met een kabel, maar kan bij sommige high-endtoestellen ook draadloos. De techniek daarvoor zit al een aantal jaar in bijvoorbeeld de Galaxy-reeks van Samsung en de Xperia-smartphones van Sony. Apple introduceerde de methode voor draadloos opladen in 2017 ook in zijn iPhone 8 en iPhone X.
De redacteur van ZDNet beweert op basis van zijn eigen ervaring dat de batterij van zijn iPhone bij draadloos opladen sneller veroudert. De levensduur van een batterij wordt gemeten aan de hand van het aantal laadcycli, oftewel het aantal keer dat een batterij opgeladen en gebruikt kan worden. Volgens ZDNet zorgt draadloos opladen ervoor dat de batterij sneller door zijn laadcycli gaat en dus sneller tegen het einde van zijn levensduur aan loopt.
De reden daarvoor zou zijn dat een smartphone bij bekabeld opladen direct gevoed wordt door de energie, waardoor de batterij niet belast wordt. In het geval van draadloos opladen zou het stroomverbruik via de batterij van de telefoon lopen, aldus ZDNet. Onder de streep zou dat betekenen dat de batterij bij draadloos opladen meer laadcycli doormaakt, met als gevolg dat hij sneller slijt.
Klopt het?
Om te beginnen is draadloos opladen in de praktijk niet altijd écht draadloos. Het oplaadstation of de oplaadmat moet immers zelf op het stopcontact aangesloten zijn om de smartphonebatterij uiteindelijk op te kunnen laden.
In het oplaadstation bevindt zich een verzendspoel die de stroom uit het lichtnet gebruikt om een magnetisch veld op te wekken. De telefoon is op zijn beurt voorzien van een ontvangstspoel, die op de laadstructuur in het toestel aangesloten is. Deze spoel gebruikt de energie in het magneetveld om elektriciteit op te wekken. In het laadcircuit van het toestel wordt de ontvangen elektrische energie gebruikt om een spanning te regelen waarmee de batterij veilig kan worden opgeladen.
Het is niet aannemelijk dat de theorie van de ZDNet-journalist klopt, zegt Henk Jan Bergveld, onderzoeker op het gebied van batterijmanagement aan de TU Eindhoven. "Dat zou betekenen dat er in de smartphone twee aparte verbindingen lopen die de laadstroom en spanning van de batterij regelen, afhankelijk van de oplaadmethode, dus via magneetveld of via een draad", zegt hij.
Volgens Bergveld wordt elektrische energie in het laadcircuit van de smartphone, onderweg naar de batterij, niet anders behandeld als die via draadloos opladen binnenkomt. "Ik zie niet op welke manier dat voordelen zou opleveren. Het lijkt me dus zeer onwaarschijnlijk dat fabrikanten dat zouden toepassen."
Qi-standaard
Apple maakt voor het draadloos opladen van zijn iPhones gebruik van de Qi-standaard. Deze standaard is ontwikkeld door het Wireless Power Consortium (WPC). Ook veel fabrikanten van Android-toestellen maken gebruik van Qi. Onder meer Samsung en Sony zijn bij het consortium aangesloten.
Volgens Menno Treffers, de voorzitter van het WPC, is het voor fabrikanten niet aantrekkelijk om het laadcircuit grondig aan te passen voor een smartphone die ook draadloos opladen ondersteunt. "Fabrikanten die draadloos opladen willen toevoegen, nemen in feite een bestaande telefoon met een bestaande laadstructuur, waar zij dan de benodigde componenten voor draadloos opladen aan toevoegen", zegt hij.
Smartphonefabrikanten zouden de laadstructuur van een telefoon kunnen aanpassen om ervoor te zorgen dat de stroom efficiënter van de ontvangstspoel naar de batterij wordt overgebracht, zegt Treffers. "Maar dat gebeurt niet echt, omdat de voordelen niet opwegen tegen de complexiteit van de aanpassingen."
Apple ging niet in op een vraag van NU.nl over de details van de laadstructuur van de iPhone 8 en iPhone X. Ook reageerde het bedrijf niet op de beweringen van ZDNet.
Magnetisch veld
Kan het magnetische veld niet op een andere manier invloed hebben op de levensduur van de batterij? Zeker, zegt Korneel Wijnands, hoogleraar vermogenselektronica aan de TU Eindhoven. "Het magnetische veld dat bij draadloos opladen wordt gebruikt, heeft niet alleen effect op de ontvangstspoel, maar ook op andere metalen onderdelen van de telefoon", zegt hij.
De metalen onderdelen kunnen door het magnetische veld warmer worden. Het effect daarvan kan doorsijpelen naar de batterij, waardoor hij inlevert op zijn levensduur. "Batterijen zijn net mensen", zegt Wijnands. "De ideale temperatuur is tussen de 20 en 40 graden." Hoe warmer de batterij, hoe sneller hij permanent beschadigd kan worden. Om diezelfde reden is het bijvoorbeeld ook onverstandig om je smartphone in de volle zon te leggen.
Het klopt dat het magnetische veld gevolgen kan hebben voor de levensduur van de batterij, zegt Treffers van het WPC. "Maar in de praktijk is dat niet het geval. Rond de ontvangstspoel in de telefoon bevindt zich een schild, waardoor het magnetisch veld van de rest van de telefoon afgeschermd wordt."
Volgens Treffers levert dat twee voordelen op. "Allereerst voorkomt het schild dat het magnetische veld de metalen onderdelen van de smartphone warmer maken", zegt hij. "Daarnaast beperkt het schild ook stooreffecten die door het magnetische veld kunnen optreden."
Conclusie
Het is onwaarschijnlijk dat fabrikanten van smartphones hun laadstructuur fundamenteel aanpassen als zij de optie voor draadloos opladen gaan ondersteunen. Fabrikanten voegen de ondersteuning voor draadloos opladen in feite toe aan de bestaande laadstructuur. Daardoor is de levensduur van de batterij niet afhankelijk van de manier waarop de smartphone wordt opgeladen.
De Qi-standaard stelt kwaliteitseisen aan de implementatie van het draadloos opladen. Het toevoegen van een 'schild' tussen de ontvangstspoel en de metalen onderdelen van de telefoon zorgt ervoor dat het magnetisch veld dat bij draadloos opladen gebruikt wordt geen invloed op de rest van de smartphone heeft.
Om een definitief oordeel te vellen, zou er gedetailleerd onderzoek gedaan moeten worden naar de laadstructuur van verschillende modellen smartphones en de potentiële verschillen die optreden bij draadloos opladen. De meerdere deskundigen die NU.nl sprak zijn niet bekend met dit soort onderzoek. Het is echter niet aannemelijk dat fabrikanten hun laadstructuur drastisch op de schop doen als zij draadloos opladen toevoegen. We beoordelen deze stelling daarom als onwaarschijnlijk.