Sommige 'grapjes' zijn nooit leuk. Zoals gevangenen die onder het mom van een geintje een mes op je keel zetten. Of je de huid volschelden met kanker, terwijl je ouders door die ziekte zijn overleden. Oud-cipier Rein kan erover meepraten. "Je wordt heel hard. En wantrouwend. En na een tijdje kijk je nergens meer van op."
Cipiers in Nederlandse gevangenissen zijn op grote schaal slachtoffer van geweld. Dat blijkt vandaag uit een enquête onder medewerkers in gevangenissen.
Geslagen en bespuugd
Ruim één op de vier cipiers is afgelopen jaar slachtoffer geworden van fysieke agressie door gevangenen. Ze werden geslagen, getrapt, vastgepakt of bespuugd. Zestig procent van alle cipiers kreeg te maken met verbale agressie, zoals schelden of intimidatie.
Voor Rein Varkevisser (60) zijn de uitkomsten van die enquête heel herkenbaar. Hij werkte 38 jaar als cipier, tot hij vorig jaar gedwongen werd ontslagen vanwege de bezuinigingen. "Tja, gedwongen? Ik heb lange tijd met veel plezier gewerkt, maar als ik er nu op terugkijk, had ik het eerlijk gezegd ook wel gehad."
Mes op de keel
Dat is misschien niet zo gek: Rein maakte tijdens zijn werk als cipier heftige dingen mee. "Een paar gevangenen vonden het ooit grappig om een mes op mijn keel te zetten, toen we koffie kwamen rondbrengen. We waren iets later dan normaal, en dat was voor die mannen reden genoeg om dit te doen. Achteraf deden ze het af als een geintje, maar zo voelde het voor mij niet. Het was intimidatie, en zoiets neem je toch mee naar huis."
Rein werd ook regelmatig uitgescholden. "Kanker dit, kanker dat, de ziektes vliegen je om de oren, zo gaan ze nou eenmaal met je om. Ik vind dat je in dit werk tegen een stootje moet kunnen, maar het is wel heftig als je beide ouders aan kanker zijn overleden."
Wantrouwend
Rein merkte dat het werken met gevangenen hem veranderden als mens. "Je wordt harder, wantrouwender. Je wil zo'n gevangene eigenlijk vertrouwen, maar je moet altijd alert zijn of ze misschien iets van plan zijn." Ook de intimidaties en scheldpartijen gingen hem niet in de koude kleren zitten. "Als ik met mijn vrouw over straat loop en er wordt gescholden, schrikt mijn vrouw daarvan. Maar ik kijk inmiddels nergens meer van op. Dat is best jammer."
Door werkdruk en onderbezetting vrezen veel cipiers voor hun veiligheid. Ook Rein: "Het is misschien stoer om te zeggen dat ik nooit bang ben geweest tijdens mijn werk, maar als je de cel van een gevangene in moet lopen als je weet dat die waarschijnlijk een wapen naar binnen heeft weten te smokkelen, lopen de rillingen toch over je lijf."
100 miljoen
Om de problemen in de sector aan te pakken, heeft Justitie en Veiligheid voor de komende vier jaar 100 miljoen euro extra uitgetrokken. Onder andere om meer personeel te werven.
Dat is hard nodig, vindt Rein. "Je hebt meer mensen op de groep nodig, want in je eentje ben je een veel makkelijker doelwit. En daarnaast worden door personeelstekort ook activiteiten geschrapt, daar worden de gevangenen ook niet vrolijker van."
Ook moet het personeel beter en vaker getraind worden, vindt Rein. "Als er nergens meer tijd voor is, schieten die trainingen er ook bij in. Dat kan echt gevaarlijk zijn."
Maatregelen
Het ministerie zegt dat ze naar aanleiding van het rapport al maatregelen heeft genomen. Zo zouden leidinggevenden zich vaker op de werkvloer laten zien en zouden er persoonlijke gesprekken gevoerd worden met medewerkers.
Rein hoopt dat er ook daadwerkelijk iets gaat veranderen. "Anders wil straks helemaal niemand meer in een gevangenis werken, en dat kan ik me eerlijk gezegd goed voorstellen. Als je na je opleiding aan de slag gaat en elke dag de huid volgescholden wordt, zou ik er ook na een half jaar mee stoppen."
Zo smokkelden gevangenen mobieltjes en drugs de gevangenis in
Drones met een ingebouwde camera: het zijn mooie speeltjes en ze worden zelfs al gebruikt voor het bezorgen van pakketjes. 'Dat kunnen wij ook', moet een club boefjes hebben gedacht. Ze zetten vorig jaar een dienst voor criminelen in de gevangenis op en bezorgden van alles en nog wat, direct in de cel.
Meer op rtlnieuws.nl:
