Saransk, Russische provinciestad met een veel te groot stadion

• David Jan Godfroid

  correspondent Rusland

Het is een stad zonder noemenswaardige sporttraditie en een infrastructuur die niet was berekend op de komst van duizenden supporters. Saransk was niet bepaald de meest voor de hand liggende speelstad voor het WK voetbal in Rusland. En toch wordt er nu weer gespeeld. De vierde, en laatste, wedstrijd.

Het duel tussen Panama en Tunesië van vanavond doet er niet meer toe. Allebei de landen zijn al uitgeschakeld. Het tekent in zekere zin de positie van Saransk. Na vandaag zal de stad hoogstwaarschijnlijk gewoon weer zijn wat het altijd is geweest: een slaperige provinciestad waar zelden iets gebeurt.

Met vers geasfalteerde straten, een gloednieuwe terminal op het vliegveld en een veel te groot stadion, waar een kleine 15 procent van de 300.000 inwoners in past. Nieuwe hotelcomplexen staan er te schitteren in de zon. Oudere gebouwen in het centrum hebben een vers likje verf gekregen. Dat wel.

De keuze voor Saransk is met grote vragen omgeven. Waarom hebben de Russen de stad verkozen boven bijvoorbeeld Krasnodar (900.000 inwoners), dat in FK Krasnodar tenminste een club in de Russische eredivisie heeft, die speelt in een stadion dat in 2016 gereed is gekomen.

De voorzitter van de voetbalfederatie van de republiek Mordovië, waar Saransk de hoofdstad van is, heeft zijn antwoord klaar: het was een persoonlijke beslissing van president Poetin. "Vladimir Vladimirevitsj Poetin heeft onze regio vaker bezocht dan welke regio dan ook, misschien op Sint-Petersburg na", zegt hij. "Hij heeft gezien dat het imago en de cijfers van onze stad keer op keer beter werden. Hij vertrouwde ons en hij steunde ons." Het bestuur van Mordovië heeft sport een jaar of wat geleden bovendien tot prioriteit verklaard.

'Dikke laag corruptie'

Dat is één lezing. Andere versies zijn minder positief, zoals die van de plaatselijke afdeling van oppositieleider Aleksej Navalny. Daar wijzen ze erop dat de vorige president van Mordovië, Nikolai Merkoesjkin, wel hele warme banden had met het Kremlin en dat een lokale cementmagnaat diep in de buidel heeft getast. Dan gaat het dus over vriendjespolitiek en corruptie. "Mordovië staat bekend als een soort sultanaat", zegt activist Aleksandr Ljoetov. "Alles hier ligt bedekt onder een dikke laag corruptie."

Voetbalbestuurder Jasjkov kan daar wel om lachen. "We hebben hier geen olie of goud," reageert hij. "We hebben niks om mee te betalen als je het hebt over mechanismen om mensen om te kopen. Er is bij ons niets te halen, zeker niet als je het vergelijkt met regio´s die economisch veel beter ontwikkeld zijn. Voor ons is corruptie uitgesloten."

Niet alleen de toewijzing roept vragen op, ook de toekomst doet dat. Ljoetov: "Mordovië heeft wel heel veel te danken aan het Kremlin. Hoe gaan we dat ooit allemaal terugbetalen? Dat is een interessante vraag."

Bekijk hieronder de reportage die David Jan Godfroid maakte in Saransk:

Toch is ook hij niet alleen maar negatief. "Hoewel er veel geld is gestolen, blijven de nieuwe infrastructuur, de nieuwe parken en recreatiegebieden. Het openbaar vervoer is stukken verbeterd. Ik ben alleen bang dat de hele boel door nalatigheid op een gegeven moment weer in elkaar zakt."

Dat laatste geldt zeker voor het stadion. Alleen al het onderhoud van de oranje kolos kost meer dan de stad en de republiek kunnen opbrengen. Er is geen serieuze bespeler. Er wordt maar gehoopt dat het kan worden omgebouwd tot een centrum waar ook andere activiteiten kunnen worden georganiseerd. Die moeten dan op hun beurt investeringen aantrekken.

Maar zelfs WK-enthousiast Jasjkov twijfelt daaraan: "Dat is gecompliceerd. De regering heeft beloofd om twee jaar lang de gas- en lichtrekening te betalen. Maar een definitieve oplossing is er niet. Het stadion is precies het probleem, het enige wat ons zorgen baart."