Kenneth herdenkt afschaffen slavernij: 'Ik ben er steeds meer mee bezig'

Het afschaffen van de slavernij wordt in steeds meer steden herdacht en gevierd. Zo zijn er dit weekend voor het eerst officiële herdenkingen in Almere, Utrecht en Tilburg. Kenneth Stam (31) uit Tilburg is een van de organisatoren van die herdenking. "In Tilburg wonen veel Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders. Ik wil die jongeren erbij betrekken en hen wat bewustwording over het verleden meegeven."

Het is dit jaar 155 jaar geleden dat de slavernij in Suriname en op de Nederlandse Antillen werd afgeschaft. In Amsterdam wordt dit jaarlijks herdacht bij het Nationaal Monument Slavernijverleden in het Oosterpark. En het wordt uitgebreid gevierd met het Keti Koti Festival, dat Surinaams is voor 'verbroken ketenen'.

Bij het Nationaal Monument sprak minister Ollongren van Binnenlandse Zaken over "kille feiten, waarvan elke Nederlander voelt dat het vreselijk is dat ze deel uitmaken van de Nederlandse geschiedenis".

"Mannen, vrouwen en kinderen die op barbaarse wijze zijn weggevoerd uit hun thuisland. En gezinnen zijn uiteengerukt", zei Ollongren. "Een moeder van haar kind, een man van zijn vrouw. Hier kun je niet neutraal over praten. De slavernij is en was in alle opzichten verkeerd. Daarbij past schaamte, diepe spijt en berouw."

Bekijk hieronder een impressie van de herdenking in Amsterdam:

Omdat de gemeente Tilburg dit jaar voor het eerst een financiële bijdrage levert, kan een groep betrokken burgers een lokale herdenking organiseren. Er wonen ruim 8000 mensen die hun roots hebben in Suriname of de (voormalige) Nederlandse Antillen en Aruba.

Volgens burgemeester Weterings is zo'n herdenking belangrijk. "Het hoort bij de geschiedenis van de stad. Wij leven nu samen in de Tilburgse samenleving en we willen samen een mooie toekomst bouwen. Als je geen beeld hebt van wat ons in het verleden heeft verdeeld, dan heb je geen beeld van hoe je gezamenlijk de nieuwe toekomst kan maken."

Plantages

Organisator van de herdenking Kenneth Stam heeft een Nederlandse moeder en een Surinaamse vader. Hij is zich vijf jaar geleden meer gaan verdiepen in het slavernijverleden. "Vroeger was ik daar helemaal niet mee bezig, maar op een gegeven moment begon ik me toch meer te interesseren voor de geschiedenis van mijn familie. En nu ik sinds zes maanden een zoontje heb ben ik er nog meer mee bezig. Wie zijn mijn voorouders? Wat hebben zij meegemaakt?"

De Surinaamse familienaam van Stam is bijvoorbeeld Nooitmeer. Stam is de naam van zijn moeder. "Ik kwam erachter dat die naam is ontstaan op de plantages in Suriname. Mijn voorouders waren dus blijkbaar slaaf", zegt Stam. "En slaven kregen een naam, van hun baas. Maar waar de naam Nooitmeer op gebaseerd is, durf ik niet met zekerheid te zeggen. Hopelijk waren mijn voorouders toen bevrijd en dachten ze aan 'nooit meer slavernij'."

Hij noemt die ontdekking bijzonder. "Zeker omdat ik er nooit zo bij heb stilgestaan, omdat het mij nooit was verteld. De grootte van het slavernijverleden was een schokkende ervaring. En dat mijn familie betrokken was, is bijzonder. Het komt dichtbij dan. Dat er familie van mij betrokken is geweest bij zo'n grote gebeurtenis in de geschiedenis."

Kinderen

Stam wil de geschiedenis ook aan zijn kind meegeven. "Door hem in contact te brengen met de Surinaamse cultuur, en misschien over een tijdje wel mee te nemen naar Suriname. Het leven daar te laten zien, en gedenkplekken te laten zien die met het slavernijverleden te maken hebben."

Volgens hem is er op scholen ook nog te weinig aandacht voor het slavernijverleden. "Misschien is het goed als mensen met een Surinaamse achtergrond het verhaal van de slavernij in de klas komen vertellen. Om het wat levendiger te maken dan een saai geschiedenisboek."

In deze video zie je hoe Kenneth de herdenking in Tilburg beleeft:

Net zoals Kenneth verdiepen meer jongeren zich in hun verleden. Het NiNsee, het Nationaal Instituut Nederland Slavernijverleden en Erfenis, ziet een toegenomen bewustwording in heel Nederland. "Je ziet dat de derde en vierde generatie het verleden van hun familie steeds meer gaan omarmen. Daarom vinden wij het belangrijk dat jongeren ook bij de herdenkingen betrokken worden", legt een woordvoerder uit.

Bekijk hieronder de special die de NOS eerder maakte over het Nederlandse slavernijverleden: