Direct naar artikelinhoud
Opinie

HPV richt veel en grote ellende aan

Meisje wordt ingeënt met een vaccin tegen baarmoederhalskanker.Beeld ANP

Laat de meisjes die de HPV-vaccinatie krijgen aangeboden daar vooral gebruik van maken, bepleit Cor de Kroon, gynaecoloog-oncoloog in het Leids Universiteit Medisch Centrum.

Afgelopen week beviel een patiënte - ik ben gynaecoloog-oncoloog - ruim drie maanden te vroeg van haar eerste kind. Hoewel we nooit zullen weten bij welke zwangerschapsduur ze was bevallen zonder behandeling, was de vroeggeboorte waarschijnlijk te wijten aan de ingreep aan haar baarmoedermond die ik eerder had verricht. Die voorkwam dat ze baarmoederhalskanker kreeg, maar vergrootte in één moeite door haar risico op extreme vroeggeboorte.

In diezelfde week heb ik twee vrouwen geopereerd aan baarmoederhalskanker; ze hebben na de operatie heel goede kans op overleving, maar kunnen geen kinderen meer krijgen. Met een andere patiënte (48) sprak ik lang over hoe het zal gaan de komende maanden, nu is gebleken dat ze niet meer zal genezen van haar baarmoederhalskanker.

Het alternatief voor HPV-vaccinatie dat Van den Biggelaar voorstelt, condooms, werkt niet
Cor de Kroon, gynaecoloog-oncoloog

Propaganda

Terwijl de baby beademd wordt op onze intensive care voor pasgeborenen las ik het stuk van Hubertine van den Biggelaar. Ze noemt de oproep aan meisjes van 12 of 13 om zich te laten vaccineren tegen HPV 'paternalistische propaganda'. Naar eigen zeggen heeft ze weloverwogen afgezien van vaccinatie voor haar dochter. Maar ze beroept zich op onjuiste aannames en argumenten. Dat is gevaarlijk. HPV is een veelvoorkomend virus dat veel en vaak grote ellende veroorzaakt. Ik zie de voorbeelden elke dag op mijn spreekuur en op de operatiekamer.

De vrouwen die baarmoederhalskanker krijgen (756 in 2016) en de vrouwen die er vervolgens aan sterven (229 in 2016) zijn slechts het topje van de ijsberg. Meer dan 5 procent van alle vrouwen in Nederland loopt rond met een hoog risico HPV-infectie. Een deel krijgt een voorloperstadium van baarmoederhalskanker: dysplasie. Je kunt daarvan genezen, zegt Van den Biggelaar. Dat klopt. Desondanks is bij maar liefst 6000 vrouwen per jaar een behandeling van dysplasie nodig om kanker te voorkomen. Die ingreep brengt risico's met zich mee, zoals extreme vroeggeboorte. Dysplasie is niet iets om te bagatelliseren.

Het alternatief voor HPV-vaccinatie dat Van den Biggelaar voorstelt, condooms, werkt niet. Niet alleen blijkt consequent gebruik van condooms ondoenlijk: daar weten de abortusklinieken alles van. Maar anders dan bij andere soa's, heeft het bij HPV nauwelijks zin om condooms te gebruiken. Het gaat besmetting lang niet altijd tegen. Een andere 'oplossing' zou de HPV-zelftest zijn. Die is nuttig om besmetting op te sporen, maar voorkomt het niet.

Manke vergelijking

Van den Biggelaar heeft gelijk waar ze stelt dat de HPV-vaccinatie niet alle gevallen van dysplasie en baarmoederhalskanker voorkomt. Maar dat is toch geen reden om het vaccin dan maar helemaal niet te gebruiken? Het vaccin werkt tegen HPV 16 en HPV 18, die samen 70 procent van alle gevallen van baarmoederhalskanker veroorzaken. Het overgrote deel wordt er dus mee voorkomen. En last but not least bedient Van den Biggelaar zich van een kwalijk en demagogisch voorbeeld. Ze haalt het softenon- en het desdrama aan. Dat zijn zwarte bladzijden in de geschiedenis van de geneeskunde waarbij zwangere vrouwen, naar wat later bleek nutteloze en bovendien schadelijke, medicijnen kregen toegediend. Hun baby's hielden er ernstige afwijkingen aan over.

Maar de vergelijking gaat mank. Ten eerste gaat het hier om een vaccin en niet om een medicijn. Daarnaast wordt het niet gegeven aan zwangere vrouwen. Tot slot is de regelgeving omtrent toelating van medicijnen en vaccins onvergelijkbaar met de tijd dat softenon en des werden voorgeschreven.

Ik hoop voor haar dochter dat Hubertine van den Biggelaar bereid is haar besluit te heroverwegen, en bij de huisarts alsnog een vaccin gaat halen. En dat alle meisjes die de prik krijgen aangeboden daar dankbaar gebruik van maken. Zodat ik met een jaar of wat ander werk mag gaan zoeken.

Lees ook:

De informatie over het HPV-vaccin is paternalistische propaganda

Hubertine van den Biggelaar, moeder van een tienerdochter, heeft haar dochter niet laten inenten tegen HPV. "Voor mij persoonlijk is nog te onduidelijk wat de langetermijneffecten van de HPV-vaccinatie zouden kunnen zijn."

RIVM: prik missen tegen baarmoederhalskanker kan leiden tot tientallen extra doden

Van de meisjes die vorig jaar werden uitgenodigd om zich te laten vaccineren tegen baarmoederhalskanker, kwam minder dan de helft opdagen.